Kaart van 1873, hier was aan de duinrand het huisje
van de ouders van Klaas Maas.
Zijn moeder woonde daar tot haar dood in 1880.
Klaas Maas en Aaltje van
Heerwaarden waren de ouders van tante Riek. Zij woonden
vanaf ±1882 op de Westermient, aan de rand van het
Houten Bakje met uitzicht op de Oude Bleekerij, in het
huisje dat later Windy Ridge zou worden genoemd.
Klaas was een van de vijf zonen van Dirk Maas en
Cornelia Lely, Hendrik, Willem, Jan, Klaas en Pieter.
Jan was de vader van Dirk en Aagje Maas, maar hij
overleed al in 1892, waardoor de kinderen Maas geen
grootvader hadden. Hun oudoom trad als zodanig op.
De band tussen beide gezinnen was sterk, zoals ook later
bleek toen Riek Klaas Maas hulp nodig had (zie hoofdstuk
Willem Maas).
Klaas en Aaltje
Klaas Maas (1848-1929) geboren Everstekoog,
overleden Mient (Windy Ridge)
Vader Dirk Hendriksz Maas (1819-1865) Moeder Cornelisje
Lely (1815-1880)
Geboren om 11.00u; aangifte geboorte op 2 okt 1848 door
de vader; getuigen bij de aangifte: Dirk Tanis, 46 jaar,
boer, wonende in Eierland en Jan Schagen, 38 jaar,
gerechtsdienaar, wonende in Den Burg
Overleden om 02.30u; aangifte overlijden op 30 april
1929 door Lourens Halsema, 48 jaar, landarbeider en
Hendrik Maas, 49 jaar, groentenhandelaar; beide wonende
op Texel
Getrouwd op 6 juni 1878 met Aaltje van Heerwaarden
(1853-1932) geboren aan de Mient (Catharinahoeve),
gestorven op de Westermient (Windy Ridge)
Aaltje was de oudste dochter van Hendrik van Heerwaarden
en Jannetje Jacobs Hin van de Catharinahoeve, later van
het Langebosch.
Zij is overleden om 07.30u; aangifte overlijden op 5 nov
1932 door Lourens Halsema, 52 jaar, landarbeider,
schoonzoon van de overledene en Hendrik Maas, 53 jaar,
groentehandelaar; beide wonende op Texel
Aaltjes broer Jacob was in 1882 getrouwd met Jannetje
Willems Bakker. Zij volgden hun vader op op het
Langebosch. Zuster Antje trouwde in 1876 met Arie Jansz
Zijm. De jongste, Naatje (1861-1892) trouwde in 1882 met
Maarten Pietersz Reij.
Kinderen van Klaas en Aaltje
Jannetje, Dirk, Jannetje, Cornelia, tweeling Hendrik
en NN, Hendrik, Willem, Hendrika. Anna Maria en Willem
Volwassen werden: Dirk, Jannetje, Cornelia, Hendrik,
Hendrika en Willem
Klaas Maas
Aaltje van Heerwaarden
Waar woonden zij?
Klaas en Aaltje woonden volgens de Alfabetlijst op
nummer 95, maar waar was dat?
Op 93 woonde Marten van der Vliet bij de Ruigedijk, en
op 96 Klaas van der Werf, dat was in het Mienterglop of
Koogerveld.
Nicht Trijntje Maas was met Klaas van der Werf getrouwd.
Broer Hendrik Maas woonde ook ergens in die buurt. Niet
helemaal onder vreemden dus, maar het was wel erg ver
van de Westermient.
De bewonerslijst voor het Dienstbodengeld zette hen in
1879 op nummer 85, tussen 84 onbewoond en 86 Pieter
Fransz Koorn. Deze laatste woonde na zijn huwelijk in
1878 op de Betwiste Rust (Kapberg), waar hij tot de dood
van zijn vrouw Trijntje Jans List in 1914 bleef wonen.
Dat zou betekenen dat nummer 85 Hoog Koog is- andere
huizen waren er toen niet. Dat plaatsje was eigendom van
Gerrit Schrama, getrouwd met Hendrikje van Heerwaarden,
die toen zelf op de Catharinahoeve woonde. Schrama zou
Hoog Koog hebben laten bouwen, zijn zoon Jacob woonde er
van 1875 tot 1878. Het werd daarna verhuurd, maar in
1882 door Meijert Willemsz Bakker gekocht. Die bleef
echter nog tot 1889 op Martinushoeve wonen. Waarom
eigenlijk?
Klaas en Aaltje konden verhuizen naar Hoog Koog, nadat
Jacob Schrama er weg was in 1878. Dat was een stuk
dichterbij het Botgras dan het Koogerveld, maar toch
niet meteen om de hoek bij Cornelia, niet dichtbij
genoeg als er een zieke moeder intensief dagelijks
verzorgd moet worden. Dat het niet goed ging met de oude
Cornelia Lely valt op te maken uit de ‘dienstbode’ die
zij in 1879 had. Dat was Naatje van Heerwaarden, de
jongste zus van Aaltje.
Op de Domeinkaart staan de
huizen aan de Rozendijk getekend, rechts de boerderij
Ruimzicht van Veeger, naar links Catharinahoeve en de
Worsteltent. Hoog Koog lijkt veel kleiner dan het nu is.
Klaas en Aaltje kwamen op Windy Ridge
nadat Meijert Bakker op Hoog Koog kwam 1882 (BB:
1886).
Broer Pieter had het stenen huisje ‘Windy Ridge’ laten
bouwen en later voor zichzelf een ander huisje in het
Gerritsland (een voorloper van de ‘Bonte Koe’ van de
familie Witte) zodat Klaas en zijn gezin naar Windy
Ridge konden gaan. Daar woonden ze tot hun dood, met hun
grote gezin in dat kleine huisje.
Naar school in De
Koog
Op de onderste rij zit Riek,
tweede van links. Ze is nog geen 12 jaar, zodat de foto
omstreeks 1900 moet zijn gemaakt.
Tiptopjes en overzicht van de levens van de kinderen
van Klaas en Aaltje
Jannetje Maas (1879-1881) geboren in het
Gerritsland, gestorven aan De Koog.
Zij is overleden om
16.00u; aangifte overlijden op op 5 feb 1881 door de
vader en Cornelis Witte, 43 jaar, winkelier; beide
wonende op Texel
Dirk (1880-1950)
Gerritsland, was ‘mal’. Hij is lang thuis blijven wonen,
tot het echt niet meer ging. Tenslotte is hij in een
Gesticht in Apeldoorn ondergebracht.
Hij is overleden om 20.50u;
extract overlijdensregister Apeldoorn dd 11 juli 1950
Jopie Maas: Malle Dirk werd altijd getreiterd, door
iedereen. Haar broers stonden ’s avonds met z’n allen te
spitten op een rij, die spitten hem wel eens onder.
Dirk moest nog helemaal door ’t bos, gingen ze op de
fiets voor hem uit, rare geluiden maken op zijn route.
Genant.
Stond voor de kerk, kreeg centen. Kaarten.
Dirk had een mes, stak in boom. Had best zichzelf kunnen
steken, maar dat is nooit gebeurd.
Cor Maas: Malle Dirk treiteren. De broers waren aan het
spitten en lokten Dirk in de val. Omlopen en dan joeg
hij ze weg. Voor zover hij niet gek was werd hij het wel
gemaakt.
Gerard Witte: Achter tuinwal blaffen als een hond om
Malle Dirk (Klaasz Maas) bang te maken.
Malle Dirk begon al een maand van tevoren: “Ik ben gauw
jarig krijg ik een kaart?” en later liet hij die kaarten
aan iedereen zien.
Jannetje (1881-1973) Gerritsland, getrouwd in
1905 met Lourens Bernardusz Halsema (1880-1936)
Bij haar ondertrouw is zij afkomstig van De Mient.
Hij is overleden om 07.30u; aangifte overlijden op 22
feb 1936 door Frederik Halsema, 63 jaar, landarbeider,
wonende op Texel
Pleegzoon Johannes Halsema (1929-1965) gestorven in
Heiloo.
Jaap Zijm: Memmie (Jannie Klaas Maas) had een strandtent
voor de oorlog. Zwarte jurk met wit schort, netjes.
Jannie hei je nog wat te ete? Dan vroeg ze: Is het voor
de vreet of is het voor de snaai?
Voor het eerste had ze een gevulde koek, voor het tweede
een korstje of blauwe reep.
Haar aangenomen zoon Hans is jong gestorven. Naar de
Burg naar de kerk, daarna borreltje in de Oranjeboom bij
Pen op de Groeneplaats bij de bus. Jannie een conjakkie,
twee keer.
Marie Halsema, getrouwd met Piet Verijzer:
Tante Jannie Maas getrouwd met Louw Halsema (broer van
vader). Die hadden een pleegkind Hans, zoon van Co Smit
en Johannes Halsema. Hans kon vloeiend Engels praten,
was toch wat raar. Zijn vader had buikvliesontsteking
tijdens de zwangerschap van zijn vrouw (in die tijd
mocht een zwangere vrouw geen zieke of dooie zien, dat
was slecht voor het kind).
De vrouw mocht niet mee naar de begrafenis en bleek bij
thuiskomst van de familie stapelgek te zijn, had alles
stukgegooid. Ze ging naar een inrichting.
Het kind is in Castricum geboren, kon niet daar bij zijn
moeder blijven, ging naar Louw en Jannie, die hadden
geen kinderen en waren er wel blij mee. De moeder bleef
jaren in Castricum tot Hans ongeveer 14 jaar was.
Geprobeerd of ze in een huis in Den Burg kon wonen met
haar eigen kind, maar dat ging niet. Hans ging terug
naar Louw en Janny. Met 43 jaar werd hij ziek, ging naar
Heiloo, is daar gestorven.
Louw Halsema moest aan een breuk worden geopereerd.
Koudvuur. Marie kwam daar in die dagen, Louw lag zo mooi
te fluiten, maar dat bleek juist heel erg, koorts van
koudvuur, hij lag op sterven. Toen hij bediend was, was
Jannie een ander mens, blij. “Gelukkig, Louw is
behouden”.
Marie was gaan kijken naar de opgebaarde Louw, alles was
donker in de kamer, alleen 6 kaarsen aan hoofd, voeten
en zijkanten van de kist. Op zijn ogen lagen 2 halve
stuivers. Ze was ervan verschoten. Jan Maas zei nog, zal
ik je naar Piet (Verijzer) brengen? Maar dat wou ze
niet. Achteraf had ze spijt, want fietsend door het
donker ging haar licht uit en zag ze ome Louw.
Spookervaring, nu 55 jaar geleden.
Bij de begrafenis van ome Louw was alles wit, dat was
uniek. Twee paarden, ook de pluimen wit. Indrukwekkend.
Hoe kwam die koorts? Vuil? Tante Jannie was misselijk
schoon. Ze woonden in het witte huis naast de Hervormde
kerk (nu Arie Mosk). Jannie is daar nog een hele tijd
blijven wonen. Later in kerkewoning in de Kamerstraat,
naast Jantie Maas. Twee Mazen naast elkaar.
Tante Jannie Maas heeft aan Sint Jan een lift
geschonken- ze had geen directe erfgenamen meer. “Hier
hebben we allemaal wat aan”.
Cornelia (1883-1916) Westen, getrouwd in 1905 met
Gerrit Smit (1878-1918)
Zij is overleden om 23.30u; aangifte overlijden op 13
apr 1916 door haar echtgenoot en Jacob Witte, 46 jaar,
koster; beide wonende op Texel
Bij haar ondertrouw is zij afkomstig van De Mient.
Beiden overleden op Molenbuurt
Kinderen Marijtje, NN, Reijer Nicolaas (1910-1981),
Alida Maria (1912-1945), Nicolaas en NN. Alleen Reijer
en Alida werden volwassen, de anderen stierven bij of
vlak na de geboorte.
Jannie en Cornelia trouwden op dezelfde dag, 12 mei
1905.
Tweeling in 1884: Hendrik (geboren op 28 oktober
en gestorven 4 november aan de Westen) en NN (geboren en
gestorven op 28 oktober).
Hendrik is geboren om 09.00u; aangifte geboorte op 28
okt 1884 door de vader; getuigen bij de aangifte: Simon
Smit, 53 jaar, schoenmaker en Jan Roeper, 44 jaar,
barbier; beide wonende op Texel
Hij is overleden om 17.00u; aangifte overlijden op 5 nov
1884 door de vader en Johannes Gerardus Moojen, 53 jaar,
bode; beide wonende op Texel
NN is levenloos geboren om 21.30u; aangifte overlijden
op 29 okt 1884 door de vader en Simon Cornelisz Smit, 52
jaar, schoenmaker; beide wonende op Texel
Hendrik (1885-1928)
Westen, is gestorven aan diabetes.
Hij is overleden om 03.00u; aangifte overlijden op 14
mrt 1928 door de vader en Reijer Pieter Cornelis
Zunderdorp, 50 jaar, landarbeider; beide wonende op
Texel
Willem (1888-1889) geboren en gestorven
Westermient.
Hij is overleden om 06.00u; aangifte overlijden op 9
juli 1889 door de vader en Cornelis Mets, 44 jaar,
schipper; beide wonende op Texel
Hendrika (1889-1969),
Westermient, was op het laatst alleen over gebleven met
Malle Dirk, die ze niet goed aankon. Ze kwam in 1932, na
de dood van haar moeder, op Zandvrucht vragen of niet
een van de jongens bij haar wilde komen wonen en zo is
Willem een paar maanden later met haar getrouwd (zie
hoofdstuk over Willem Maas).
Anna Maria (1891-1892) Westermient
Zij is overleden om 22.00u; aangifte overlijden op 26
juni 1892 door de vader en Johannes Gerardus Moojen, 61
jaar, bode; beide wonende op Texel
Willem (1895-1918)
Westermient, was in de Eerste Wereldoorlog gemobiliseerd
in Tilburg. Hij is daar gestorven aan de Spaanse Griep.
Willem als plantersjongen
Over de Spaanse griep (waar
Willem Klaasz Maas aan gestorven is)
Een andere vijand had bezit van het land genomen en
zwaaide de zeis van den Dood. Bij tientallen, bij
honderdtallen vielen zij, oude menschen, jonge menschen,
kinderen! Huishoudens werden uit elkaar gerukt, geluk
werd verwoest, toekomsten werden weggevaagd. Het was de
Spaansche griep, die vreselijk huishield.
Uit Ons Huus door H.P. en Marg. van den Aardweg-Blinxma
uitg. West Friesland Hoorn 1940
HUISJE OP DE HEI
Zo stond het huisje aan de
duinen, er omheen een verzameling hokken en schuurtjes.
Links achter de houten schuur het toiletgebouw, zie de
foto hieronder, met de meisjes van Zeeman.
Het huis had nog geen naam,
althans niet Windy Ridge.
Dirk Maas: Aaltjepeet. Aaltje van Heerwaarden zat op
stoel bij raam Windy Ridge, met herenhorloge voor zich
om te zien hoe laat het was. Reuma. Zat met reumahanden
wat te sokken stoppen. Weet niet anders dan dat dat ouwe
mens zo zat. Ruitje op ooghoogte was bobbelglas. Werd
niet vervangen.
Eens per week kwam auto van de eierveiling. Dirk met een
van de broers van Zandvrucht was daar: Wat leuk dat
Aaltjepeet dat nog ziet, een auto voor de eiers.
Ze is met paard en wagen begraven.
WERK
Behalve het werk op de eigen bedoening en voor de boer
werkte de familie Maas ook voor Staatsbosbeheer. Ze
staan op de foto’s van het ploegen met ossen in 1806.
Links Hendrik Klaasz Maas,
daarnaast zijn vader, hieronder rechts Klaas, midden
Hendrik
Boswachter Min, planters en
plantjongens rond 1908, de tweede jongen van rechts is
Willem Maas
Bosarbeiders op de foto, ze
zitten op de helling van de Richelweg. Vooraan Piet
Visser, Klaas Maas en Cornelis Bakker.
Herinneringen
Cor Bakker: Ouwe Klaas Maas- als jongen kwam ik daar
vaak.
Wonderlijke uitspraken. Werkte in de zomer nog bij de
Staat toen hij al 80 was. Zei “nies” ipv niets of niks.
Wat voor werk? Wieden in de kwekerij, met Bertus van De
Koog, Jaap Kok.
De Staat was ingeschakeld bij de voorziening van
levensmiddelen. Bij de Rovershut werden citroenbonen
gezaaid, Klaas Maas trok de voor en Cor deed de boontjes
erin.
Duw Bakker: Pilowse aap, een soort anorak of kiel, kon
niet gewassen worden, stond stijf van de hars. Uitspraak
Klaas Maas: “Ik zoek spaanders in de slip van me aap”.
Piet Kikkert: Ouwe Klaas Maas ging mee aardappels zoeken
bij Vredestein. Met Dirk, of met Hein?
Ricus Maas: Ricus ging veel te gast bij ome Klaas, die
ging sundags naar de kerk, Ricus ging mee terug. Alles
lopend. Ook wel bij ome Piet.
Hendrik, Dirk, Riek, Janny van Louw (Hansie in huis).
Moeder Smit wou niks van hem weten (zus van 3 gebroeders
Smit). “Hij stoort wel, maar hij geeft niet” zei Jannie.
Jaap Schrama: Klaas Maas werd begraven met de bakwagen.
Moeder heeft daar opgepast.
Willem Visser: Klaas Maas zei: Ik werd vannacht wakker,
toen sloeg de klok 8 uur- hij ging bij zonsondergang
naar bed.
Planten op de Prinsenkoog, achter de Grave, nu
Kraaienlaan. Ouwe Klaas Maas zei: “Zet er maar twie in
ien gaatje, ze gane toch kapot”.
Jaap Zijm: Ome Kees, broer van moeder, ging met de
mannen mee naar de Staat te werk.
“Knelis een kwartje als je het knoppie van de pet van
Klaas Maas afbijt” zeiden ze.
Dat deed hij zeker want een kwartje was veel geld.
Hannes van Heerwaarden: Aaltje van Heerwaarden x Klaas
Maas was tante van zijn vader.
Corrie Zijm: Cornelis, broer van vader ging met tante en
kinderwagen wandelden naar Klaas Maas. Jannetje van
Heerwaarden x Sieme Zijm. Klaas x Aaltje van
Heerwaarden.
Piet Maas: Ome Klaas zat bij het bidden in de kerk
altijd HARD te fluisteren.
Ome Klaas melkte liever niet zijn koe op zondag. Hij
zei: “Ik vermoed dat dat niet mag”.
Eenvoudig leven
Hok. Tuinwal om stuk land heen. Gertenbachshok.
Woutershok.
Stropen, akker, geiten, eieren enz. Leefden daar niet
eens zo slecht.
Natuurmensen, met donker naar bed en met licht weer op.
Boerderij van Witte (Martje) was het dichtst bij het
huis van ome Klaas.
Bloemwijk, Huisje Kok, In Gerritsland Bloem en Bosch,
Halsema, ome Piet Maas.
ROND HET HUIS
Malle Dirk
met hond, hieronder in Den Burg
|