De Cock en de antiquiteiten van Texel


Uit de dagboeken van dominee Huizinga weten we waarom op Texel zo weinig oude en antieke voorwerpen bewaard zijn gebleven. Alles is meegenomen naar Rotterdam.

Huizinga 14 Mei 1846. Den Heer de Cock van Rotterdam is sedert eenige dagen in de Lindeboom geloogeerd en koopt oude schilderijen op tegen ongehoorde prijzen. Vervolgens ook oude meubelen en alles wat oud en voor de menschen hier bijkans niet onbruikbaar is. Men zegt dat hij voor 20 à 30.000 gulden alzoo gekocht heeft. De Heer List verkocht schilderijen aan hem tot een bedrag van 1300 gulden. De Roomsche Kerk haar schilderijen op 700 gulden gewaardeerd voor 1300 gulden. Geen beschilderd stuk doek of hout kon zoo oud wezen of hij besteedde er nog wel van 5 tot 100 gulden voor. Oude uitgesneden kerkstoven die uit elkander vielen voor 5 gulden enz. Hij was ook de gansche dag in eene roes, niets gebruikende dan wijn. Het geheele eiland scheen in oploop en belegerde zijn logement, één schip kon zijn gekochte voorraad nauwelijksch laden. Het moet naar Rotterdam.

Huizinga 15 Mei 1846. Des avonds den Heer Bok hier. Gesprek over De Cock en zijne handelswijze. Bok was vreeselijk verontwaardigd over het gedrag der Texelaars die hem zoodanig hadden afgezet. Hij noemde ze een troep Roovers en hun gedrag schoon al niet burgerlijk, zedelijk hoogst strafbaar, waarin ik het gedeeltelijk met hem eens was.

Maar zoals wel vaker voorkwam, vertelde Huizinga niet hoe dit verhaal afgelopen was. In het Weekblad van den Helder en het Nieuwediep is dit vervolg te lezen:

Een schip vol
25-5-1846 WHN Wij zijn door minzame mededeeling, aan welker echtheid niet te twijfelen valt, in staat gesteld onze lezers verslag te geven van eene verkooping, zoo zot er ooit een heeft plaats gehad.
In de vorige week openbaarde de heer de C... in het logement de Lindeboom aan den Burg op Texel, het voornemen om antiquiteiten, alias prullen, op te koopen. Toen dit bekend werd stroomde een groot deel der bevolking van Texel naar den schepper van Eijerland, en ieder had den eerzamen opkooper het een of ander antieks aan te bieden, waarvoor dan ook importante sommen gevraagd werden. De C… was zoo kooplustig, dat hij meer dan een, die hem te weinig vroeg, de gevraagde som met f 20 à 30 verhoogde, met zijne gewone minzaamheid zeggende: “Neen kereltje dit stuk is meer waard”. –
Op die wijze heeft hij voor meer dan f 24.000 aangekocht. Zijn secretaris de heer K…… had werk met zijne aantekeningen den gretigen kooper bij te houden. Na den afloop der verkooping is de heer de C… vertrokken, latende zijnen secretaris het aangekochte museum van stoven, potten, pannen, kasten, schilderijen, sommige prullen uit de R.C. kerk enz enz, terwijl de verkoopers op de betaling bleven wachten.
Ten einde dit museum naar Rotterdam over te schepen, werden eene massa nieuwe kisten gemaakt, en onverwijld alles in een vaartuig gebragt, dat de voorraad naauwelijks bergen kon. Maar helaas Fete interrompue! Want nog voor dat het vaartuig met Texels kostbaarheden naar hare nieuwe bestemming stevende, kwam onverwachts als viel hij uit de wolken, een gedelegeerde uit Rotterdam, kapt. P. de B…, die begon met het vaartuig te stoppen, en vervolgens zich naar de heer K…… begaf om den verkoop te vernietigen, aangezien de edele kooper tijdens den koop innocent was enz enz. Daar stonden nu de verkoopers; leden der regering, notaris, secretaris, pastoors, nagenoeg alle notabelen, burger, boer en bedelaar te kijken als filosofen, die nog nooit gelagchen hebben, het was op Texel als of men het te Keulen hoorde donderen.
Kapt. de B… liet de Eilanders bij zoo groote teleurstelling aan hunne stomme verbazing over, en begaf zich naar Rotterdam terug. Den 19 is hij weder op Texel gearriveerd; den volgenden dag is het schip gelost, zijn de goederen naar den Burg vervoerd; in de kolfbaan van het logement de Vergulde Kikkert uitgepakt en tentoongesteld. Ieder kan het zijne, zoo het nog het zijne is, terug halen. De heer de C… maakt zich zeer verdienstelijk bij de Texelaars. Hij was er altijd regt vrolijk en zalig.

Dat er op Texel weinig oorspronkelijk antiek te vinden is ligt dus niet aan De Cock. Het zal wel op de Meierblis terecht zijn gekomen.




Home