1-1-9141 W. Op tijd naar het bal dat nogal onrustig was. Ruzie met Nel omdat ze met Duitsers blijft dansen (1 of 2 op een avond). Met Annie Kalis terug gefietst. De Tommys waren druk.

2-1-1941. D. Hier zouden meer paarden zijn gevorderd omdat in Friesland 400 paarden in treinen door bommen zijn gedood. De vliegtuigen van gisteravond gaven een aanval op Berlijn. Job propageert voor een staat zonder leger (politiemacht daarvoor) maar zoekt aanhangers onder de Duitsers wat aanleiding was tot hevig debat in de balzaal.

3-1-1941. V. Engeland pakt Italië steeds meer in Lybië. Bardia wordt aangevallen, de voorraadschuur en fortencomplex van Italië. Daar zit graaf Riano.

5-1-1941. Z. Nel’s vriendinnen waren er niet, ik danste om 10 uur een rondje en de Duitsers hadden het veld in. Ik ergerde me hevig. Tenslotte vroeg een mof waarom Nel niet was gekomen. Ik zei maar dat ik hem niet begreep, maar kookte.

6-1-1941. M. Bardia zal vallen. De laatste aanval met bajonet, 60000 gevangenen. Spionnages teleel in Nederland is vast uitstekend, uit de verhalen op te maken.

8-1-1941. W. ’s Avonds geregeld 7 a 8 zware dreunen op zee dat duidelijk dichterbij kwam. Ook lichtfakkels. Nogal hevig kanonsvuur bepaald. Alles rammelde.

9-1-1941. D. De Tommys meldden zich vanavond weer. Weet geen politiek nieuws. Voor de arbeidsdienst zouden alle jongens van 18 tot 23 jaar moeten opkomen.

10-1-1941. V. Winterhulpcollecte bracht weinig op. In Oudeschild (700 inw.) f 18.-

11-1-1941. Z. Bal bij Pen en fiasco want 11 a 12 dames.

12-1-1941. Z.’s Avonds heerlijk gedanst. Tailand tegen Indo-China strijdend.

13-1-1941. M. Arbeidsdienst wordt verplicht. Voornamelijk sport en graven enz. ged. 3 maanden voor lui van 18-23 jaar. Valt nog al mee.

15-1-1941. W. Als je over een N.S.B. er spreekt, spreek je over vuil. De Duitsers laten je nogal eens voelen dat ze meer zijn, maar in de balzaal zijn wij de baas.

16-1-1941. D. Avonds aldoor afweer, vliegtuigen en bommen met lichtfakkels, die het mooi deden op de sneeuw. Zoeklichten en afweer in Den Helder, [strand] paal 9 en 28. Vlieland, Terschelling (en nog verder). Brandbommen bij Den Helder.

18-1-1941. Z. 3 Mensen gedood in Den Helder. Belgen weerbarstiger dan ooit. Ze laten aardappelen bevriezen en lijden zelf honger. Het N.S. komt er nooit, zelfs niet met zoveel steun breidt het niet sterk uit. Den Haag is wel erg N.S.B. Veel gaan er nog steeds naar Engeland. Amerika maakt zich aldoor meer klaar voor de oorlog.

20-1-1941. M. Rooseveldt heeft zijn inaugurele rede gehouden. Vechten voor de democratie. Oorlogsschepen va Thailand en Indo-China vechten in de Golf van Siam. Erithrea wordt binnengerukt door Engeland. In Albanië moddert het maar wat.

21-1-1941. D. Ik vraag me zovaak af, of het niet beter is de Duitsers maar vriendelijk te behandelen, maar later denk je weer aan Rotterdam enz. en dan is het weer mis. Het opruimingswerk schijnt nu gedaan. Je ziet grote vlakten met sporen van straten. Waar is het goed voor geweest? En hoe zal België er uitzien? Leopold hoor je nooit meer noemen. Van alle kanten is hier grote sympathie voor dien man. Ik kan gen militair gezang meer horen sinds het bericht van België’s capitulatie, dat gevolgd werd door dat daverend gebrul met kort afgebeten zinseinden.

22-1-1941. W. Het dooit langzaam door. Engeland houdt stand tot Amerika klaar is, en de zeeën kan beheersen. Duitse vliegtuigen naar Italië en Mittelmeer. Engeland wordt nogal verweten dat hij geen hulp bracht, maar ik meen dat het een juiste politiek was. Anders was ook Engeland verslagen.

23-1-1941. D. Abessinië is vast in opstand met den Negus aan het hoofd. Tobroek is gevallen en Erithrea 120 km binnengedrongen. Hevig incident in Roemenië door moord op Duits majoor door Italiaan. De Duitse druk wordt daar te zwaar.

24-1-1941. V. Gisteren vliegtuig. Zeer zware bom op de punt bij de Mok die een bezetting krijgt en afweer. ’s Avonds bij buurman Jaap K. hoorden we dat een Duits vliegtuig was neergeschoten (of een Engels vliegtuig met Duitse kentekenen? Het meldde zich niet, daarom afweer).

25-1-1941. Z. In de balzaal geen Holl. jongens en meisjes (behalve Ma Reuvers? met dochters). Arme band!

26-1-1941. Z. In de balzaal veel rumoer. De Moffen laten voelen dat ze de baas zijn. Een paar boeven maakten herrie om meisjes die hen weigerden, o.a. Nel en Bets. Hevige woordenwisselingen, hysterisch gezang zodat Job en ik er even uitliepen. We verwachtten een vechtpartij buiten, die gelukkig weg bleef. Een mof stond bij de ingang met revolver in de hand op wacht op Holl. jongens die met weigerachtige dames dansten. In de garderobe zei een officier: Und Holland … kneusen wir aus! Ik moest dat net horen. Anton Sweers kreeg een klap, zomaar. Het is zo dat ik (e.a.) niet meer gaan dansen met meiden die met moffen dansen. Nel ging met de finale al weg, daar was ik blij om.
We geven verschillende Moffen eigen namen om ze te herkennen. Wallenkoning, Zigeunerbaron, Eussie, Lohengrin, Kouwedrukte, de haas van de soldaten, enz.

27-1-1941. M. Het ziet er naar uit dat Hitler wel gauw (Maart?) naar Engeland zal gaan.

28-1-1941. D. Italianen krijgen steeds meer klop. Hier gebeurt bijna niets meer.

30-1-1941. D. Vannacht vliegtuigen, vanavond rede (herdenking van voor 8 j.) van Hitler.

1-2-1941. Z. Thailand en Indo-China gaan weer vrede sluiten.

3-2-1941. M. Het was weer flink koud. Bengasi (in Erithrea?) gevallen. Van Den Helder wordt wel een duikbootbasis gemaakt. Dan zouden hier 3000 soldaten komen.

4-2-1941. D. Den Haag alles N.S.B. Er zouden 200 Duitsers en N.S.B binnen 4 dagen zijn verdwenen. Duitsland maakt zich wel klaar voor de aanval.

6-2-1941. D. Hard winterweer. Nu en dan toch nog vliegtuigen. Verzoek aan Nederland om Belgische kinderen op te nemen. Voor de arbeidsdienst al 10000 vrijwilligers. 18 Paarden op Texel gebracht met veel rijtuigen.

7-2-1941. V. Winterhulp schijnt toch betrouwbaar, gezien de uitkeringen. Maar ik geef liever niet.

8-2-1941. Z. De Ned. Regering heeft voor een half jaar voedsel ingekocht, als de Duitsers weggaan. De staatslening van 400000000.- is geheel geplaatst. Dat is vlug gegaan.

9-2-1941. Z.’s Avonds de balzaal uitgelopen (we waren bijna de enige Holl. jongens bij 130 Duitsers) en naar de bios, daarna weer leuk gedanst. De stemming was goed, er waren veel nieuwe soldaten.

10-2-1941. M. Duitsland maakt zich al meer klaar voor de aanval. Er is hier nu infanterie, zeemacht en kustwacht, maar hoeveel, daar kom je nooit achter. Het strand is overal nu verboden. De Mok heeft bezetting. De O 22 vergaan. Meer dan 30 doden (o.a. P.v.d. Werf, die ik wel kende). Nelly Bakker verwacht een baby van een mof met 5 kinderen.

11-2-1941. Uitkeringen van winterhulp vallen mee, maar het schijnt in papier te zijn. Zilvergeld houdt Duitsland, die de bezette gebieden geen voedsel verschaft, omdat de rantsoenen nog het dubbele zijn van 1914-1918 in Duitsland. Verzoek of we Belgische kinderen willen opnemen. Laat hij het zelf doen. In hevige mist naar huis, terwijl er toch nog gevlogen werd.

12-2-1941. W. Japan in het centrum der belangstelling door aanbieding van bemiddeling overal. Later werd dit veranderd tot de Thaise kwestie. Aldoor gezeur over samen gaan met Ned. Indië, dat flink van zich afbijt. Eindelijk bericht dat Klaas Kikkert gezond is. Ik had het niet meer durven hopen, en zijn moeder ook niet.
Japan voelt wel dat Amerika niet bang meer is, en de as is meer een spaak in het wiel.

13-2-1941. D. Het is grappig te horen naar de leuke Engelse liedjes over de Duce en Rooseveldt. De Duitse marsen (vooral met soldatenkoor) smijt ik altijd af. Als ze in de zaal zingen loop ik soms ook weg. Over heel Europa woedt de griep erg.

14-2-1941. V. Een mooie avond dat ik naar Den Burg reed en 5 bommen hoorde inslaan ergens bij Vlijt. Later op de avond zoeklichten en gedreun bij vliegveld Bergen. Een soldaat heeft eens gezegd: Wir können zwingen, dus Holland, houd je koest.

16-2-1941. Z.’s Nachts 8 keiharde bommen. Waar? Den Helder? Het afweer ging. De arbeidsdienst is nog aldoor niet verplicht. 10000 vrijwilligers. Relletje in Utrecht. Voedselcommissaris opgepakt. Wat er is gebeurd weet ik niet. De stemming in de stad was goed volgens Miek.

17-2-1941. M. In Amsterdam een W.A. man afgeturfd (door Joden natuurlijk!!!). Een heel relletje. Het broeit er. De Joden moeten zich al lang aanmelden (tot het 5^e voorgeslacht). Ze worden overal uitgewerkt en van beschuldigd.

18-2-1941. D. Elke dag horen we schieten. Er is op een nacht een hevige brand geweest in Den Helder. Het leeft van soldaten op Texel, maar hoeveel? Dia en Annie Kalis op bezoek. Zondagochtend is het mitrailleurnest achter de Teso in vlammen opgegaan. De 10 soldaten mankeerden niets!

19-2-1941. W. Japan verdwijnt weer wat. Bulgarije bang voor Duitse inval om Griekenland te kunnen omsingelen. Turkeye bereidt zich al voor. Italië verliest aldoor.

20-2-1941. D. Duitsland is bang van Amerika. In Amsterdam is het weer rustig. W.A. man een keurige begrafenis.

22-2-1941. Z. Wilhelmshafen al 53 maal aangevallen. Rede van Mussolini waarin hij alle verliezen toegeeft, maar, zegt hij, vertrouw in onze voorganger Adolf. Wel erg, als alle verliezen ronduit worden toegegeven. In de krant lees je elke dag van frauduleurs dit en dat enz.

23-2-1941. Z. ’s Middags eindelijk Ben die wist dat paal 28 er flink van langs krijgt. Ook veel afweer op zee. Eerst weinig zin om te dansen, maar toch mee. Zo de bioscoop in naar een leuke film en na afloop met Nel en Ben een rondje gedanst. Alles rotmeiden. Er zijn er meer dan 6 die een moffenkind krijgen. In Alkmaar blijkbaar 82, geloof ik niet. Hier la Coevert, Nelly Bakker, Sien de Jong e.a. Van mijn part al die meiden een drieling.

24-2-1941. M. Hitlerrede ’s middags, herdenking van het begin 21 jaar geleden. 3/4 deel ging over de groei van het Nat. Soc., verder geen belangrijks. Hij zocht wel eens naar een goede zin, bv. zei hij dat hij zich zo gezond voelde, toen snoof hij diep, en zei dat hij het voorjaar rook. Den aanval zal niet lang meer op zich laten wachten.

25-2-1941. D. Een groot deel van de rede nog eens aangehoord. Hoe meer tegen het eind, hoe harder geschreeuw. De Engelse zender zei dat Hitler bloed in plaats van lente rook. Die zender is ook heus niet what you call. ’s Avonds hevige disputen over Rusland met zijn z.g communisme en godsdienstloosheid en haat tegen Hitler. Er kwam nog een Mof te betalen, maar ik heb maar niets tegen hem gezegd. t. Marie en Fien zullen morgen naar A’dam, waar juist vandaag stakingen zijn uitgebroken.

26-2-1941. W. Het schijnt niet goed te gaan, naar de geruchten te oordelen. ’s Avonds in Den Burg hoorde ik dat alle vitale bedrijven zijn stopgezet, terwijl Joden zijn opgepakt, die samen met Engelse spionnen de aanstokers zouden zijn. Erger is dat Nic. de Graaf vanmiddag werd opgepakt, om wat? Verder Maandag bij de Hitlerrede van Wijk en Piet Mosk die zich te buiten gingen door het bier, tegen Hitler. Dat is eigen schuld, maar wat betreft Nic. de Graaf, is iedereen woedend. Wat ik vergat, is, dat Zondag bij Vos, de buren van Miek, een feldwebel opgehangen werd gevonden aan een balkje van een halve meter hoog, aan 2 zakdoeken. Miek trok het zich aan, ik vind zoiets ook heel treurig, maar Jan Vos bleef er nogal koel onder. Hij schijnt wel met militaire eer te zijn begraven.

27-2-1941. D. Amsterdam in het centrum van belangstelling. De sterke macht zou een Joodse club zijn binnengedrongen en met bijtende stoffen zijn teruggedreven, volgens de krant. Net wat voor de Joden! De stakingen zijn als protest voor de Joodse vervolgingen. Die zullen na 2 maanden geen A’damse mij onveilig maken! Het is treurig! Nu in de stad na 8 uur niet meer op straat zonder levensgevaar. Verschillende mensen door handgranaten getroffen.
Heel Noord-Holland, behalve Texel, na half 9 niet meer buiten. Dan is het net donker.
Nic. de Graaf is via Den Helder naar Scheveningen gebracht. Hij had Maandag die dronken lui er uit moeten gooien, daarom is hij opgepakt. Hij werd zo opgehaald, zonder een jas aan te trekken of zelfs boven naar zijn vrouw te gaan.

28-2-1941. V. Ook hier om half 9 binnen. In grote steden half 8. De mensen worden zo razend. Alles stop. Geen vergadering, wedstrijd, bioscoop of gym gaat door, tenminste hier.
Christiansen heeft de uitvoerende macht op zich genomen in de Luftgau Holland, en bevelen gesteld. Alles aan het werk, anders tuchthuisstraf. Stakers mogen ten allen tijde worden ontslagen. Oproep van burg. Kamp om alle vroegere wetten stipt op te volgen. Die man leeft met ons mee. Hij probeerde Texel nog uit te zonderen van het tijden besluit.
Engeland haalde de pletterij van Rotterdam aan, 30000 doden en 60000 gewonden, om niet over de enorme oppervlakte met materiële schade te spreken. Ook in de kranten stond van het heerlijk gevoel, Nederland te mogen aanvallen. Zou je ze niet allemaal de keel afbijten? Beter van niet, want je krijgt ze er toch niet door weg.

1-3-1941. Z. Wat tante Marie en Fien wisten te vertellen: Rumoerig in A’dam, werklozen holden de straten in en weer terug. Klappen van schoten en granaten, mensen die gewoon al waren. Zij hadden niets gezien, behalve de vliegtuigen in aantallen boven de stad, om hetzelfde te doen als met Rotterdam als het niet rustig werd. 400 Joden uit hun werk gepakt, en naar Duitsland gebracht. Nu Holland bezet gebied is, komen weer extra aanvallen, dat vannacht al met een keiharde bom begon op Den Helder.

2-3-1941. Z. Later 4 maal afweer na een bom. Toen het opknapte, naar Den Burg gewandeld en rondjes gelopen, hevig politiekend. Job en ik zijn het lang niet eens. Hij wil graag N.S.B. achtig praten. Thee en koffie gaan plaats maken voor surrogaat op de bon.
In Amsterdam: ’s morgens in het Vondelpark N.S.B.-ers aan een boom. Onder de bruggen N.S.B. in het water N.S.B. Tante Marie zei dat in de treinen niemand meer op zijn woorden lette, en alles overliep van haat tegen de N.S.B. hoe dichter je bij Amsterdam kwam.

3-3-1941. M. Alles rustig, geloof ik. Maar buiten de grenzen! Engeland wacht tot Duitsland Bulgarijë bezet, en dat is vandaag ‘goedgevonden’ door Bulg. Nu omsingelt de Mof de Griek, maar de Turk komt naar de grenzen van de Bul. De onrust op de Balkan zal Hitler dus nu beëindigen, samen met knechje Benito. Wat gaat Engeland nu doen?

4-3-1941. D. Rusland kreeg een schrijven van de Bul dat hij in het belang van de rust zo heeft gehandeld. De Rus heeft gezegd dat het de onrust bevorderd. Japan trekt zich weer achteraf.
Varkens van 200 pond moeten worden geleverd voor de slacht. Vorige week paardenlevering die voor Texel voordelig was.
Leve Mussert!!! Geen Nederlander heeft het slechter dan een Mof. Arme moffen!!! 400 jongen bij de SS standarttruppen in Duitsland. Binnenkort nog 500 vrijwilligers. Grote stukken over het verscheijden van den ex-koning Alfonso II. In Utrecht om 7 uur al binnen? De mensen kletsen enorm!! Duitse vrouwen ontvangen brieven met Engels stempel erop. En Hitler zegt dat ze een aanval gaan doen, en nooit een poging hebben gewaagd, wat ze weer wel gedaan hebben, en zich geen rekenschap geven, wat ze zeggen, is het erbarmelijk.
Amsterdam moet 15 000 000.- zoengeld betalen, te dragen door 3000 mensen!! Hilversum 2500 000.- en Zaandam 500 000.-
Gisteren moesten alle kotters worden weggebracht, en motorschuiten zullen ook gaan. Je krijgt er een papiertje voor. Vader heeft bij de verdeling het huis van opa Bremer gekregen.
Gisteravond 3 bajonetten uit het Casino gestolen. Beroerde lui om dat te doen.

5-3-1941. W. Vanmorgen naar de Oranje zender geluisterd. Het was prachtig maar schaamteloos. Uitzending van ‘de Watergeus van het Y’. De Duitsers konden van de duinen Engeland niet zien, zover was het al door hun verdreven.
Bulgarijë heeft toegestaan dat Duitsland binnenkomt, maar Rusland en Turkeye doen niks. Engeland heeft alles verbroken. In Abessinië worden de Italianen flink verdreven. Miek had van 2 verschillende Duitsers gehoord dat in Frankrijk om een bepaalde reden de soldaten niet konden vechten op een moment. Wat is dat voor een raadsel? Waarom niet in Nederland enz.? Wat kan Duitsland daarvoor gebruiken? Gas was het niet. Ook tegen Engeland zou dit middel worden gebruikt. Bajonetten terecht.

6-3-1941. D. Engelsen deden een inval op de Lofoten. 300 Noren en 150 Duitsers naar Engeland gebracht, de eerste om te vechten, de laatste om te zitten. Die tactiek wil Engeland meer toepassen. De aanval op E. zal gebeuren met 40000 (!!!) duikboten. Hoe? Dat is me een raadsel. Waar haalt hij die U. boten vandaan? Als hij maar geen voet aan wal zet, dan redt Engeland het. Hier verwachten alle mensen wat. Maar waarom, zeggen ze niet.

7-3-1941. V. We mogen sinds dinsdag tot 9 uur op straat. Gisteren zou weer een algehele staking in A’dam zijn. Ze zullen wel oppassen! Op Urk zitten 700 Duitsers. Vanmiddag weer eens een Tommy, die een kanjer ergens bij den haven van Den Helder gooide. Het afweer roffelde lang. Nel en ik wandelen ’s avonds. In Oudeschild zitten Moffen in een huisje, o.a. Bully en Zwijntje. Ze nemen al geen notitie bijna meer, want we lopen toch stom voorbij. Als Nel maar eens alleen ging. Toch zou ik graag eens met een Duitser willen praten. Liefst maar een oudere dan, die minder fanatiek is. Ik zou dan later hem in Duitsland willen opzoeken en nog eens praten. Maar de mensen blaffen dadelijk van N.S.B. en dat vind ik erger. De meesten staren zich dood op 1 punt.

8-3-1941. Z. Winterhulp marcheert slecht volgens de krant. Turkeye en Rusland zweigen. Elke nacht wat bommen in Duitsland en Engeland, en hier Weermachtsberichten lees ik al in geen maanden.

9-3-1941. Z. We mogen goddank tot 12 uur buiten, vanavond te beginnen. Job en ik wilden de wereld beter maken. In ieder geval geen oorlog.

10-3-1941. M. Janie en t. Marie op bezoek. Het is toch niet lekker geweest in A’dam. ’s Toen gauw een ronde over O’schild. Bully en Zwijntje gezien. Amerika heeft Pachter bruikleenwet aangenomen, zodat alles zo naar Engeland kan worden gebracht.

12-3-1941. W. Vanmorgen vroeg schieten op zee. Engeland verhaalt ook veel sensatie. Toch hoor je het graag. Ze proberen natuurlijk van hun kant de haat tegen de Duitsers op te hitsen. Dat is ook wel goed. ’s Avonds in Den Burg. Nauta is nu echt thuis. Zondag over Radio Oranje dat mooie lied What a surprise for the duce, maar ’s avonds hoorde je de melodie in Den Burg.

13-3-1941. D.’s Avonds met Annie Kalis en Nel gewandeld. Voor het eerst aangehouden voor ‘Beweise’. Ik geloof dat die lui maar wat zeurden. Ze zeiden geen stom woord.
Jaarbeurs in Utrecht is prachtig, maar bestellingen kunnen niet worden gedaan. Koffie en thee-surrogaat moet vies zijn. Katsoeska uit Japan naar Berlijn (en Moskou). Engeland zal volgens hemzelf een brandende materie op het Kanaal kunnen aanbrengen, hetgeen bij de eerste poging al is gebeurd. Een geblakerd Duits soldaat had een Amer. Corresp. verteld van de vuurzee. Ik geloof het niet erg.

14-3-1941. V. Engeland verwacht veel van Amerika door de leen- en pachtwet. Amerika is eigenlijk ook in oorlog met D’land.

15-3-1951. Z. Zware mist uit het Oosten. De kotters moeten sommige geleverd worden. Iemand van Oosterend viste te ver. Kotter kwijt. Nu of volgende week, maakt ook al geen verschil. Er wordt anders rijk gevist. Soms f 8000 per keer. Kotters van f 40000 te leveren voor f 19000.- op een bonnetje.

17-3-1941. M. Wat is Engeland toch blij met die nieuwe wet. Duitsland schimpt. Radio Oranje zond weer nieuwe liedjes uit, o.a. telef. gesprek van Mussert op Tout van tres bien.

18-3-1941. D. Vannacht enige bommen. Vanavond een paar, geen afweer, net als vannacht. Schudden van de muren, terwijl niets is te horen. Erg vreemd doet het aan. Het is zo’n prachtige nacht, dat ik veel verwacht.

19-3-1941. W. Bons! Wie niet voor is, is tegen ons, zei Seis. Woorden en gedicht van de Vrijbuiter van de Engelse zender. Ze zijn erg leuk om te horen. Een N.S.B. er moet maar niet luisteren, want hij werd groen van woede of angst. De Ned. taal wordt verrijkt door de volgende: ontjoodsen, en (zelf bedacht) zo dom als het achtereind van een N.S.B. er (varken). In A’dam, Zaandam en Hilversum zijn volgens de nieuwe regeling een regeringscommissaris in plaats van B. en W. benoemd (met absolute macht).

20-3-1941. D. Vannacht enige bommen en een lichtfakkel. Geen afweer. Het leek me dat een schip werd bestookt. Men slacht maar frauduleus. In Engeland 1000 burgers gedood bij aanval op de Clyde. Ook Berlijn weer hevig geraakt. Je merkt niet veel, maar de mensen worden evengoed gedood. Enige nachten terug trilde het losse raam door onhoorbaar geschut op zee. Geen leuk gehoor. Mooi nieuws: Nic de Graaf sinds dinsdag terug, die beide dronkelappen ook. Iedereen was blij. Nu bal?

21-3-1941. V. Vervelend weer op de eerste lentedag. Italië verliest maar in Abessinië. Ankara is nu aan ’t vallen. D’land doet Griekenland nog niets, waar Eng. troepen aankomen.
Amerika is rustig. Ned. Indië redt zich goed en wenst geen bemoeiingen. Japan’s bemiddeling is uitgegaan blijkbaar. Thailand en China weer definitief in vrede. D’land en R’land bespreken hoe hun grens in Polen eigenlijk wel loopt. Niet zo fraai als je dat nu nog niet weet. Wat zal de lente brengen? Bloed. Vast en zeker. Als de Duitsers terug naar hun land gingen en de oorlog af was, was ik tevreden. Je leeft om te doen leven, en niet om te doden. Wie dat met me eens is, zal mijn vijand nooit worden. Maar de N.S.B. vond de Rotterdamse moord goed, ze is dus geen ander lot waard eigenlijk. Maar als ze allen naar D’land gaan, vind ik het goed. Wat is het toch treurig dat je een Mof vijandig behandeld, terwijl je hem nog nooit gezien hebt. Maar Hitlers wilde dat, en vele van zijn aanhangers, dus laat het zo. Ze zouden op hun beurt een Tommy niet anders behandelen. De mensen blijven kleine kinderen. Ze weten hun verstand niet juist te gebruiken.

22-3-1941. Z. De Engelse zender wordt weer hevig gestoord. Je hoort niets. Over Radio Oranje sprak de koningin, maar het was geen aanhoren. Als represaille luister ik niet naar de Duitse zender. ’s Avonds naar Den Burg, veel opzien bij de Moffen, maar geen doop. Ze hebben een hekel aan me. Vanavond werd het kringhuis der N.S.B. geopend door Ir. Mussert (hoe is hij ingenieur geworden?). Ik zag hem ’s middags bij de boot. Een gewoon man met een burgerpakkie an. Klein. We mochten niet kijken wie er heen gingen.

24-3-1941. M. Gisteravond verschillende bommen bij Cocksdorp op de Schorren. Een man verloor zijn hand. Het liep nog goed af. Ook veel brandbommen. Er gebeurt in die omtrek veel meer dan wij hier merken.

25-3-1941. D. Joego-Slavië bij het pact van J.I. en D. Arbeidsplicht komt in 1942. Alsmaar frauduleus. Bericht binnengekomen dat Simon du Porto en Henk Dop gezond zijn.

26-3-1941. W. Al stoort Duitsland zo erg, de Engelse berichten kan ik toch horen. Wat is er met Joego-Slavië. Regent Prins Paul met de ministers hebben het bekonkeld met Duitsland en nu is er een staatsgreep geweest, waardoor Peter II koning is geworden (17 j.), terwijl de ministers opgesloten zitten en Paul is gevlucht. Leger en vloot wordt gemobiliseerd. Dus een revolutie. Maar dat zegt Duitsland niet. Melkdistributie al gauw in Nederland. 1/4 l. p. persoon?

27-3-1941. D. Geen nieuws van Joego-Slavië. E. en D. rusten weer even uit. Italië is zowat kaal tot op de graat. De mensen in de stad hebben het bar slecht. Er zullen wel relletjes van komen. Wat toch een troep.

28-3-1941. V. D stuurde Joego-Slavië een heel kort ultimatum, maar waarover weet ik ook niet. De laatste kotters zijn gevorderd. Een heel bestaan verdwijnt zo maar.

29-3-1941. Z. Sinds een paar dagen is Rost van Tonningen president van de Ned. Bank. Ane Helsloot zei vanavond dat de Duitsers sinds enige dagen teneergeslagen zijn door Joego-Slavië. Het is maar geen slag in je gezicht. D’land heeft zijn standpunt niet bepaald nog, maar de kranten geven nu in ieder geval berichten.
In Den Helder vandaag voor ’t eerst tot 12 uur weer buiten. Moet alle hoge personen daar ’s nachts om beurten op wacht staan, wegens een relletje of zoiets.
Vanavond vergadering Ned. Agr. Front met Roskam en Woudenberg. Geen boer zou heen.

30-3-1941. Z. Prachtig Zondagsweer. Naar O’schild gewandeld. Twee Duitsers en een accordeon op het mitr. nest met dram. liedjes. ’s Middags naar de gym met Job. ’s Avonds naar de bios. We zaten midden tussen de Moffen. Job praatte met 1, ik zweig als het er op aankomt.

31-3-1941. M. Volgens sender Bremen: In Joego-Slavië worden Duitsers vermoord uit de treinen gegooid enz. Het klonk te mooi. Dit is een goede reden voor een
oorlogsverklaring. Er komt hier een lazareth in ‘Flevo’ van v. Zeylen met Duitse zusters. Italie op zee kruisers verloren een felle slag. Duitsers en Italianen verlaten Joego-Slavië.
Matsoeka min v buitenlandse zaken in Japan, is in Berlijn geweest en is nu in Italië, de vriendschapsbanden na te kijken.

1-4-1941. D. Een goede soldaat die niet lacht en geen oude vent is zal ik voortaan groeten. De Duitse babys worden nog niet geboren. Nelly Bakker, Stien de Jong en kind van Verdompeltje schijnen er het dichtst aan toe, al zie ik nog niks. Duitsers krijgen vitamine X, bestaande uit kurk en uien, dan drijven ze en hebben de wind van achteren. Geen april grappen.

2-4-1941. W. Een schipper stapte in België aan wal, en direct vroegen 3 vrouwen om een sneetje brood. Goed zo, D’land!! We krijgen 4 vleesloze weken. Joego-Slavië pest de Duitsers erg, volgens de krant, maar D’land verklaart nog geen oorlog. Engelse zender nooit meer te krijgen door storing.

3-4-1941. D. Pakjes thee op Texel met groeten uit de Oost? In Ymuiden is het werkelijk gebeurd. De Engelsen naderen Addis Abeba. Bij Ankara in Erithrea wordt erg gestreden meen ik. De radio omroep heeft een nieuwe directeur. N.S.B. er.
Sommige boeren moeten meer koeien leveren dan ze hebben. Ra, ra … Dan moet je ze dus eerst kopen en dan leveren! En ze zijn bijna niet te krijgen. Amerika houdt Duitse schepen vast. Bemanning steekt ervan in brand.

4-4-1941. V. Veel burgemeesters (Kamp ook) uit N. Holland hebben een excursie naar Duitsland gemaakt. Wat was het er goed en best (allicht, het lelijke laten ze je niet zien). Engelse troepen in Lybië schijnen terug te trekken. Tactiek? In Griekenland en Albanië suddert het maar wat. Joego-Slavië braakt Duitsers. Opgehitst (natuurlijk) door Engelse en Joods raddraaiers. Geloof het half.

5-4-1941. Z. Prachtig weer voor ’t eerst en prachtige muziek voor de radio. Er dwars doorheen roffels, daarna trompetgeschal. Het D. opperbevel maakt bekend: Benghasi is door D. en I. troepen (her) genomen. Daverende mars met zang. Weer het bericht. Weer een reeks marsen w.s.w. Britten hadden hevige verliezen. Daverende mars. 1941. Menselijkheid en beschaving van Moffrika!!! De Duitsers wisten vast en zeker dat hier Engelsen zaten in de oorlog, die Holland hadden bezet. Dan heb ik toch weer medelijden met de kuddedieren.

6-4-1941. Z. Duitsland heeft vroeg vanmorgen Joego-Slavië en Griekenland de oorlog verklaard en is binnengerukt. C’est toujours la meme chanson. Thuis hoorde ik van o.T. dat R’dam het voorbeeld is bij het bombarderen der slaafse steden. Kroatië staat naast D’land en moet worden bevrijd. Och hemel!! Nu heeft Joego-Slavië stilletjes een offensief verbond met R’land gesloten. Wat moet dat nu? Wat doet Turkeye? Ook helpen? Britse troepen in Joego-Slavië. Er is overal werkelijk (20000) pakjes thee rondgeworpen. In Cocksdorp staat nu een prachtzender (f 20000 kostte het bouwen van het gebouw met alles!) die blijkbaar voor Texel de Engelse zenden verstoort. 3 leeuwen. Vrolijke had een vette Tommy opgegeten. Vorige week een Mof, zat vol vitamines. De kwaaiste had een Italiaan willen pakken, maar die liep te hard. Zit met mijn hoofd in Joego-Slavië en G’land.
De voorraden slinken.

7-4-1941. M. Weinig bijzonders over de oorlog. Benghasi schijnt flink beschoten te zijn vanuit zee. Amerika steunt met materiaal Engeland met manschappen. Bij de Strumarivier wordt Griekenland binnen getrokken, Joego-Slavië in het Noorden wel. Volgens D’land in Amerika al 1 1/2 maand stakingen die langzaam in matte toenemen. Elke dag lees je er van in de krant.

8-4-1941. D. Weinig nieuws. Vannacht 12 uur 6 bommen waarvan zeker 1 op Cocksdorp moet zijn gevallen. Bij de Struma gaan ze verder. R’land en Turkeye houden zich koest. Mussert houdt maar redevoeringen, schimpt op de gevluchte regering, wier aftocht door het leger moest worden gedekt, zegt dat Hitler alles goed met ons voor heeft, dat we zelfstandig blijven in de nieuwe orde enz. Als de regering terugkomt, zal er toch wel veel veranderen. Veel nieuwe denkbeelden breken zich baan in zoo’n Tijd.

9-4-1941. W. Pauken- trompetten- P- t- P- t- Saloniki is gevallen. Stuk van Griekse leger afgesneden tussen de Vardar en de Turkse grens. Brullende mars. Waar alzo de radio voor gebruikt wordt. Maar de Eng. zender zei dat Saloniki al geëvacueerd was, en alle voordeel brengende objecten in brand gestoken. Kiel hevig gebombardeerd.
Een verkenner maakt hier een noodlanding, achtervolgd door 2 Messerschmits wegens benzinegebrek. Een bestuurder ± 23 j. ijskalm, stapte er uit. In Walenburg viel het toestel. Arme kerel zal het wel niet best hebben, want volgens Clara bij Job (waar ik vanavond was) kregen na onze oorlog, Engelse gewonde soldaten zo weinig voedsel, dat ze gras aten. Ik weet niet hoe het in Engeland is, maar schurkachtiger en beestachtiger kan het haast niet. Smerige Moffentroep.

10-4-1941. D. Dinsdag avond zei ik in goeden zin een mof gedag, maar dat gebeurt nu niet. Je loopt zowat te spuwen, en toch is het aldoor eigenlijk nog gelijk. Degenen, die Holland niet aanvallen wilden, zullen dit ook niet willen, dus alles is nog hetzelfde. Maar je moet je hart weer luchten. Kiel weer gebombardeerd en Berlijn, Rotterdam gisteren. Vanavond: Mars- Pauken- trompetters- mars- Agram in Kroatië binnengerukt met pantsertroepen bij gejubel der bevolking- het ‘Deutschland über alles’ ‘gezang’- een uur minstens marsmuziek. De Duitse mentaliteit? Of Hitler’s mentaliteit? Al stonden er maar 5 regels over in de krant. Berna (bij Benghasi?) gisteren bezet.
Stukje G’land heeft gisteren al gecapituleerd. NSB ers in dienst van de D. Weermacht naar Joego-Slavië of zoiets. Ik hoop het. Dansverbod. Colporteerverbod (der Unie alleen geloof ik). Melk en cacao binnen gehaald. Eierbonnen zomaar inleveren, om voer te krijgen. We hadden weg gegeven. Buren bij elkaar en ruilen en geklaard. Met Pasen kip of een vleeskaart. Oproep v/d winterhulp. Stil laten roepen.

11-4-1941. V. In Brabant zijn veel soldaten door vrouwen in uniform vervangen. De boertjes daar willen geen koningin meer, wel Juliana. Ik geloof ook niet dat het een roemvolle terugtocht wordt. Duitsers leidden Engelse vliegers door een dorp, wisten zich niet te bergen voor de bloempotten enz. De Britten lachten.
Belgrado wordt genaderd. Ze zitten bij de bave en Kragijevac bij de Morawa is bezet. In Afrika krielt het maar om Tobroek. Ik weet niet waar het ligt. Bij Monastir ontmoetten D. en J. elkaar.

12-4-1941. Z. Aanmaning voor de Winterhulp. Wij geven toch niet, al wordt er veel uitgekeerd. Het Eng. vliegtuig is vanuit hinderlagen gefilmd en gekiekt, evenals de piloot. Het ‘Engelse dorp’ wordt nog eens platgemaakt volgens de soldaten daar.

13-4-1941. Z. Belgrado gevallen. Werd niet verdedigd. Rusland en Japan een vriendschapsverdrag, als de ene aanvalt blijft de andere neutraal. Maarten zonder ons naar huis, Ben, Job en ik naar de bios. Nel beduvelde een Mof door hem te laten wachten, terwijl zij even haar fiets haalde, en er toen vandoor ging.

14-4-1941. M. Een Mof die bij Miek wel kwam, had 10 kinderen en mocht voorgoed naar huis. Hij kan het gezin beter onderhouden dan de staat die het anders deed. Voor elk kind zoveel extra.

15-4-1941. D. Praatjes: E. valt Noorwegen binnen, schiet een serie NSB neer, vernielt havenwerken, en vertrekt weer. Amerika maakt steunpunten op Groenland. Maar de Eng. zender zei niet, dus geloof ik er niks van. We zullen morgen wel eens zien. Duitsland maakt groot ophef over inscheping van de Britse troepen in Griekenland. Ze zouden naar Port Saïd gaan om vandaar beter weerstand te kunnen bieden. Ik geloof wel, dat ze weer zullen beginnen, net als met de andere landen. Haha, Albanië smeekt den Duce om Montenegro vrij te maken van het Servische juk. Kroatië wordt van alle zijden gefeliciteerd met zijn staat van onafhankelijkheid, en sommige erkennen de staat al. Duitsland zal nu nog even de resten van het Servische leger vernietigen. In Griekenland trekken ze blijkbaar langs de rivieren naar de Olympus.

16-4-1941.W. Engeland heeft nog een aanval gedaan, al stonden er maar 5 regels over in de krant. Mevr. Droog roept de Texelse vrouwen op, om de N.S.B. te steunen door vereniging en gezamenlijk streven. Houzee. Nel’s stille aanbidder gezien. Hij was weg toen hij Nel in lange broek en tuniek zag. Ik kende hem al, een aardige stille kerel, waar ik best mee zou willen praten. Strijd om Sidi Berani. D. vordert tot voorbij de Olympus. Vannacht hevige aanval op Berlijn geweest. Dat zal worden betaald gezet! Amerika staakt aldoor.

17-4-1941. V. Deel van Servische leger capituleert in Serajevo en nog een plaats. Gisteravond werkt enige malen het afweer in Den Helder. Een bom (of meer?) vannacht tussen Cocksdorp en de vuurtoren. Vergeldingsaanval op Londen die de hele nacht duurde. Het zal wel verschrikkelijk zijn geweest. Voortaan wordt elke bijz. Eng aanval veelvuldig terug gedaan. De Berlijnse staatsopera uitgebrand, hevige verontwaardiging. Engelse en Duitse troepen hebben contact in G’land. Jap. onderhandelingen met Ned. Indië boteren maar niet. Bommen op ons land haast elke dag, maar de krant zegt nooit waar.

18-4-1941. Z. Het Joego-Slavische/ Servische leger om 12 uur gecapituleerd. In Griekenland zitten de troepen in de omgeving van Larissa. Waar wordt in Joego-Slavië nu nog gevochten? R’dam gebombardeerd. Vorige dagen ook andere steden nogal zwaar volgens gerucht. De voorraden minderen steeds. Met Pasen deden de vreemden hier nog veel inkopen. We kopen onze punten ook snel aan. Duitsers 4 ons vlees p.p. per dag. Ja, ja. Ik denk dat nu elk uur hoopjes mensen vermoord worden door de oorlog. Hitler is geen mens. Beschikt over millioenen mensenlevens (en goed!).

19-4-1941. Z. ’s Avonds Hans Mulder gesproken die vertelde over fraaie praktijken in A’dam. Meisjes bewusteloos in Moffentehuizen.
Het schijnt dat de laatste weerstand in Joego-Slavië verbroken is. Weer aanval op Londen en Kiel e.a. Bij Tobroek strijden ze maar. Rusland kan nu Duitsland aanpakken zonder last te hebben van Japan volgens het nieuwe pact. Maar hij doet het niet. In Griekenland al Larissa gepasseerd. De Engelsen schepen zich vast wel in. Of dit als een grote nederlaag wordt beschouwd in Amerika en Engeland, geloof ik niet.

20-4-1941. Z. Onze Führer 52 jaar. Weinig van gemerkt. Toen ik de post haalde, de moffen geplaagd door op hun opmerkingen niet in te gaan. In het begin v/d week is min. Goseling in een Duits concentratiekamp overleden. Griekse minister overleden. Engeland is de moordenaar.

21-4-1941. M. S. Inquart in R’dam gisteren gesproken. Juist daar, de plaats die geslecht werd, wat niet de wil was van D’land. In N. Afrika wordt geregeld nog hevig gevochten blijkbaar, want het wordt telkens genoemd, evenals Tobroek. Abessinië is zeker vrij van Italianen.
Vet en boter en vleesrantsoenen verlengd. Auto’s (grote vrachtwagens) opgevorderd. De frontreportages van D’land zijn weer voorbij. Weer hevige aanval op Londen gedaan.

22-4-1941. D. Voor de Eng. zender een verslag v/e piloot over een tocht naar Kiel, terwijl ze geraakt werden. Branden beneden, in grote mate verblind door ontelbare zoeklichten, de mensen zijn gek. Eerst moet het ondeugdelijk geloof worden weg gebannen. Het is een grote rem, als iemand zegt dat de oorlog er moet zijn, omdat het God’s wil is. Het is en blijft mensenwerk, dus verandering is mogelijk. Als we maar allen meewerken. Geen staten meer, iets wat zelfs Duitsland niet wil toegeven. Die is het nog om de macht te doen.

23-4-1941. W. In de Weverstraat sprong mijn voorband, toen ik naar Fup ging stonden alle Moffen voor de ramen van het Weeshuis. Of ze ook onrustig leven. Bij Miek werd het Mierennest weer betrokken door Hitlerjugend (arbeidsdienst) van soms onder de 20 jaar. Het leken wel vacantiegangers.
Epirus en Macedonië hebben gecapituleerd voor Italië. De Duitsers vechten nog tegen de Engelsen. Op de Olympus de D. oorlogsvlag. Athene en omstreken worden erg gebombardeerd. De mensen zeggen maar dat nu de Oekraine van R’land aan de beurt is. R’land en D’land zijn in ieder geval vijanden. Als R’land nu aanvalt, moet Japan neutraal blijven. Slag bij Tobroek en Solloem duurt nog voort. In de krant stond over beschieting van het vliegtuig van koning Peter II. Schoften.
Koning George vlucht naar Kreta (krant). Hoofdcomm. v. A’dam vervangen door NSB er Tulp. NSB vertrouwd naar dat Hitler ons zelfstandig laat in de nieuwe orde. Ze geloven maar, dat tuig.

24-4-1941. D. Alb. de Ruyter had gezegd dat later eerst de Katholieken eraan gaan. We komen in een Kath. Buurt [op Isola bella], wel zo veilig, Je walgt als je over de NSB ers schrijft. Gelukkig zijn de Duitsers ook niet enthousiast tegen ze, voor een deel.

25-4-1941. V. Stiekum volgende week het soiree van de danslessen. Alleen toegang voor oudleden, vanwege het verbod. Nel had al een kaart voor het verbod, dus boft weer. Veel lui gaan er heen, geen moffen. Vliegtuigen horen we weer niet.
Volgende week zitten we op de nieuwe Kapberg, die dan ‘Isola Bella’ heet.

26-4-1941. Z. De Engelsen moeten terugtrekken. Ze worden hevig beschimpt door de Moffen, vooral omdat de Grieken zich ook vijandig zouden gedragen. Wie weer het?

27-4-1941. Z. Athene is gevallen. Toch wordt nog doorgevochten. Het is haast niet te geloven. ’s Avonds met zijn allen naar de bios. De troepen gaan naar de Peleponaesus. De transportschepen der Engelsen moeten hevig worden gebombardeerd.

28-4-1941. M. Engeland zegt bijna niets. Officiele berichten van Griekenland hebben ze nog niet uitgezonden. Duitsland schettert maar over Amerika met zijn stakingen, en Lindbergh als tegenpartij van Rooseveldt. In de Engelse koloniën zou het ook erg broeien, vooral in Irak.

30-4-1941. W. Laatste dag op Rozenhout. Verjaardag der princes. In de steden is het vandaag wel rumoerig. ’s Avonds de hele buurt afgereden, ook Jan Kikkert, de NSB er. Het schijnt dat nieuwe fietsen worden gevorderd. Aardappelen op de bon. Heerlijke gladde veenaardappelen.

1-5-1941. D. Naar Isola Bella. Veel mensen vrij. Vier vrachten werden weggebracht.
Om 6 uur vliegtuigen over Texel, bommen en afweer op Den Helder. ’s Avonds zei Job dat hij 15 Tommys had geteld. Ze gingen door naar Duitsland.

2-5-1941. V. Het schijnt dat in de Spoorstraat weer winkels zijn getroffen, 5 a 6 mensen dood (voorlopig). Het Griekse leger is 1 dezer dagen gecapituleerd en gedemobiliseerd. De mensen praten dat Finland doortocht verleend aan D. troepen. Maar ik geloof niet dat R’land het doel is. In Den Helder ligt het oude Postkantoor in elkaar, waar veel hogeren waren. en de Zeevaartschool, dat mooie gebouw. Verder is de West geraakt, en een of meer aken waarmee de landingsoefening op Texel werd gedaan. Verder schijnen de troepen te zijn beschoten. In ieder geval zijn ook soldaten van Texel verdwenen. Dat staat vast.
Vanavond naar het soiree met Job en Ben. Wel lekker gedanst, maar te weinig stemming.

5-5-1941. M. Bij de Engelse aanval waren ook Holl. toestellen. De bemanning wuifde naar de mensen op het Horntje. Natuurlijk hevig vuur in de krant, net als over de rede van de Princes, die de zeevarenden aanspoorde in dienst van Engeland door te blijven werken. Ook dat de vlucht geregeld was. Neem ik ze niet kwalijk.

6-5-1941. D. Hitler heeft op Zondag de Rijksdag, een reuze rede gehouden. Meest een overzicht en beschimpen van Churchill. Hij sprak ook over de toekomst, over 1943.

7-5-1941. W. Elke morgen gaan 3 wagens Duitsers naar de Mok. Ze kijken al als ze voorbij gaan. Een stak zijn hand op toen hij me vanmiddag zag zitten.

8-5-1941. D. De Winterhulp heeft de laatste keer veel opgebracht. De Moffenkinderen groeien, maar er komen blijkbaar geen nieuwe bij.

9-5-1941. V. Het is enorm hoeveel prikkeldraad er op Texel komt. Vermoedelijk wordt de hele kust (duinen) versperd. Ook schijnt een diensttelephoonleiding langs de hele bezette kust te lopen in de toekomst. Vannacht vielen bommen bij de Cocksdorp. Kippen- en varkenshok vernield. Weer geen pers. ongelukken.
Kamp wordt Dijkgraaf. Met 1 Sept. een N.S.B. burgemeester?

10-5-1941. Z. Een jaar geleden begon de oorlog. Is het wonder dat je treurig gestemd wordt? Ik moet er de hele dag aan denken. Toch gaan de meiden vrolijk met de moffen op stap. Geen schaamte noch eerbied, noch medeleven. Hebben daarvoor de Hollandse jongens gevochten? Vreemd dat je op zulke dagen niet bang bent op de moffen. Tenminste, ik ben het niet.

11-5-1941. Z. Verjaardag van Mussert. Miek zei dat de W.A. enz vandaag in Utrecht bij elkaar komt.

12-5-1941. M. Vannacht angstig veel vliegtuigen, maar er gebeurde niets. Rouw in stilte, stond er in de krant. Ik hoop dat het gebeurd is. Ik las in de krant het weermachtsbericht van Irak. Daar wordt dus tegen Engeland gevochten.

13-5-1941. D. Nederland lacht. Hess is naar Engeland gevlucht en brak zijn enkel bij een parachutesprong. Hitler zegt dat de man aan vervolgingswaanzin lijdt, en een verbond tussen D. en E. wilde tot stand brengen. Later op de dag werd toegegeven dat hij in Schotland is geland. Het gebeurde Zaterdag maar E. wachtte tot D. voor de dag ermee kwam.

14-5-1941. W. De hele wereld brult van de lach. De krant heeft het over die gekke Hess, waarvan ieder weet dat hij Hitler te glad afwas, de plaatsopvolger. Ze waren bij de Nazi opleiding al kameraden. Hess verklaarde voor de Engelse zender, dat Duitsland erg gehavend was, en er te veel offers waren gevallen. Twee jaar geleden had Hitler hem al verboden, een vliegtuig te nemen, en nu was hij toch het slachtoffer van zijn waanzin geworden, zoals bleek uit achtergebleven documenten. Zijn adjudants zijn gearresteerd. Ook het hoofd der Fokkerfabrieken is naar Engeland [gegaan] bij het invliegen van een nieuw type. Daarbij nam hij veel octrooien mee. De Duitsers geloven toch wel niet allen de leugens nu uit de kranten.

15-5-1941. D. Het geval Hess staat nog steeds op hoge benen. Partijgenoten zweren trouw aan de Führer. Zeker wel nodig. Job werkt bij het Westerslag, waar een grote barak komt. Het strand en de duinen is één grote versperring.

16-5-1941. V. Het vliegveld is in gebruik genomen. Een aantal vliegtuigen en mitrailleurs zijn er geplaatst. Dat kan gezellig worden. Het vliegen is overdag niet meer van de lucht. De reactie van het geval Hess is blijkbaar nogal meegevallen.

17-5-1941. Z. De status quo verandert. In Limburg vielen Duitsers van de honger binnen. Met politietroepen eruit gedreven. Ik hoorde dat Hess de mensen van het kapitaal achter zich heeft. Hess was niet zo hard als Hitler, want hij had het over de gevallen soldaten.
’s Avonds in den Burg liepen een stel jongens met de nationale kleuren en riepen en zo, en werden opgepakt door N.S.B. schoelje. Vannacht 10 bommen. Achter de Cocksdorp en paal 9 of omtrek. Stemming onder de soldaten slap, want in Duitsland is vreselijk gebombardeerd. Van Woensdag op Donderdag stroomden de vliegtuigen erheen, Jaap zei dat gisteren gebouwen in Utrecht werden ontruimd voor Duitse vluchtelingen. Door de bommen weggejaagd. De Marechaussé zit aan de grens om de mensen tegen te houden. Engeland wat van plan? In Frankrijk ook veel bommen. Komt er toch nog eens revolutie? Hitler zit in Frankrijk maar dat is natuurlijk kletskoek.

19-5-1941. M. De berichtenstroom is weer gestopt. Stilte voor de storm? Ik haat de oorlog ontzettend, evenals Job. Maar de N.S.B. maakt je woest.

20-5-1941. Het nieuws blijft uit. Het is blijkbaar weer wat gekalmeerd. De hele dag daveren Messerschmidts om je oren. Ik weet nu weinig van de toestand want kranten lees ik haast niet.
Af en toe weer nieuwe liedjes, die ik niet ken. Ik mis de radio.

22-5-1941. D. Alleen Kreta wordt bestormd met 20000 parachutisten en zweefvliegers. Met Job op het Horntje geweest. Moffen uit Griekenland op Texel. Veel moppen over Hess.

23-5-1941. V. Fijn gezicht uit mijn kamer op Den Helder enz. Ik zal er veel zitten.

24-5-1941. Z. Slechte dag voor de Engelsen. Slagkruiser Robin Hood een voltreffer in het magazijn, de lucht in, 1300 manschappen. Je zou je van kant maken. De kranten schijnen van 3600 te schrijven. Schoften zijn de moffen. Mensen leven hun eigen levens niet.

25-5-1941. Z.’s Avonds bios. Job met een mof aan de praat. Arme kerel van 2 kinderen. Even later smoezen met meiden van 16 jaar. Je kan je vergissen. Ik weigerde zijn Wybertjes en zijn cigaretten. Hij kreeg er 1 van mij. De eer aan mij dus. ’s Middags voor de Koog een schip in de grond. Schieten. Toen ik te bed lag een ver zeegevecht. De staldeur rammelde.

26-5-1941. M. 2^e lammermarkt. Tussen f 20 en f 30, iets minder dan de vorige week.
Schieten achter Den Helder op zee. 15 Engelsche boten voor de kust. De Robin Hood is door vliegtuigen bestookt blijkbaar, en daarna door het nieuwste slagschip ‘Bismarck’ getroffen. Wat te verwachten was, is gebeurd. Na de slag werd de Bismarck bestookt door vliegtuigen, waardoor het werd beschadigd. Later met luchttorpedo’s de stuurinrichting defect. Tenslotte samen met een deel der Eng. vloot tot zinken gebracht. Het was 1 der 3 grote slagschepen. De Hood mat 40100 ton, deze iets minder. De Hood werd op 20 km getroffen. Toch 3000 man aan boord. Het laatste bericht der Bismarck: Ernstig gevecht. We vechten tot de laatste granaat op is. Leve de Führer (volgens de krant). Een ramp voor beide naties. De Prince of Wales is ook beschadigd. De Renown was er ook bij betrokken. In Nov. kwam de Bismarck in de vaart. Was kleiner dan de Hood, die de grootste ter wereld was.

27-5-1941. D. De bezetting van Kreta gaat door. De Engelsen gaan terugtrekken. Is het toch een tocht naar Egypte? Er wordt wel op gezinspeeld. Churchill sprak over het zware verlies der bemanning. In de krant heeft maar 1 bericht over de ondergang gestaan.

28-5-1941. W. Verplichte arbeidsdienst voor jongens en meisjes van 17-25 jaar. Toch zeker niet vóór 1942? Wie 6 maanden straf heeft valt er buiten. Het nut zie ik niet erg in. Wel een maatschappelijke achteruitgang. En dan degenen die de mobilisatietijd hebben meegemaakt.

30-5-1941. V. Ik voel me vaak beroerd door die oorlog. Ik behandel de D. aldoor nog hetzelfde, maar, dat is maar een houding. Job en ik komen tot de slotsom, dat je, door met hen te praten, wel meer bereikt. Maar zoek ze er nu eens uit, die goed zijn. De algemene opinie is dat ze stelen, en vooral veel liegen kunnen. Maar toch (!): Tout comprendre, c’est tout pardonner. Dat is een feit. Over de Bismarck en de Hood hoor je geen woord meer.

31-5-1941. Z. Een Mof vroeg om 30 eieren te koop. Ik was nogal gereserveerd, zodat een goed gesprek niet kwam. Hij kwam uit Oudeschild, waar gisteren een wacht zelfmoord pleegde op de dijk voor het Eigen Gebouw. Ja, das alles auf Ehr. Pas van verlof terug. Vrouw, broer en 3 kinderen verloren. Verschrikkelijke strijd. De besten sterven zo, of liever de meest menselijken. Nieuwe soldaten op Texel. Kreta gaat vallen. Mensen vallen er nooit.

1-6-1941. Z. Pinksteren. ’s Avonds in Den Burg. Relletje met dronken Duitsers, die ruzie zochten. Er waren er veel dronken. Verdriet of zo? Er is nog geschoten ook.

2-6-1941. M. Met Job, W. Visser en Nel op het strand (Zaterdag geopend, over 3 km). Heerlijk. Moffenwagen vast. ’s Middags weer in de Dennen. Zendingsbijeenkomst en moffenbijeenkomst (in café) beide met gezang ( de laatste meer gebrul). Erg druk en fijn.
’s Avonds ‘de Jantjes’ gezien, een zeer welkome afwisseling van de moffenfilms. De bios barstte bijna toen ze kwamen met de ‘Kon. Marine’ op de pet. Of het door de film kwam, ik ging schreeuwend naar huis. Later had ik er een erge hekel aan, maar er was niet tegen te vechten. Het luchtte wel op. Die oorlog deed het. Ik kan niet verdragen dat mensenlevens vallen voor niets, en ter wille van wat doortrapte regeringen. Je hangt toch aan het leven.

3-6-1941. D. Het begint erger te worden met de Joden. Ze mogen niet bouwgrond meer bezitten, ze komen niet in de bios, ze hebben afgebakende terreinen op de perrons enz. Daar maak ik me razend om.

4-6-1941. W. ’s Avonds even naar Job geweest. Die Leo Roeper, die Maandag werd opgebracht, had het best gehad (wijn etc).

5-6-1941. D. De arbeidsdienst draait nog verward, zei Breunese. Mij best. Wie weet, weigeren we nog eens. Maar dat gaat wel weer niet door.

6-6-1941. V. Rustige nachten. Ik weet nu niets meer over de politiek. Japan en Batavia onderhandelen al maanden, nu een dood punt. Rekken van Batavia tot Amerika klaar is? Engeland en Syrië gaan revue maken. Ik las van Alexandrië dat door de D. luchtmacht was geteisterd. Volgens Piet Vlaming liegen en stelen de meeste Duitsers. 99 % zou niet zijn te vertrouwen.

7-6-1941. Z. Bij Vlessing, Frank en Nauta de etalages stuk. Bij Vlessing door een kogel, bij de anderen door stenen. De hele dag druk stof tot praten natuurlijk. Het lijkt mij eerder soldatenwerk. De meesten denken anders. Moerbeek, Boekel, Dros, let op uw Zaak!

8-6-1941. Z. ’s Avonds laat bar veel vliegtuigen.

9-6-1941. M. De Joden mogen niet meer publiek zwemmen. Heerlijk zoo’n vrij gevoel. Alle pensions in de Koog, Vredestein met soldaten gevuld van arbeidsdienst en infanterie. Ongeveer 300 stuks naar zeggen.

10-6-1941. D. Vannacht weer vliegtuigen. Engeland en Syrië in de strijd. Japan dringt zich op in Indië.

11-6-1941. W. Job op de Mok. Ik heb er niks van gezegd, maar hij voelde het wel. Het geval wordt nog wel besproken. 2 x in de kelder voor Tommys enz.

12-6-1941. D. Vannacht veel vliegtuigen, bommen en afweer. Het wordt tijd dat ik boven slaap, want in de stal hoor en zie je niks. In Syrië wordt gevochten. Japan en Ned. Indië staan zo langzamerhand tegenover elkaar.

13-6-1941. V. Piet Vlaming vertelde dat bij zijn tante 3 vliegeniers verdwenen zijn, bij de wed. Schippers 2. De overigen waren even vrolijk aan tafel, en snorden de klerenkast af op zoek naar uniformen. Een werd gevonden, gepast en naar den kleermaker gebracht. Het is de schuld van Hitler, maar met zulk tuig valt niets te beginnen. Laat ze dan maar aan hun lot over, en negeer ze maar.

14-6-1941. Z. ’s Avonds regen, zodat de uitvoering van het fanfare niet doorging. Anne Alderliefste vertelde staaltjes van hoe met de gewonden werd omgegaan. Zo maar als mest op wagens gesmeten. Is het wonder dat je wel eens vraagt- waar heb ik mijn kop? en de moed laat zakken?

15-6-1941. Z. Gisteren 2 militairen te paard die weer om eieren kwamen. Nel was er gauw bij, bij de paarden dan. Wat was die ene later toch vriendelijk. Ik geloof niet dat hij het een eer vindt, voor het vaderland te sterven. Het is toch wel zo dat Duitsland een eeuw achter is met ontwikkeling. De techniek is alleen voorlijk.

16-6-1941. M. Nickeltje van Saressani om eieren. Nel liet zich niet zien. Ik praat maar geen Duits. Rubberboten kwamen aan van verongelukte jagers. Die verdwenen was bij P. Vlaming, is ook aangekomen. Die zal wel raar gekeken hebben toen hij zijn uniform miste.

17-6-1941. D. Deense boot vergaan. Vlees spoelde aan, roeiboot, koelkast. Vrijdag waren jagers, bommenwerpers en waterkisten de hele dag in de lucht, op zoek naar neergeschoten vliegtuigen. Harde knal van een mijn ergens bij de Mok. Zondagmorgen bommen op een konvooi. Iets geraakt, weet ik niet.

18-6-1941. W. De paarden met soldaten uit Saressani weg, daarvoor weer nieuwe paarden en een troep soldaten. Veel vervoersmiddelen. Veel werklui in dienst van de weermacht op Vlijt, van de overkant. Vannacht hevig vliegen. Bommen op land met licht! Toestel achter Cocksdorp. De mensen daar trekken ’s nachts de polder in, zo vaak is er alarm. Bommen op paal 9 en omstreken waarschijnlijk. Het vreemde was een schudden, soort windgeluid, suizen en als gevolg regen van rommel op zolder. Misschien een geluidloze bom?
Een paar weken terug was ook zoo’n suizend geluid waargenomen. Cavalleristen aan de Koog op een landmijn. 3 doden en 1 zwaargewonde?

19-6-1941. D. 2 doden en 1 gewonde die in het ziekenhuis werd gebracht. Een van de doden was een oberleutnant. Vriendschapsverdrag tussen D’land en Turkeye. Werd vast helemaal niet verwacht.

20-6-1941. V. Op Texel is de haat niet groot, maar in de steden wel. In Alkmaar spuwden menschen op straat voor Moffen. Hier begint het vlees schaars te worden.
In de Koog veel arbeidsdienst. Ze lopen maar in hun korte broekje.

21-6-1941. Z. De doden begraven. Het duurde van 8-12. Ik hoorde saluutschoten. Het is altijd aangrijpend. ’s Avonds het fanfare in het park. Dat was weer eens iets goeds van vroeger. Veel mensen op de been. In Syrië wordt hard gevochten.

22-6-1941. Z. Duitsland heeft Rusland de oorlog verklaard. Hij is toch niet gek? Rusland heeft 163 divisies aan de grens. Als de luchtvloot boven Duitsland komt is het niet mis. Ik merkte aan de soldaten niets. Of hij het wint? Meningen tegen elkaar. Ik zou zeggen, het kan wel maar ten koste van alles. Luchtvloot boven Duitsland. Morgen niet meer op de fiets dan tot 7 uur en ’s Zondags helemaal niet, behalve voor je werk of voor f 13.-
Hitler wist alle slechte dingen van Rusland, zijn vriend. Den soldaten staat een harde strijd te wachten, maar met vertrouwen in God zullen we winnen. Idioot.

23-6-1941. M. Verschillende plaatsen blijkbaar al bezet. De luchtvloot doet vast niets boven Duitsland. Gerucht van rijverbod is wel ongegrond. De Duitse soldaten schijnen het niet eens te zijn met Hitler, aan de stemming te merken, volgens sommigen. Het is te hopen, dat ze een erge hekel krijgen aan die moordpartijen. De strijd heeft nu tussen Grote en kleine snor.

24-6-1941. D. Boven is alles klaar. De verrekijker hangt naast het raam, zodat ik naar Den Helder kan zien. De spiegel komt wel zo dat ik Den Helder vanuit bed zien kan.

25-6-1941. W. We moeten alle nikkel, koper, lood en tin inleveren, voor zover de voorwerpen niet kunnen worden vervangen. Dat is de helft van je bezit zo ongeveer. Natuurlijk waait er veel stof op, en is Holland een begraafvereniging geworden.

26-6-1941. D. ’s Nachts heb ik nog geen vuurwerk kunnen bewonderen. Duitsland schijnt niet snel op te rukken, maar en worden heel weinig berichten gegeven. Wel zou de hele linie doorbroken zijn. Engeland zal ook wel zijn slag slaan.

27-6-1941. V. Ik ben erg in mijn schik met mijn kamer. Er is overal veel hitte geweest. Wilhelmina en Churchill boven Holland. Wat een rommel. Ja ik heb de schilder aan het werk. Hess: houd je gek en kom ook. Hitler: houd je nog eens gek en kom terug.
De kranten lopen over van de ziekten die kunnen ontstaan van frauduleus geslacht vee.

28-6-1941. Z. Hongarije doet ook mee. Japanse gezanten uit Indië.

29-6-1941. Z. Oranje boven. Prins Bernhard is jarig. Maar de rode bloemen en zo werden afgenomen. Ik heb vandaag weer gemerkt dat ieder op eigen voordeel uit is, en niets over heeft voor het algemeen belang. Enfin, Texel is dan zo, aan de overkant is het gelukkig anders. Maar wel willen ze hier zich direct beschikbaar stellen voor Holland. Moorden dus. Het leven is moeilijk.

30-6-1941. M. Gisteren werden de hele dag berichten rondgezonden, met bazuingeschal, marsen, enz. maar ze waren vaag. 2000 vliegtuigen neergeschoten en zo veel duizenden krijgsgevangenen enz. Rusland verbeterde naderhand die opgaven. Ze schieten niet zo snel op. Churchill en Wilh. boven heb ik al gezegd.

1-7-1941. D. Er komt inzameling voor het D. Rode kruis. Daar wordt natuurlijk veel aan gegeven. Je moet nu 20 km fietsen, voor je in aanmerking komt voor een fietsband. Ik heb geen gebrek, maar bij de buren staan steevast een of meer banden leeg.

2-7-1941. W. Schilpzand en Parlevliet weten al precies wie we zijn. Ze herkennen onze ruggen.

3-7-1941. D. Vannacht vliegtuigen en zeegeschut. Het schijnt dat gisteren bij het badhotel bommen zijn geworpen. Colijn, de Wilde, Donner opgepakt. Burgemeester en wethouder van Heerenveen e.a. Het portret van de Koningin mag nu in niet 1 openbaar gebouw meer hangen, want Ze had gezegd dat de Nederlanders met de Sovjets moesten strijden, terwijl het huis van Oranje ook aan die kant staat.

4-7-1941. V. Het is een strijd tussen de Nazis en het bolsjewisme. Het eerste wint wel, maar niet auf ewig. Kon je hier maar de goede van de slechte soldaten onderscheiden, dan werd de samenleving veel beter. Maar nu wordt een ieder gehaat. Er is geen goeds meer te vinden in deze wereld!

5-7-1941. Z. Mussert roept zijn mannen op tot de strijd tegen het bolsjewisme. Blijkbaar bij gebrek aan beter. De soldaten van Vlijt vandaag met alles vertrokken. Heeft Hitler zijn mannetjes nodig? Hallo!= Hang alle laffe landverraders op. Melle verbrand.

6-7-1941. Z.’s Middags met W. Visser naar de Koog te zwemmen. Er ging een konvooi van 16 schepen met 4 grote jagers. Er werd even geschoten. ’s Avonds hoorden we er zwaar geschut.

7-7-1941. M. Vannacht afweer en vliegtuigen. Bommen bij de Waal. Duitsland overwint maar met zijn mond schijnt het. Er schijnen nachtjagers op Vlijt te komen.

8-7-1941. D. Weer afweer en vliegtuigen. Het was snikheet vannacht, ik zat meer dan een uur voor het open raam. Een vliegtuig in het zoeklicht boven ons, maar werd niet geraakt. Er wordt erg in onze richting geschoten. Overal, ook in Den Burg, vond men granaatscherven. Mussert zegt niet je moet naar Rusland, maar smeekt.

9-7-1941. W. De wind-charger op huis. Van bommen merk je toch heel weinig.

10-7-1941. D. De kranten beginnen te braken over de wreedheden van de Russen. 2000 Oekraïners vermoord. 200 gevangenen afgeslacht in een grote gevangenis. 400 geestelijken in een stad vermoord, schot in het achterhoofd, teken van Gepol. Schunnig om zoiets breedvoerig in de krant te zetten. Het is wel om de haat tegen het bolsjewisme op te doen laaien. Toch zal de Rus wel een en al beest zijn, maar dat is Duitsland ook, al is het op een nettere manier.

12-7-1941. Z. Duitsland heeft langer werk dan 3 weken. De strijd tussen Frankrijk en Syrië en Engeland bijgelegd. Met Job weer gekletst over Buys de NSB er. Ik hoef geen pot bier van hem. Het zijn persoonlijke vijanden, al spreek je ze nooit. Dat kan, want ze vinden allen goed dat de Hollanders vermoord worden, in ieder geval is niet van overwegend belang, dat ze de NSB laten schieten. Ze kunnen barsten.

13-7-1941. Z. Te zwemmen met Job en Nel naar de Schans. Nel had in haar plastron weer veel bekijks in Den Burg. ’s Middags even onweer toen we met zijn vieren op het strand waren. Vliegtuigen boven zee. Even schieten.

14-7-1941. M. De sluier van Rusland opgelicht. De krant overdrijft wel met zijn gruwelen van Lemberg, maar dat er schandalige wantoestanden heersen, geloof ik graag. Het is een slavenvolk, en over de afgestompte gezichten schreef Mary Pos ook al, die alles toch objectief beoordeelde. Alsmaar oproepen aan de Nederlanders.

15-7-1941. D. Er zijn hier slagers betrapt door Chiel de Graaf, die frauduleus slachtten. Het schijnt dat er veel door zijn ingetrapt. Chiel de Graaf staat in een slecht blaadje. De politieagenten lopen met gesloten ogen, ze hebben zelf ook verboden waar. Bij de laatste opnames waren 600000 (?) varkens te weinig opgegeven, dus volgens de krant frauduleus geslacht.

16-7-1941. W. Mussert zei, dat de Hollanders te trouw en te eerlijk zijn. Zou dat het eerste verstandige woord van hem zijn? Een matroosje van ± 18 jaar zei dat hij gelukkig weg mocht van dit dode eiland, om naar Rusland te gaan. Was alles maar zo als hier. Het zijn nu weer zulke bewogen tijden, dat ik de kranten ga bewaren.

17-7-1941. D. De kranten lopen over van Rusland. Japanse regering afgetreden. Was tegen Duitsland, volgens de krant. Het volk niet. Dat deugt daar weer niet.

18-7-1941. V. Je weet nu en dan geen weg meer. Ik tenminste niet. Ik weet niet of ik zwaartillend ben. Anderen kunnen zoo vrolijk zijn. Ik kan niet verdragen dat Duitsers lol maken, 1 omdat ze hier in Nederland zitten en ons wel wat mogen ontzien, 2 omdat ze dan keihard zijn, want in hun positie, anderen te vermoorden, behoef je niet te lachen. Bij velen is het wel enkel een masker. Ze zijn opgekweekte toneelspelers. Hun ware gevoelens ontdek je pas als je alleen met ze bent.

19-7-1941. Z. Er is veel van Texel vertrokken, paardenvolk en matrozen. Woensdagnacht weer bommen te Cocksdorp. Auto van Barents verbrand. Donderdag met 60 vliegtuigen o.a. Rotterdamse havens bestookt. 12 (?) schepen gezonken, 4 (?) vliegtuigen neergeschoten. Er bestaan Duitse steden die nog over het eten klagen. Ze moesten de woestijn in.

29-7-1941. Z. tot 5 Augustus. D. Deze dagen vat ik samen omdat ik me geen tijd gunde om bij te houden. Het is nutteloos gebleken, want ik ben toch gezakt. Ontzettend in spanning gezeten en nu nergens geen lust meer in, ook niet om erover te schrijven. Nel is meegeweest. De NSB is verplicht dienst te nemen van 17-40 jaar. Goed zo.

6-8-1941. W. Een extra blad werd uitgegeven ‘Orde’ genaamd. Bolsjewisme en geloof waren de onderwerpen, verder gruwelen. Ik wil het bewaren, maar het is overal direct verscheurd. Het is ook wel beter het helemaal niet te lezen.

7-8-1941. D. Met de storm spoelden 50 mijnen aan. De mensen zeggen maar dat Duitsland het verliest in Rusland. Ze willen het zoo graag zo hebben. Duitsland is geen kleine jongen. Engeland presteert niets. Wat zal de NSB toch piepen. Ellendelingen. De Unie propaganda is geheel verboden. We mogen nu V-speldjes dragen, wat we grif doen. Vele vrije volkeren vervloeken vies vuil verraad. De metaal inlevering is in volle gang. Ieder geeft iets, een normaal mens zo min mogelijk.

8-8-1941. V. Het weer knapt op. De R.K. kerk protesteerde, geen R.K. mag lid zijn van de N.V.V. Vanavond antwoord over de radio door een gemeen soort comm. der N.V.V. Hij imiteerde Hitler maar hakkelde daardoor. Een stem om van te rillen. Linke leiders. Communisme is moord, lees je maar in de kranten. De R.K. is blijkbaar erg bang, gezien het feit dat hier Schilpzand zo beleefd wordt behandeld. Mij kennen ze nu ook goed. De grote doeken met V-victorie Duitsland wint voor Europa op alle fronten, ontsieren den Burg en de steden.

11-8-1941. M. Duitsland schijnt weinig te vorderen. Odessa wordt bedreigd. Wat met Smolensk is, is onzeker. In ieder geval zijn de steden wel uitgebrand als ze in handen der Duitsers komen.

12-8-1941. D. Sperciebonen in blik naar Duitsland, maar het is gesmolten koeienvet. Wat hebben ze veel met ons op. De Flitspuit bij Nan gehoord. Verveelt af en toe al. Gisteren was hij er niet. Ze zaten hem wel op de hielen. De grootste aanval op Berlijn en de rest 20 (?) vliegtuigen verloren. 24 uur boven Berlijn.

13-8-1941. W. Het is nog stormweer met regen. Ds. Geelkerken gehoord. De NSB in top. Ieder kreeg een veeg. Wat toch en pure domme idealisten. Soes ging vandaag weg voor studie. Majoor der W.A. of zoiets, denk.

14-8-1941. D. Ontmoet nooit Duitsers. Zou met redelijke lui graag eens praten willen, Texel wordt overstroomd met vreemdelingen. Een aannemer had er 600 en moet er 2000 onder zich hebben. Geen kleinigheid. Startbanen 100 m breed, de grootste in Nederland. Er is een vliegveld van 45 km lang en 9 km breed. Met dit stormweer spoelden weer lijken aan, vandaag 2 D en 1 E.

17-8-1941. Z. Vroeg op. Om 6 uur met de boot. Direct ellende door gesprongen spaken. Om 8.30 uit den Helder, via Wieringerwaard naar de Wieringermeer. In Middenmeer gezeten, waar de broers van Ben en de anderen ook zaten. Dicht bij Medemblik teruggekeerd en over Kolhorn naar Schagen. In het NH Koffiehuis gezeten bij Duitse muziek en moffen met meiden. ’t Beviel me daar niet. De mensen te nieuwsgierig. Er waren ook een paar moffen van Texel die wel kennis zagen. W. meer is prachtig maar doods. Van Schagen naar Den Helder naar Bram Lenssen waar het heerlijk koffiedrinken en gebak eten was. In de boot gerust en vliegend naar Den Burg. Het had ’s morgens gehoosd, en wij hadden haast aldoor zon. Naar huis omdat we rammelden.

18-8-1941. M. Je ziet dan de mensen net als mieren aan touwtjes, die worden geleid door de regeringen. Hoe kan een regering zich verantwoorden, als hij zijn volk laat vechten? Wat zijn de gevolgen? Moord en doodslag. Zedelijke en geestelijke achteruitgang. Je geeft je over aan je gemoed. Dat blijkt heel duidelijk hier uit: als je een mof tegenkomt, negeer je hem. Ja gaat naar je gemoed te werk. Volgens je verstand haat je de man niet, omdat alleen bekenden kunnen worden gehaat. Dan groet je hem wel, hij is ook maar een marionet. Hoe verder de tijd gaat, hoe meer het verstand gaat werken, tenzij er factoren zijn, die de gemoederen bezig houden, zoals het wegroven van levensmiddelen. Als je dan een dikke soldaat ziet, walg je wellicht van haat en afschuw. Maar de man eet toch net als wij om te leven? Deze tijd is voor ons, die beginnen goed te denken, ontzaggelijk moeilijk.

19-8-1941. D. Hermes is te eenzijdig in zijn redeneringen. Het is vreemd dat een verstandsmens zich zo door zijn hartstochten laat meesleuren. Duitsland vordert absoluut langzaam, want het duurt nu al zo lang, zonder dat denderende berichten doorkomen.
’s Avonds in de Dennen met Job in debat over de weermacht. Job wil blijkbaar veel geld verdienen, en laat zich de rest onverschillig, in ieder geval overweegt dat niet. Maar er is fatsoenlijk loon buiten de weermacht om, moet je daarvoor dan je zedelijke waarde zo verwaarlozen, althans geringschatten? Een hekel (heel erg) aan de oorlog, maar toch op de Mok werken. Job eet er wel, praat veel met de Duitsers, beweert daardoor meer te bereiken. In het algemeen waar, maar hier behoeft niet te worden gepraat omdat we toch onder de knoet van (parlementaire!) regeringen zitten. Bovendien hebben we er in vredestijd ook niet aan gedacht om te praten. Dat deden regeringen wel voor ons. Het is jammer dat ik Job niet van de weermacht weg kan krijgen.

20-8-1941. De weermacht verpest de maatschappij. Luiaards en geldwolven komen er van, en daarnaast massa’s bankpapier, wat vooral bij de werken van de weermacht wordt uitbetaald in rijke mate. Debat. De koningin kreeg een haal, ik zeg maar zo: een kant weten we: de gevolgen van het vluchten, maar de andere kant weten we niet. We kunnen het dus niet beoordelen. Ik zie er het nut niet van in dat ze zich hier had moeten laten vermoorden of zoiets. Nan is ook wel socialist om zelf beter te worden. Aan zulke socialisten heb ik een hekel. Het is bovendien enkel maar een woord, kapitalist is hetzelfde voor dat woord, evenals NSB enz.

21-8-1941. D. Aldoor nog slecht weer met bar veel regen. De oogst gaat natuurlijk snel achteruit aan een kant wel goed is. Het is een uithongeringsoorlog, en hoe sneller de hongersnood het hoogst is, hoe beter. De Amsterdammers gaan naar de aardappelvelden, rooien de aardappels, nemen ze mee, en deponeren het geld in een bak op het land. De boer staat zoogenaamd machteloos, hetgeen hem wel naar den zin is.
De weg door Walenburg moet verbeterd worden voor 20 Sept. ± 300 tot 450 man moet er aan werken, en hier ondergebracht worden.

22-8-1941. V. Erwten gehaald ’s middags. Het was eens droog. In de krant stond dat Amerika nog voor 10 dagen benzine had. We lachen even. Waar gebeurd: Moeder blijf maar slapen, dan voel je de honger minder. Zover is het dus al. De aardappelvoorziening is bedroevend. Alles gaat naar Moffrika. Zoo’n Adoflje toch. MENS van grote gaven.

23-8-1941. Z. ’s Morgens erwten gehaald. Boekje over landverraders van Max Blokzijl. Fraai geïllustreerd.

24-8-1941. Z. Hij [Duitser Hans] wilde nog steeds niet geloven, dat voor de oorlog hier geen Engelsen waren. Verder hoopte hij dat de oorlog gauw van kant was.

25-8-1941. M. Ik hoop altijd nog een Duitser te spreken, maar dan een van het goede soort. Ik ben niet zo fanatiek dat ik zoo’n man eventueel niet zou helpen, als die man nu werkelijk behoefte had om zijn hart uit te storten bijv. Ik heb wel veel gedacht dat ik geen idealen had, maar dat is toch niet waar. Vooral nu heb ik 2 grote idealen: 1 mens blijven 2 Nederlander blijven, typisch voor deze tijd wel. Dan zo min mogelijk egoïst, maar daar komt zeker nog niet veel van terecht. Om dergelijk soort idealen na te jagen moet je wel altijd jezelf onder controle hebben, iets wat zowat onmogelijk is, want je moet dan doorlopend aan 2 dingen tegelijk denken. De oorlog moet ook uit de wereld, door een bijzonder regeringsstelsel, maar wat voor een stelsel? De maatschappij is zo gedifferentieerd, dat er geen weg meer in te vinden is. En zo kan je doorgaan, want de wereld lijkt wel een en al mankement.

26-8-1841. D. Engeland en Rusland zijn Iran van boven en onder aangevallen. Hermes is te fanatiek, want die maakt geen onderscheid tussen de soldaten. Dat is te billijken als iemand naar zijn gemoed te werk gaat, maar O.T. Hermes is een man met verstand en behoort zijn gemoed te beteugelen. Ik dacht dat mensen met verstand deze toestand betreurden en zich er boven konden verheffen, maar het tegendeel is vaak eerder het geval. Het kan wel het gevolg van de oorlog in het algemeen zijn, dat de achting voor jezelf vermindert.

27-8-1941 W. Job is en blijft op de Mok en doet zich verder m.i. onverschillig voor, al heeft hij wel oog en oor voor andere belangrijke factoren.

31-8-1941. Z. Er was in Londen een meeting van 2500 Nederlanders. Pr. Bernhard heeft gesproken, ook de 1^e minister Gerbrandy. De Princes zit nog in Amerika. De Koningin heeft eens gezegd dat de Princes in de toekomst op de troon komt, zijzelf niet meer. Vannacht door de NSB pamfletjes rondgestrooid. Laat ze maar.
’s Avonds tezamen naar de bios die zo vol al was dat we elk afzonderlijk zaten. Ik tussen 2 en achter 2 moffen. De een wilde nog graag wat vriendelijkheid, de anderen hielden wijselijk hun mond. G. Wilner was met een mof naar de bios, en als je hem hoort, kon hij ze best vermoorden. Hij had in de balzaal ook altijd deel in opstootjes. Dat zijn dan die standvastige jonge mannen. Ik weet nu vanavond eindelijk waarom Job bij de weermacht blijft werken, het is een geldkwestie, en ik geef hem schoon gelijk.

1-9-1941. M.’s Middags naar de Koog en even naar het strand. 13 schepen trokken voorbij, beschermd door 2 vliegtuigen. Dat Engeland die convooien niet aanvalt met zijn vloot, is onbegrijpelijk. De oorlog met Iran heeft 4 dagen geduurd. Nu hebben Russen en Engelsen contact, dat zal de opzet wel zijn geweest.

2-9-1941. D. Weer prachtig weer. Mof zoekt de hele dag zijn kameraad. Zielig geval. Met zijn vijven zoeken ze overal. De kerel raakte over de zenuwen heen, vroeg op de boerderijen, had een hekel aan de oorlog. Ik schat hem 22 jaar.

3-9-1941. W. ’s Avonds met Job naar de Koog in de maan. Schitterend mooi. Vannacht bommen gegooid bij Cocksdorp ergens. Vanmiddag werden soldaten begraven. Verband ertussen? De mof heeft de hele dag gezocht, maar nutteloos, al zei hij het omgekeerde.

4-9-1941. D. De mof nog een keer gezien. Die kameraad heeft zich wel van kant gemaakt en is niet meer te vinden. Er worden werklui bedankt door gebrek aan materiaal op Vlijt. Engeland zou gezegd hebben dat de haven en Vlijt bestookt zouden worden. Dat hij zo in bijzonderheden afdalen zou, kan ik moeilijk geloven. Dat het eens zal gebeuren is waarschijnlijk.

6-9-1941. Z.’s Avonds een poosje naar Den Burg. Cigaretten zijn heel schaars, ontbreken zowat. Prijs 18-30 cent. Cigaretten van 30-60 en nog duurder. Ik rook ze meest van 37,5 of 45. Shag voor mij 26 cent. Ik krijg altijd, al ga ik de huisdeur in bij Zoetelief.

7-9-1941. Z. De dag begon met een vastgeraakte kabelballon bij huis ‘Frans’ zoals ik later bij Miek hoorde. De soldaten van ‘Vredestein’ hebben hem neergehaald. Hij dreef flink hoog.

8-9-1941. M. Fokveedag. Prijzen waar je van omvalt. Iemand had voor 3 weken entelingen gekocht voor f 70.- en kon de nu aan dezelfden persoon voor f 100.- terugverkopen. Andere prijzen weet ik niet, mar ze worden gewoon geaccepteerd.

9-9-1941. D. Texel is te klein, want de bevolking staat op barsten. Dick Lemstra hielp Betsy Dob en merkte op dat de slechte kwaliteit [textiel] door die rotmoffen komt, waarna ze naar haar werkhuis, het Weeshuis, ging om hem met succes aan te brengen. Als de oorlog maar eerst voorbij is, Betsy, met Bijltjesdag. Hij is vandaag weggehaald. In de Cocksdorp werd een Zwart opgepakt, nadat bij huiszoeking anti-Duitse papieren werden gevonden. Door zulke dingen laait de haat weer hoog op voor een week of wat.
Wat worden de Joden toch getergd. Het hun beschikbare kapitaal is, geloof ik, f 1000.- van elke f 10000.- en van wat daarboven komt, wordt enkele percenten beschikbaar gesteld. De landerijen zullen wel worden opgevorderd na de aanmelding, kinderen alleen nog maar op Joodse scholen.
Op Vlijt de ongehuwden ontslagen bij gebrek aan materiaal.
De algemene (Engelse) opinie over de toestand is, dat Duitsland verliest in Rusland. Opschieten doet hij in geen geval. Japan wordt onbetrouwbaar. Er komt hier weer benzinegebrek. Het eten in de stad wordt minder. Electriciteitsrantsoenen zijn zo overschreden. Bier is halverwege de week hier op (werkvolk). Gisteren werd 1 cigaar per persoon verkocht.
In Frankrijk de mensen banger dan hier, maar als ze de kans hebben slaan ze dood.
Verder geruchten over Italiaanse bezetting hier (alweer) omdat Hitler zijn mannen nodig heeft. Ik vind het best, de meiden hebben dan pech met die vurige, maar laffe soldaten.

10-9-1941. W. De Duitse soldaten loeren geregeld. T. Marie zei dat de verdwenen Mof bij Rotgans in Den Hoorn was gevonden, en op paal 9 ten overstaan van de hele troep was doodgeschoten. Dat laatste weet niemand natuurlijk.
Dick Lemstra is naar de overkant gebracht. Mussert bij Hitler om de komende dienstplicht te bespreken. De NSB is natuurlijk vol goede moed (maar niet om naar Rusland te gaan, wat hun nu nog wel te vergeven is). Elke dag staan er een paar overlijdensberichten van die dappere idioten, die strijden voor volk en vaderland. Wij zijn te stom of te achterlijk om te begrijpen wat die nieuwe (wan) orde om het lijf heeft.

12-9-1941. V. D. Lemstra weer terug. Ze had er te veel bij verzonnen.

13-9-1941. Z. Er komt de laatste dagen nogal wat aan op het strand. Rubber en vet vooral als waardevolste dingen. Twee blokken rubber van samen een 400 gulden.
’s Avonds na lang wachten en doosje cigaretten, toen ik 7 moffen en een paar burgers voor had laten gaan. De broek van Nel trok natuurlijk de aandacht van de moffen. Er waren weer veel nieuwe gezichten. Als Job vertelt wat hij op de Mok weer gegeten heeft, word ik altijd kriebelig. Zo eet je genadebrood, en daar heb ik te veel eergevoel voor, zelfs al ging het om kapitalen. Maar ieder zijn opvattingen, we geven toch geen van beide toe. Halen wat je kunt, is m.i. nu een heel verkeerd idee.
En dan, afstand bewaren, je eigen taal spreken, zijn de beste middelen om Hollander te blijven. Eerst mens, dan Hollander, beter weet ik het ook niet.

14-9-1941. Z. Schilpzand zou toch morgen terugkomen. Bij Job hoorde ik nog weer, wat een liederlijke kerel hij toch is, een en al schuld.
Het huis van de burgemeester wordt marechaussee-kazerne, zegt men. Over een paar dagen komt de naam op het huis. Dan gaan we voor de lol boven zitten om de critiek op te vangen.

15-9-1941. M. Schilpzand thuisgekomen. Mooi weer, wat bramen gezocht en opgegeten. De mensen zijn optimistisch, omdat Duitsland zo verliest bij de omsingeling van Leningrad. Het duurt wel lang. Maar ik reken pas op een definitieve verandering, ongeveer volgend jaar om deze tijd. De voedselschaarste neemt steeds toe. Bij Swama dorsten de werklui van Vlijt de erwten stiekum op hun jassen, dan gaan de vrouwen uit de stad naar de aardappelvelden om die te rooien en mee te nemen. De boeren vragen dat zelf, want alles gaat naar de Heimat. De mensen komen met groepen van 8 tot meer, dan lopen ze geen gevaar. Het wordt tijd dat de radio weer goed is. Op het strand komt ook jong rundervet aan.

16-9-1941. D. Vanmorgen voor negenen met Nel en t. Marie (en andere Bremers) om het persoonsbewijs. Kosten f 1.- Wat een poespas. Toch wel aardig, als het geen geld kostte. Nu helemaal schandelijk met de Joden. Ze mogen zich globaal gezegd nergens meer vertonen. Dat is genoeg om elke Jodenhater op zijn beurt te verafschuwen. Idiote wereld van egoïsme.
Wat Schilpzand uithaalde: 4 Lupines van zijn tuin geplukt door D. v.d. Vliet en P. Hoogenbosch. Hij ziet van strafvervolging af als hij f 100.- (schadevergoeding!!) krijgt. Accoord. Stom genoeg. De buurt geeft om het weer aan te vullen. Nu we dit weten, valt het veel gemakkelijker, hem te negeren. Hij is altijd zo onvriendelijk.
De eieren zijn nu 20 cent vrije handel. Enkel zieken en kinderen krijgen ze nog. We hebben tarwe op de kop getikt. Anders verhongerden we al. In de stad zoveel mensen al maanden geen boter meer op brood. Wat is een half pond in de week?

[Dirk Adrianusz van der Vliet (1924-1980)]
[Petrus Jacobus Hoogenbosch (1926-2014) van de Catharinahoeve]

19-9-1941. V. Af en toe hoor ik wel wat, maar ik geloof er weinig van. Duitsland verliest voortdurend door zware slagen. Om Kiev wordt nu gestreden.
De Joden mogen nergens meer komen, het is een schande. Af en toe lees je een Hal. weermachtsbericht, wat ze evengoed konden weglaten. Elke dag weer de oproep (87600) voor Rusland. Telkens een ander verhaaltje. De V-campagne is uitgestorven, behalve nog iets in de Texelaar. De kranten worden nu gewone foliovellen.

20-9-1941. Z. Wat vliegtuigen en ergens een mitrailleur.

23-9-1941. D.’s Avonds kwam Job, die vannacht dienst had op de Mok. Dat zal wel goed verdienen. Hermes ontdekte op een kaartje in de krant, dat Smolensk veel dichter bij Moskou lag dan in werkelijkheid. Met zulke kleinigheden willen ze je pakken. Kiev is gevallen, onverwacht. In Parijs werd een D. soldaat vermoord, als represaille 12 comm. gedood. Schapen vallen nu ook onder verplichte levering. Het Duits moet nu op de Lagere School ook 3 uur per week in de hoogste klas worden onderwezen. En zo worden we steeds meer naar beneden getrokken.

25-9-1941. D. Sinds gisteren worden de jachtactes ingetrokken, geld terug, en geweren inleveren. De Duitse officieren etc. mogen nu alleen jagen. Het geldt enkel voor Texel.

26-9-1941. V. Door gebrek aan wind van Woensdag al zonder licht. We hebben nog wat petroleum gelukkig. ’s Middags shag gekocht. De winkel is nu nog maar van 6-7 ’s avonds geopend. Wat afweer in het maanlicht, wat vliegtuigen, en aanval op convooi, naar het verre dreunen te oordelen, dat lang in de nacht doorging.

27-9-1941. Z. Vandaag laadde de molen, zodat ik ook de radioaccu aan kon zetten. Morgen gelukkig weer radio.

28-9-1941. Z. Gisteravond bij Nan hoorde ik dat in Frankrijk de guillotine nog gebruikt wordt. Bij de radio gezeten. Wat ik algauw hoorde, was: roffel, trompet: 12 schepen verzenkt, schip van 12000 ton en veiligheidsvaartuig in de grond- mars- koorzang. Onmenselijk, Engeland doet zo tenminste niet.

30-9-1941. D. Ik volg nu de nieuwsberichten weer. Stettin, Hamburg, Cherbourg getroffen. Kruiser en 2 torpedojagers in de grond. Eierrantsoen van nu af 2 stuks per week. Dat is dus nog heel wat beter dan hier. In de Krim hebben ze Karkow gepakt, als ik het goed verstond. Ik horde van de buitenwacht dat Abessinië geheel gezuiverd is nu.

2-10-1941. D. Het strand op. Waar het prachtig was in de stilte. Ik zag 2 schepen. Naar de radio geluisterd, eerst Radio Oranje, waar 3 Hollandse jongens vertelden over hun vlucht met een motorboot met zijn tienen uit Holland. Ze zeiden dat de verwoestingen erg meevielen in Londen, en hoopten gauw te kunnen vechten. Ze profiteerden van de mist op zee.
De Winterhulp werd letterlijk aan stukken gescheurd. Naar 2 Amerikaanse uitzendingen geluisterd, de laatste uit het Zeemanshuis, waar zeelieden hun beste beentje voorzetten voor de microfoon. Met prachtig stil weer naar huis. Een paar keer een Duits vliegtuig, ik kon het zien, een 3-motorige bommenwerper.

3-10-1941. V. Rede van Hitler, Mof no. 1, zoals een mof tegen Job zei, over de Winterhulp. Een Mof zei tegen Job dat een goed Duits soldaat zich niet met vrouwen ophield, hij keurde niet goed dat Holl. meisjes met soldaten gingen, enz. Hijzelf gaf zich geheel aan de oorlog.

4-10-1941. Z. De heren beweerden dat Holland er klaar voor was, dat noch hier, noch uit België een Mof levend wegkomt. Ze konden best zo een regel Moffen mitrailleren, en zeiden tenslotte dat ze naar hun verstand en niet naar hun gemoed te werk gingen. Zoo’n redenering verwacht ik van een onderwijzer niet. Nan ging ook hevig te keer.

6-10-1941. M. Heftige gesprekken over bommen op Rotterdam, 30 a 40 doden, 42 straten getroffen enz. Een wilde markt omdat veel koeien geleverd moesten worden. Wij 1 van de 2, sommigen 6 a 7. Ik luister nu elke dag naar de berichten, maar word er niet wijzer door. Over Engelse en Duitse zenders worden nu de namen van gevangenen voorgelezen. Ik begreep eerst dat ze uitgewisseld zouden worden, maar dat is te gek.
Het vliegveld heeft al 2 startbanen van ± 200 m. breedte en 800 lengte.

8-10-1941. W. ’s Avonds naar Hermes. De Moffen trekken nu flink op Moskou aan. Wsama en Briansk zijn de plaatsen waar nog om gestreden wordt. Het Russ. weerm. bericht is altijd: actie langs het gehele front, opsomming van gevangenen en oorlogsbuit, en verder weinig commentaar. Engeland zet zijn aanvallen regelmatig door. Bij de Zee van Asov zitten ze nu in Maroepol. Van Afrika weet ik niets. Het Holl. weermacht bericht in de krant heb ik in geen half jaar gelezen, evenmin als enig ander bericht. Dat lees ik later wel eens.

9-10-1941. D. In Engeland komen uien en sjalotten op de bon. Dat is hier niet zo.
NSB blijft aldoor harder. Ze worden zich bewust van hun overwicht blijkbaar. Of ze denken dat wel weer tegen een stootje kunnen.

10-10-1941. V. Omdat Job in dienst van Leen Bruin is, werkt hij ook vaak niet op de Mok.

11-10-1941. Z. Rotterdam mag dan hevig zijn gebombardeerd (119 doden), de Engelse vliegtuigen werden door Duitsers gevolgd, zegt men nu. Emden, Rotterdam en Cherbourg worden bijna elke nacht bezocht. In Engeland: no casualties and light dammage.

12-10-1941. Z. Maarten [Mantje] bracht natuurlijk nieuws. In Gelderland in Borculo een overdaad van moffen, in Friesland niet 1. In Gelderland zoo’n 60 a 70 zoeklichten bij elkaar. Als er een vliegtuig in kwam, was het en zekere prooi voor de nachtjagers. Dat is andere kost dan hier. Als daar sabotage e.a. plaatsvindt, worden een aantal Joden op een veewagen getrapt en weggevoerd. De haat is aan de overkant veel erger dan hier. Bijvoorbeeld de busconductrice die Moffen afsnauwde met: ga maar naar achteren want voor heb ik niks dan last van je.
De munitiefabrieken in Duitsland worden nooit gebombardeerd, hogere politiek. Engelsen hebben er wellicht hun kapitalen in. Als het waar is, is het weer eens een blok achter de schermen van de heren magnaten, die Mars in de teugel hebben. Het lot der kleinen is in hun hand. Onmenselijke geldwolven. Toen ik thuis kwam, zoeklichten, seinballen van rode kleur uit Duitse vliegtuigen en afweer richting Harlingen. Niets gehoord.

13-10-1941. M. Vannacht was 1 van de grootste aanvallen op Duitsland. Vooral Neurenberg werd genoemd. In Engeland zijn grote invalsoefeningen gehouden. Duitsland zegt dat ze Wsama en Bsiansk ver achter zich hebben, Engeland juist niet.
De laatste dagen een paar maal geluisterd naar frontreportages, waar het Duitse volk erg ontvankelijk voor moet wezen. Onmenselijk misbruik van de radio. Mussert sprak vrijdagavond over zijn verantwoordelijkheid, omdat hij de NSB naar Duitsland stuurde. Engeland kon de oorlog niet winnen omdat het een natuurwet is, dat het oude voor het nieuwe moet wijken. Dat is waar, maar waar Duitsland mee zwermt is wel nieuw, en moet boven jong zijn, en de dwang zegt het tegendeel. Bij die natuurwet geldt een strijd tussen oud en jong. Vandaag nog vliegtuigen boven de wolken.

14-10-1941. D. Burgemeester Oud van Rotterdam heeft eervol ontslag gekregen, nu is Ir. Müller benoemd, een echte NSB klant natuurlijk. Dat Rotterdam nog al eens Duitse bommen ontvangt, is wel te wijten aan zijn pro- Engelse houding. Ze wuiven vrolijk naar de Engelse piloten. Er zijn weer 4 Hollanders met gestolen vliegtuigen in Engeland aangekomen. Ze zullen voor de radio spreken.

15-10-1941. W. Volgens Engels bericht verloor Duitsland 172 vliegtuigen op 1 dag aan het front en boven Moskou (6). Er wordt zwaar gestreden bij Wsama en Brjansk. Vaak Sondermeldungen over Sender Bremen. Geregeld uitzendingen van ‘Hollanders’ in Duitsland in werkkampen enz. Best eten, prettig werk en goede kameraadschap enz.

16-10-1941. D. Voor de radio de onverwachte val van Odessa door Roemeens-Duitse troepen, met Begeisterung door de bevolking ontvangen, net als in Nederland blijkbaar. Maar afwachten, wanneer Engeland wat zegt.

17-10-1941. V. Engeland spreekt niet over de val van Odessa, In het vervolg geef ik de Engelse berichten maar precies weer voor het gemak, en de Duitse, voor zover van belang, ook. Het weer is nog regenachtig, je merkt weinig van vliegtuigen, hoewel over en weer elke nacht aanvallen worden gedaan. Aan de overkant haalde een meisje niets op met een W.H.N. collecte en stortte tot f 41.- spaargeld in de bus. Bij de publicatie werd f 9.- genoteerd. De W.H. keert wel uit, maar eerst aan Mussert en zijn tante, en dan pas de niet NSB.
Bij Fien de avond doorgebracht. Anne noemt iemand een slappeling, als hij geen Duitser kan dood schieten. Liever een slappeling dan een onmens. Allicht, als je gemoed voor je verstand weer moet plaats maken. Enfin, ieder strijdt op zijn (beste) manier.

18-10-1941. Z. Met zijn drieën een rondje over Oudeschild. Het stormde hevig. De zee was hoog en lichtte. De haven stond blank, tot vermaak van een stel soldaten, waarmee Job tevergeefs probeerde te praten.

19-10-1941. Z. Nan had een Duits soldaat gesproken, die met bloemen naar het kerkhof moest, waar zijn neef lag begraven. Hij wilde enige photo’s maken en vroeg Nan’s hulp. De man was dankbaar, was bang geweest dat Nan niet terug zou komen met zijn toestel. Hij begreep onze haat goed. Iemand die zoo’n man niet helpt, is net zo min mens als een N.S.B er. Nan deed het graag, en ik zou het ook gedaan hebben. Eerst mens, dan Hollander.
Er sprongen zware mijnen.

20-10-1941. M. Moskou komt dichterbij. Schepen in de grond geboord enz. In Noorwegen plaatsen bestookt. Japan heeft een nieuw ministerie en betekent nu een vraagteken, als ik het goed heb. Er komt in ieder geval weer wat spanning bij. Ned. Indië wordt ook genoemd.

21-10-1941. D. Extra bericht met heel veel muziek en paukenslagen: Eiland Lagö bij Estland bezet en gezuiverd, daarbij het laatste stuk der Baltische Staten veroverd. Het eiland is 50 bij 60 km, en toch 3000 gevangenen. Estland deed een reuze aanval op Bremen, Hamburg en andere plaatsen, terwijl Duitsland ook aanzienlijk schade toebracht. Vrijdag is een succesvolle aanval vanaf Malta op Napels gedaan. Vannacht 10 vliegtuigen verloren. De mijnen springen nog aldoor.

22-10-1941. W. Zware buien en schieten op zee. Voor de radio een reportage van de onthulling van een gedenkteken in Afrika, waar 800 Engelsen de dood vonden. Weer een aanval op Napels. Flinke aanvallen op Bremen, Brest, Cherbourg, Le Havre. Duitsland zit bij de Zee van Azov tot Tagenrog in het Donets-bekken waar veel gevochten wordt. De kring om Moskou wordt blijkbaar nog niet aangetrokken. Van Lenin hoor je niets.

23-10-1941. D. Het wordt steeds kouder. De kolenschaarste neemt toe. Dinsdagavond vliegtuigen, een lichtfakkel die brandend de grond bereikte, en bommen op Cocksdorp. Veel glasschade.

24-10-1941. V. Het Esperanto monument wordt afgebroken. Een Duitse wereldtaal is meer te verkiezen. Het zal de mensen wel prikkelen. Vrouw Pool en Neli kwamen om boterbonnen te ruilen voor sajet enz. Zo gaat het nu al lang. De bonnen worden waardepapieren. Alles gaat clandestien. H. Kooger had een fiets met een half schaap op de haven, de controleurs op wacht er bij, maar H. liet zich niet meer zien.
’s Avonds naar Job. De hele dag mijnontploffingen (of zijn het zware kanonnen?). Vandaag praat ieder over vredesaanbod van Hitler. Ook had hij gezegd binnen 48 [uur?] Moskou te moeten hebben. Dat was dan vandaag. Of hij trok er langs, want het was van minder belang. En zo kletst men door.

25-10-1941. Z. Schieten en vliegtuigen ergens bij Cocksdorp in de morgen. Krant gehaald, nogal wat moffen. De NSB probeert zich maar te ontsmetten. De journalist Max Blokzijl preekt maar voor het nieuwe Europa, wordt vervloekt. Zoetelief was al weer voor sluitingstijd dicht, dus ’s avonds aan de zijdeur cigaretten gehaald voor f 0.37 1/2. Hitler aan de hemelpoort, moet achteraan staan, Joodje mocht vooraan, familie van de baas.

27-10-1941. M. Naar radio Oranje geluisterd. Weer 2 Holl. jongens voor de radio die gevlucht waren. Iemand sprak over de sterke zedelijke teruggang in Holland door de Duitse soldaten. Hij ging [uit[ van het aantal geslachtsziekten enz. Je moet maar aan de vrijzinnigen zijn overgeleverd. Nel werd met een houtgasvrachtauto door een Vlijter uit de bios thuisgebracht.

28-10-1941. D. De Duitsers trekken voorbij Taganrog naar Roslov. Bij Karkov gaat het steeds door. Callini is een onbekende plaats waar steeds wordt gestreden. D. bericht van succesvolle inval in het Krimschiereiland. Stakingen in de mijnen op grote schaal in Amerika. Veel stagnatie blijkbaar. Rooseveldt heeft weer gesproken maar ik versta steeds niet waarover. Duitsland spreekt over opheffing der neutraliteitswet.

29-10-1941. W. Weer geen berichten gehoord. Iemand die sabotage pleegt, en door een ander wordt aangebracht, laat die persoon f 1000.- verdienen. Alles wat in de kranten staat, is maar belachelijk. De NSB schreeuwt maar tegen muren, wringt zich tussen muren enz. Er zijn hier nu Duitse Oberschulen geopend, er wordt aldoor op gehamerd dat Nederland een zelfstandige plaats in de nieuwe orde zal innemen, mar die moet het verdienen. In Duitsland is de veestapel uitstekend, hier is het niets meer.

30-10-1941. D. Geen bijzonders. De wind is zoveel afgenomen, dat de molen weer kan draaien zonder dat de stoppen doorslaan, zoals de laatste week verscheidene malen gebeurde.
Van deze dag verder geen nieuws. Gisteren de 19^e verjaardag van de fascistenmars naar Rome herdacht. Uit de krant: Rooseveldt’s eis opheffing der Neutr. Wet. Duits commentaar: Toppunt van fantasie en waandenkbeelden. Standpunt der Wilhemstrasse interesseert me niet.

31-10-1941. V.’s Avonds mooi weer (lichte maan) met vliegtuigen, vooral boven de Cocksdorp. Afweer, brandbommen veroorzaakten een hele rode streep, lichtfakkel achter Oost. 3 zware dreunen, van bommen ergens bij de Cocksdorp. Naderhand alleen nog maar het zoemen van vliegtuigen. Duitsland vordert in de Krimsector. Moskou en Leningrad ontoegankelijk. Napels is voortdurend mikpunt, ook Palermo wel.

1-11-1941. Z. Allerheiligen. Gisteravond 8 bommen neer gegooid. Een scherf trof de vrouw van Hooyberg, die gedood werd. Verder verbrandde de schuur van Bouwlust van de Graaf, 2 of 4 paarden van Reuvers werden gedood. Vliegtuig neergeschoten. Ik zag in ieder geval iets een moment in het snijpunt van 2 zoeklichten, dus niet onmogelijk. In Den Helder 3 mensen uit de Dijkstraat gedood, o.a. Zeevaartschool leeraar. Al met al een tragische lijst. Een brandbom zat zo vast in het vierkant, dat hij niet verwijderd kon worden, zodat de schuur verbrandde. ’s Avonds bij Nan, gewandeld in de kou voor het eerst met de winterjas aan. Beschouwingen over de economie enz. Het kwam er op neer dat de magnaten de volkeren in hun belang laten vechten. Ook dus een soort dictatuur. Mensen zonder geweten met geldhonger. Onschuldigen tegen elkaar in het harnas te jagen. Hitler staat ook wellicht onder hun pressie, maar gat toch zelfstandig te werk, wellicht tegen hun.
Op zee achter de duinen werd een convooi bestookt, want we zagen spoormunitie en naderhand een lichtfakkel.

1-11-1941. Z. Japan staat blijkbaar op sprong. Ben was er ’s avonds ook [in de bios]. We zaten rondom tussen de soldaten.
Duitsland op de Krim een leger gesplitst. De ene helft wijkt naar Sebastopol, de andere naar Kertsj. Engeland bevestigde dit bericht. Je leest veel plaatsnamen, zoals Cakini en Mozjaisk, die op de kaart niet te vinden zijn.
Uitspraken van het Vredes gerechtshof:
Landverrader- 2 weken, 200 gulden. Iemand van Texel (vermoedelijk J. Witte) had gezegd: Ik ben niet bang voor een stelletje landverraders, tegen leden van de W.A. Keyzer, Dros en v. Egmond- 3 weken.
Smerige NSB-er- 14 dagen
Met Oranjemuts in huis. Vechtpartij tussen buurvrouwen NSB in haar portiek. Naar het portiek voor een seconde. In het openbaar dus f 3.- of 3 dagen. La Hollande ’s amuse.
Jaap zei van 3 neergeschoten vliegtuigen. Een ligt in ieder geval in de Eendrachtpolder. Naar huis toen een 3 motorige bommenwerper laag boven me draaide naar den Helder. Ik kon hem goed zien.

4-11-1941. D. Vorstig weer de laatste dagen. Ze brachten een papier mee, met niet minder dan 24 zenders die verboden zijn, en in het Hollands uitzenden. De gekste namen, als rietvink, flitspuit, fietspomp, de Wacht, de Brandaris, etc. kwamen voor.

5-11-1941. W. Vannacht weer bommen, wel weer Cocksdorp. Ik heb niets gehoord. Het weer is vandaag zacht, wat de bietentrekkers wel lusten. Duitsland vordert om Moskou blijkbaar niets meer.

6-11-1941. D. De troepen liggen nu voor de vesting van Sebastopol, dat zwaar versterkt is, en in goede toestand verkeert. Aan de andere kant is Feodora het mikpunt en trekt men op naar Kertsj. Toela staat op het punt om te vallen. Dat is een lelijk ding. De Engelse bommenwerpers helpen de Russen. Wat Amerika doet, snap ik niet erg, want ik versta het nooit goed. Rooseveldt wil toch wel oorlog, dat staat wel vast. Hij wil toch de neutraliteitswet intrekken. Hij heeft ook gezegd dat het van het grootste belang is voor Amerika, dat Rusland wint.

7-11-1941. V. Vanavond aldoor vliegtuigen, verder niets gehoord.

8-11-1941. Z. Begin wat afweer op Thommy, die rustig naar huis vloog. Er staat vrij wat geschut op Cocksdorp en omstreken. Keijzer die een half jaar zat wegens het schieten op een haan, is pas terug. Een paar maanden nodig om aan te sterken. Kreeg alleen soep en weer soep. Als iemand ter dood veroordeeld werd, lachten de Duitsers maar wat. Brengt het Hitlerregime hen zo laag, of is het hun mentaliteit? De Polen worden minder dan als honden behandeld. ’s Avonds bij Nan vertelde zijn neef dat een zeer zware aanval op Berlijn enz. was gedaan. 35 verloren. Duitsland zei van 18. Eigenaardig. Ook hebben de Russen het initiatief.

9-11-1941. Z. Knal aan den Helder. Donderdag morgen raakte een kabelballon vast aan de schoorsteen in Den Hoorn. Ik zag dat hij in brand geschoten werd door een vliegtuig. Wat een vuurgloed. Hij hing hoog voor Den Helder.
Gisteren collecte winterhulp waar we niets voor over hadden.

11-11-1941. D. Dirk Dros rent elk ogenblik naar Schilpzand. Het was al 1 NSB kliek. Duitsland zegt dat Tichcoin gevallen was, maar E’land zegt er nog niets van. Op de Krim gaat het stug. Om Moskou schijnen eerder de moffen te verdedigen dan de Russen.

12-11-1941. W. Zo nu en dan hoor je verhalen van oudere Duitsers. Er blijkt geregeld uit, dat de gewone soldaten scherp tegenover de Hitlerjugend staan. Na de vrede hier tegen de NSB, daar tegen de SS enz. In de kinderuurtjes zelfs wordt gesproken over het nieuwe Europa. Fanatiekelingen zijn het zonder menselijkheid.

13-11-1941. D. Nu vandaag voor de radio met de Bijbel in de hand deze oorlog goedgepraat, zelfs een oorlog in ’t algemeen mag volgens de Bijbel. Zou je ze niet?

14-11-1941. V. Wat het clandestien slachten en de woekerprijzen betreft: een koe voor dik f 900.- geslacht, 150 pond vet verkocht tegen f 5.- a f 6.- en dan de koe zelf nog. Hitler heeft weer een verrassing, vertelde Huysman. Ik ben zeer benieuwd Het vriest hard.

15-11-1941. Z. Vliegtuigen in de lucht. We konden nog cigaretten krijgen. Ik krijg de goedkoopste f 0.30. Anderen hebben niets of heel duur. Shag wordt erg duur verkocht.

16-11-1941. Z. Het wereldnieuws [bioscoop] was mensonterend. Op een moment zag je brandende wagens met daarbij een rokend soldatenlijk. Even te voren zagen we ook een lijk. Met regen naar huis. De Duitsers jubelen want ze hebben de Ark Royal, het vliegtuigmoederschip in de Midd. Zee in de grond geboord. Engeland gaf het eerst toe, er is een persoon omgekomen. De Moffenbladen lopen over, zag ik in de bios.

17-11-1941. M. Cor Maas kwam ’s avonds vliegtuig bouwen. Het beeld van die soldaat blijft me voorlopig nog bij. Vandaag zeiden beide zenders dat Kertsj gevallen was. Op 1 punt voor Moskou waren de moffen met zware verliezen doorgebroken. Hevig gevochten wordt bij Marejasoslawk.

20-11-1941. D. Volgens Duitsland was op Ysland (bezet door Engeland en Amerika) een burger door een Amerikaans matroos doodgeschoten. Grote verontwaardiging onder de bewoners natuurlijk. Ysland zal de grote naties ook wel haten, nu het zo in zijn rust verstoord is. Wat dat betreft zijn de democratische landen even slecht als Duitsland. Bovendien heerst daar nog de plutocratie, waar Hitler niet onder staat.

21-11-1941. V. Schieten aan Den Helder, oefeningen in de middag, toen Nel met haar moeilijk verkregen schoenenbon naar Den Helder ging, om schoenen te kopen. Echt leren schoenen (peau de suede) voor f 5.75. Het was nog een koopje.

22-11-1941. Z. ’s Middags kwam Job even. Hij had eindelijk een bon voor en fietsband. Nu zijn er geen banden meer. De handelaars (Zegel tenminste) had al een heel stapeltje bonnen en nam geen nieuwe meer aan. En zo raakt het een na het ander uitgeput. Naar ik meen, moet op Texel 300 bunder [weiland] gescheurd worden. Eerst was het 400 bunder. Voortdurend vinden vonnissen plaats wegens clandestien praktijken. En toch nemen deze voortdurend in omvang toe, al merk je weinig.

23-11-1941. Z.’s Avonds alleen naar de bios, waar ik een Vlijter sprak. Hij was 2 1/2 maand krijgsgevangene bij de Poolse grens, zei dat de Fransen en vooral de Polen slecht er aan toe waren. De Polen deelden alles samen, als goede kameraden. Het oorlogsnieuws vertoonde (allicht) 2 gesneuvelde Russen in een bunker, en er om heen Duitse soldaten, een nog met een lachend gezicht.

24-11-1941. M. ’s Avonds naar tante Marie, naar de Oranjezender geluisterd. Min. Pres. Gerbrandy sprak over de in bescherming neming van Suriname, door Amerika. Eerst was het al bezet door Engeland. Verder samenwerking van Brazilië bij de oorlogsproductie, smerige kliek. De Princes en de Koningin hadden weer een titel gekregen. Daar kunnen ze wel niet buiten om. In Lybië is Bardia teruggewonnen, en trekt Engeland op naar Tobroek. Dat gaat goed. De waterleidingen doorgesneden. Nu transport per vliegtuig. Positie van Toela aldoor kritiek. Rostov is ook gevallen. Moskou wordt weinig genoemd, Leningrad meer.

25-11-1941. D. Een stad (50 km van Moskou) is gevallen. 13 Staten komen samen om het Anli-Kominternpact te bekrachtigen. 100 Boeren uit Holland gaan als bedrijfsleider naar bezet Rusland. Het bakkersbrood is nu net deeg. Bijna iedereen eet eigengebakken brood. Dat is dus in orde. Job had Zondagavond weer een Duitser gesproken, die de NSB haatte. Die zei dat de olie in plaats van het geld deze oorlog beheerste. Allicht, Duitsland trekt al aardig naar Bakoe en omgeving.

26-11-1941. W. Het was zwaar mistig. Amerika kwam niet goed door [op de radio], maar ik hoorde wel dat ze voor de Krim niet bang waren. Over Moskou, al kon het lang duren, klonk de stem iets pessimistisch. Het is steeds stil in de lucht.

27-11-1941. D. Bij Broere komt nu ook een molen. Al met al zie je aan onze weg dan 7 molens. Jammer alleen dat het zo stil is met de wind. Geen verder nieuws over de oorlog. De bauxietmijnen in Suriname moesten beschermd worden.

28-11-1941. V. ’s Avonds naar Annie Kalis, waar we weer flink nieuws hoorden. De Hollandse koeien staan in de Duitse stallen. Op Vlijt wordt hard gewerkt. De shag werd er verkocht voor f 2.50 per 1/2 ons. Het frauduleuze slachten heeft een reuze omvang. Bedrijfsboeren naar Rusland, we hebben er maar om gelachen.

29-11-1941. Z. Rostov weer in Russische handen. In Afrika wordt hevig gevochten. Behrend van Jannie Couvert is er ook heen. Ook schijnt het dat de militairen van Opduin naar het Oostfront moeten. Die gaan dan in de bommenwerpers etc. als marconist e.d. blijkbaar. Aan de andere kant geloof ik het niet erg, omdat de Kaap zijn bezetting moet houden. Waarom dan deze weg en andere er voor in de plaats?

30-11-1941. Z. Met W.V. naar de bios. Een aardige film. Natuurlijk zag je weer een lijk v.e. Russische soldaat. Enfin, als je het niet ziet, de feiten blijven hetzelfde. Al om half 11 thuis, toen nog wat gewandeld. Vriesweer met bijna volle maan.

1-12-1941. M. Hoegenaamd geen nieuws. ’s Avonds naar Hermes. De Russen trekken op voorbij Roslov naar Taganrov. Daar gaat het goed. In Afrika is Tobroek aan de beurt.

2-12-1941. D. Vandaag het geslachte varken thuis. Nog steeds zonder licht. Het is prachtig weer elke dag.

3-12-1941. W. De NSB winkeliers zien je liever niet dan wel in hun winkel. Onze tijd komt ook nog wel. De mensen zijn optimistisch.

7-12-1941. Z. Met de WHN is het nu zo fraai, dat sommige gemeentebesturen dwingen te geven, anders worden de ambtenaren uitgesloten. Voor ’t goede doel.
Avonds in stortregen naar Den Burg, en met Ben, Job, W.V. en Nan naar ‘Malle gevallen’. De mensen degenereren, toen er een vliegtuig neerstortte, kregen de mensen de neiging om te juichen, en toen er 1 in 3 stukken neerviel, werd erover getwist hoeveel er nu wel vielen. Het nieuws bevatte verder gelukkig geen lijken.

8-12-1941. M. ’s Morgens luisterde ik even naar het nieuws v/d BBC (radio Oranje) en hoorde van 2 aanvallen op Honuloeloe, een aanval op Goeam en een treffen buiten Pearl Harbour v/d Jap. en Amer. vloot. Gisteravond is Japan nog tijdens de onderhandelingen met de oorlog begonnen. Vanochtend vroeg een proclamatie v/d koningin, waarin aan Japan de oorlog wordt verklaard. Ze was met al haar gedachten in Indië, en twijfelde niet aan de overwinning, gezien de geestdrift en offervaardigheid der Hollanders in de Meidagen.
De opinies zijn hier wel verdeeld. Tenslotte moet een koningin zo spraken, al meent ze het niet. Maar dat ze zegt: met de hulp van God en in de overtuiging van een rein geweten enz, dan vervloek je elke regering. Je kán gaan rein geweten hebben. Het is toch (véél) beter samen in de ellende, dan misschien (!) een gedeelte die het beter heeft, maar daarnaast veel slachtoffers moeten betreuren. Die magnaten, plutocraten hebben geen gevoel.
Ze moeten kiezen tussen kapitaal en bloed en altijd kiest men het eerste ten koste v/h laatste.

9-12-1941. D. In Indië loopt de mobilisatie op een eind. Morgen wel klaar. Ik hoorde van 1500 doden op Hawaii en 365 op Goeam. Singapore is gebombardeerd. Manilla krijgt er van langs. Malakka wordt bedreigd vanuit Thailand, evenals de Byrmaspoorweg. Hongkong ligt op een slechte plaats.
Nan schold op de koningin en Hitler. Ik denk dat Hitler werkelijk de magnaten wil bestrijden, door Europa aan hun macht te ontrekken. Als Duitsland verliest, krijg je hetzelfde spelletje van 1918. Niet doodmaken, anders kan hij niet meer oorlog voeren. Het is in ieder geval een vreemde gewaarwording, als je het zo ziet. Iewe Hille zal nu ook moeten vechten.

11-12-1941. D. In Rusland steeds terug trekken, bij Toela en Sebastopol, ook bij Moskou wordt het hard. Het wordt er nu Syberisch. Japan verloor een slagschip, een van de 4 der Congoklasse. Engeland nu 2, Prince of Wales en de Repulse, 2000 geredden. Geen aanval meer op Hawaii, wel op Goeam, Malakka, Loezon met Manilla enz. Honkkong wordt omsloten. Kola Baroe kon nog niet bezet worden. Amerika verliest veel, naar ik meen.
Zaterdag heeft Engeland ook de oorlog verklaard aan Hongarijë, Roemenië en nog meer. Behalve Amerika hebben Honduras, Urreguana en de anderen in die bocht de oorlog verklaard. Japan verklaarde Rusland de oorlog. Zo is nu de stand van zaken. Alles is in rep en roer. ’s Avonds Akebuurt op visite. Om 12 uur weg.

12-12-1941. V. De toestand blijft zowat onveranderd. Wake en Midway zijn nu de doelwitten. In Afrika nog steeds terugtrekken in Lybië. Op Malakka begint de strijd in Kedah en Kelantan. In de golf van Siam hebben Holl. torp. jagers 4 volbeladen transportschepen in de grond geboord. Alle lof van Engelse zijde. Bommen op Singgora. Op Loezon zitten de Japanezen in Lingayen en Vigan e.a.

13-12-1941. Z. ’s Morgens schapen verweid. Ik zag een in brand geschoten kabelballon neerstorten van grote hoogte, achter de duinen. Duitsland trekt terug, om zijn winterlegerplaatsen op te zoeken en op te slaan. Cuba, Ariba e.a. eilanden hebben ook blijkbaar de oorlog aan Japan verklaard.

14-12-1941. Z. Vannacht barstte er een mijn, bij het Horntje wellicht. Holland wordt met lof bewimpeld voor de daad in de golf van Siam. Midway en Wake nog niet verloren. Van Goeam de hele week geen bericht, dus wel verloren. 650 man bezetting Loezon heeft het zwaar, evenals Hongkong. Rusland: Bij Moskou achteruit richting Brjansk. Bij Jelez een zware slag. Optrek naar Orel en Koersk. Bij Leningrad Tichevin al enige dagen verloren, 70 dorpen terug veroverd. Bij Taganrog ook een terugtocht. Op 1 plaats 5000 voertuigen achtergelaten. Overal dus een optrekkend Russisch leger.
’s Avonds alleen naar de bios in de stortregen. Duitsland pocht op de eerste godsdienstoefeningen in Rusland in de bezette gebieden. Geen schrikwekkende taferelen. De Koningin zond een telegram naar Roosevelt. In de Midd. zee hielp de torpedojager Bernard Zweers Italiaanse boten te bestoken.

15-12-1941. M. In Rusland gaat de mof steeds achteruit (naar zijn winterkwartier). Engeland zei van 12000 vliegtuigen, 15000 tanks en 20000 kanonnen die waren achtergelaten. Ce ne sont pas des bagatelles. In Afrika gaat het goed. In Kedak wordt gevochten, verder alles hetzelfde.
10-jarig bestaan v.d. NSB plechtig gevierd (ze doen het omdat ze aan het 12 1/2 jaar niet toekomen). Het ergste bericht was dat vlektyphus in Letland en omgeving duizenden soldaten doet sterven. Of het waar is? Duitsland heeft het niet tegengesproken. De Duitse soldaat is zindelijk en dan is het daar winter.

16-12-1941. D. Om les en naar Nan, die zei dat de Japannezen in Schrawak zijn geland. In Frankrijk weer 100 mensen gedood als represailles tegen de aanvallen op Duitse militairen.
De rede van Mussert bar gehekeld door radio Oranje. De rede op gramophoon, onderbroken door repliek.

17-12-1941. W. De nieuwsberichten weer gehoord. Weinig veranderingen. Er wordt opgetrokken naar Oral. Bij Moroslawk en zware slag. Langs de Zee van Asov wordt opgerukt. Er kunnen weer gauw leden tot de NSB worden toegelaten. Uit de Meidagen nog 2 processen wegens neerschieten van NSB-ers, door Kap. Kiers (15 jaar) en door res. kap. v.d. Heuvel (10 jaar). Engeland in Serawak (?) gebied prijsgegeven na vernietiging van fabrieken. Weer een blaadje van de NSB thuis over de bezetting van Suriname.
Herman de Prater (Vrijbuiter) over de rede van Mussert gehoord. Hong Bulg Roem Slow Krow ook de oorlog verklaard aan de USA.

18-12-1941. D.. De toestand is als gisteren. 30 km van Orel. Er zijn wollen dekens aangespoeld en vaatjes. Die knal van Zaterdag nacht kan daar de oorzaak van zijn. Timor bezet door Australië wegens neutrale houding.

20-12-1941. Z. De vlektyphus schijnt wel erg te zijn. Molokolensk is weer heroverd, naar ik meen. De lijn Leningrad- Moskou weer vrij. Oprukken naar Charkov. Generaal Rommel in Afrika vlucht met fietsersvaart.

21-12-1941. Z. Het vliegveld bekeken. Veel hangars en gebouwen. Er komt nog veel meer.
’s Avonds de Eeuwige Jood, een verplichte film, dus we gingen er niet heen. ’s Middags 8 burgers, en ’s avonds om 17.55 nog maar 2 burger toeschouwers, dus een groot succes. W.V. zei van een schip dat vastzit met het achterschip onder water (op de Razende Bol) en een ander dat gebrand heeft, waar de dekens enz van waren, en waarvan 20 lijken zijn aangespoeld.

22-12-1941. M. Tenslotte ’s avonds naar Hermes gevlucht, Radio Oranje gehoord. Malakka is er niet zo best aan toe. De GG sprak een bezielende rede uit van: wij vechten voor eer, vrijheid en eigendommen etc. Morgen spreekt de koningin. Von Brauchitz is afgetreden (ontslagen) als opperbevelhebber in het Oosten, nu neemt Hitler het zelf op zich.
Vorige week schoot een officir op Vlijt een soldaat neer. Wat er met hem gebeurd is, weten de mensen allen even best. De studenten hebben verplicht arbeids dienst (1/2 j.).

23-12-1941. D.. Er strompelde om 8 uur een soldaat de kamer in die zijn kameraden zocht. Hij rook niet naar drank. Ik heb buiten Duits met hem gepraat, maar kon niets uit hem krijgen. Hij zag er slecht uit en was bijna niet te verstaan. Ik had medelijden met den kerel.

24-12-1941. W. Er zijn veel bomen uit de Dennen gehaald.

25-12-1941. D. De Koningin sprak. Het leek wel een preek. Het raakte me niet. De kerstliederen wel, dat herinnert je vroeger mooie vredige dagen.

27-12-1941. Z. Japan trekt op, net als Rusland. Holl. duikboten verloren.

29-12-1941. M.’s Avonds naar t. Marie, waar ik de Oranje zender hoorde. Goeam en Wake zijn nu verloren, Honkkong is gevallen, hoofdstad van Serawak is gevallen en Ipoly. In Rusland weet ik de toestand niet, maar ik geloof niet dat R’land na de winter nog in de aanval is. Churchill is naar Amerika. De NSB werd bang gemaakt met de 2^e Engelse inval in Noorwegen, toen 9 NSB, 90 Duitsers meegenomen werden en 120 soldaten gedood werden. Ze zullen het hier wel niet doen.

31-12-1941. W. Om half 12 nog een rondje door de stille straten, waar we de Stille met oom Jan tegenkwamen. Wel zielig, die 2 eenzamen. Om 12 uur overal afweer op de batterijen, een half uur wel.