2-1-1940 D. Een paar dagen terug is een mijn voor Huisduinen ontploft, die bar veel schade heeft aangericht. Alles is zowat 1 grote ruine. Alleen het badhotel al f 4000.- schade.

3-1-1940. W. Het Vaticaan is gisteren voor een groot deel verbrand. Londen wil Finland helpen. Rust in Finland door kou.

7-1-1940. Z. Een vliegtuig werd vanmorgen beschoten. Ben vertelde van een schip dat achter Cocksdorp was vastgelopen.

8-1-1940. M. De Finnen behaalden weer een reuze overwinning. De Russen zoeken een zwakke plek in de Mannheimerlinie.

9-1-1940. D. Volgens voorspellingen wordt de oorlog in Nederland uitgevochten. Hitler vaak dicht bij de dood. Volgens andere hoeven we ons dit jaar geen zorgen te maken.

10-1-1940. W. Steeds meer wordt Finland gesteund, iedereen bewondert het volk. Verschillende schepen zijn weer het slachtoffer van de oorlog geworden. Gisteren is de vrouw van Piet Kok dood te bed gevonden. Ze was vroeger tijden ziek geweest.

14-1-1940 Z. Alle verloven in België, Holland en Engeland weer ingetrokken.

15-1-1940. M. Vanmorgen alarm geblazen in Den Helder, terwijl er geschoten werd. Waarop?

16-1-1940. D. De ‘Arendskerk’ (8000) ton door een Duitse U-boot getorpedeerd. In Turkeye nog steeds bevingen, nu ook op Sicilië. 6500 huizen verbrand in Japan.

17-1-1940. W. Voor ik insliep, ontplofte een mijn bij Huisduinen, die zéér veel schade aanrichtte. In de haven van het Nieuwe diep dreef er ook een ’s nachts.
Frans van Ingen Schenau was ook op de getorpedeerde Arendskerk.

18-1-1940. D. We hoorden een vliegtuig langs de kust gaan. Op het Yselmeer worden de boten gekraakt door het kruiende ijs.

31-1-1940. W. Er wordt nog steeds hevig gevochten in Finland. Elke dag gaan wel een paar schepen ten onder, terwijl deel van de bemanning vaak sterft van de kou. Vandaag voer de boot weer op het Horntje.

7-2-1940 W. Gen. Reynders vraagt ontslag. Nu gen. Winkelman.
18^e Sovjetdivisie bij het Ladogameer vernietigd. Joennan spoorweg (frans) door Japan gebombardeerd, 101 doden. Noorwegen heeft al 40 schepen verloren. Elke dag gaan er ten onder. Enige dagen terug is op Texel een blindedarmoperatie verricht en goed geslaagd. Spitfire de nieuwste jager.

10-2-1940. Z.. Daarna gestudeerd tot 2 uur, toen Jan kwam vertellen dat het huis van mevr. Blok tegenover Vlessing in brand stond. Ik er heen, maar het was al bijna afgelopen.

16-2-1940. V. Finland raakt wat in de knel. Zweden verleent geen hulp. Steeds elken dag schepen getorpedeerd of op een mijn gelopen.

17-2-1940. Z. Schepen met Malthezerkruis worden ook al getorpedeerd, tegen alle regels in.

19-2-1940. M. Het Duitse schip ‘Altmark’ in Noorse terr. wateren met Engelse gevangenen door de Eng. torpedobootjager ‘Cosack’ aangevallen. Noorwegen gaf vrijgeleide, maar wist van geen gevangenen na een inspectie. Het voorval doet nog al stof opwaaien. Bij een poging tot ramming van de ‘Cosack’ strandde de Altmark.

22-2-1940. D. Vandaag werd door een ongeluk Janssen, de man van Corrie Moerbeek, in dienst gedood.

24-2-1940. Z.’s Avonds naar Den Burg waar ik weer eens een mijn hoorde ontploffen. Terwijl ik kaartte, werd in Den Helder op een vliegtuig geschoten zonder succes. Het Ned. Schip ‘Tara’ werd zonder waarschuwing enige dagen terug getorpedeerd. In Turkeye beeft het nog steeds en men maakt zich bang voor Rusland.

25-2-1940. Z. Zaterdag is een granaat in de omgeving van Doolhof terecht gekomen. Militairen zochten vandaag. Nel en verschillende anderen hoorden hem suizen.

26-2-1940. M. We hoorden 2 mijnen ontploffen. Die van Zaterdag was voor het Helderse postkantoor. In Den Helder werd weer geschoten. De Russen winnen veld. De Duitsers zijn onbeschoft en brutaal.

29-2-1940. D. Een mijn ontploft bij de Helderse dijk. Grote geruchten over huiszoekingen bij de Lucht (echt) en bij Swama (?) n.a.v. het afschieten van lichtkogels voor Duitse vliegtuigen door N.S.B.ers. Er schijnen hier spionnen te zitten.

2-3-1940. Z. Over die rondgaande praatjes is nog weinig zekerheid. Terug gaande [van Den Burg] aangehouden en gefouilleerd door militairen met een auto. Pluis is het dus lang niet.

4-3-1940. M. Nel kwam terug van een gym-vergadering en was onderweg gefouilleerd door 3 soldaten. Finland verliest langzaam terrein.

5-3-1940. D. Swama is volgens Hermes N.S.B. af. Op elke weg ongeveer wordt wel gecontroleerd. Duitsland torpedeert en bombardeert elk schip en bootje dat hij ontmoet. Het is beestachtig.

6-3-1940. W. Naar de boot, die niet aankwam, omdat een duikboot O 11 voor den Helder door een sleepboot werd geramd en zonk. Nog 3 mensen worden vermist. Op de terugweg achter Vlieland zwaar kanonvuur gehoord. Zoeklichten bij Den Helder. Dit keer niet aangehouden.

7-3-1940. D. De O 11 is nu gelicht, maar 3 mensen zijn wel omgekomen.

8-3-1940. V. De boot was vanmorgen in de mist bijna op een mijn gelopen. Het aantal Nederlandsen stijgt hard. De ‘Queen Elisabeth’ in Amerika aangekomen zonder stagnatie. Vredesvoorwaarden voor Finland zijn keihard. Noorwegen en Zweden willen graag goedkeuring daarvan. Anders zullen ze Finland ook helpen, en dan breidt de strijd zich behoorlijk uit.

11-3-1940 M. Nog steeds vredespogingen tussen Rusland en Zweden. Allerlei staatshoofden vragen elkaar te dineren en zo, om de politiek te regelen.

12-3-1940. D. ’s Avonds gekaart bij Hermes als gewoonlijk en daar hoorden we van Vrede tussen Finland en Rusland. 1 geen verdere strijd, 2 afstand van de Karelische landengte, 3 een basis op het schiereiland Hangö. Niet zo best voor Finland. Duitsland dolblij, omdat nu geen angst bestaat voor de Noordgrens, ingeval Noorwegen en Zweden in de strijd werden gemengd. Een spaak in het wiel van Engeland en Frankrijk, die daar liever vechten.

13-3-1940. W. 9 uur ongeveer, Boummm!! En en mijn plofte bij de Schans. We zagen de rook! Ik er heen, en vond een scherf. Bij Dirk Maas alle ruiten stuk, zodat Marie met de kinderen bij Jopiebuur kwam. Een vliegtuig van Vlijt met een blindedarmpatient en dr. V. Dommelen verdwaalde vannacht en landde vanmorgen vroeg op een zandplaat op de Waddenzee. Met een watervliegtuig verder getransporteerd. Ze waren o.a. in Nijmegen gesignaleerd.

14-3-1940. D. De gevestigde vrede valt nog niet erg in de smaak.

18-3-1940. M. Mussolini naar Hitler na Summer Welles te hebben gesproken (Amerikaanse gezant). Weer eens een boot op een (magnetische!?) mijn. Torpedojager Isaak Sweers te water gelaten.

19-3-1940. D. Vandaag moest veel hooi geleverd worden, dat opgeëist werd voor de paarden. Gisteren zijn de Orkaden met Scapa Flow gebombardeerd. De eerste burger gedood. De Polen hebben een ontzettend leven, ook de kinderen. Het Rode Kruis is naar Finland gegaan. In het begin heeft Zweden best geholpen.

29-3-1940. W. Engeland heeft op zijn beurt het eiland Sylt gebombardeerd. Nog niets bekend omtrent Hitler-Duce.

21-3-1940. D. Nog steeds schepen die verdwijnen. De politieke toestand blijft nog hetzelfde. Als er vrede komt, is Engeland een sufferd. Ik verwacht nog een lange tijd van oorlog.

22-3-1940. V. Het blijkt volgens wederzijdse uitlatingen, dat Engeland en Duitsland op het ogenblik extra scherp tegenover elkaar staan. Het kon wel eens echt fout lopen.

27-3-1940. W. De magnetische mijnen uit vliegtuigen verrichtten veel schade blijkbaar. Het is de laatste dagen weer tamelijk rustig in de linies.

30-3-1940. Z. Volgens Churchill 200 neutrale schepen verloren en 1000 zeelieden.

31-3-1940. Z. Bij het naar huis gaan werden vliegtuigen beschoten.

1-4-1940. M. Duitse bommenwerpers vallen steeds neutrale schepen aan. Ymuider trawlers bestookt. Doden en anderen zwerven bijna een week op zee rond, terwijl ze van ontbering sterven. Zeer unfair spel van Duitsland. Engeland is op dat gebied de gentleman. Schipbreukelingen waren vaak vol lof over de Engelsen.

5-4-1940. V. Om 7 uur plotseling besloten om naar de soldatenrevue ‘Hallo Texel’ te gaan, die geweldig leuk was. Zoo’n beetje alleen heengegaan, en fijn gedanst zodat het zoo 2 uur was en de finale begon. Om 3 uur te bed.

8-4-1940. M. De toestand bij Noorwegen wordt plotseling riskant, hoewel Noorwegen altijd neutraal is. Een 3000 ton metend Noors schip getorpedeerd. Veel doden.

9-4-1940. D. Onverwachts lukt het best. Duitsland wil Noorwegen en Denemarken in bescherming nemen tegen de geallieerden, en pikt vandaag heel Denemarken in, zonder op tegenstand te stoten. Bij Noorwegen, waar al gauw de mobilisatie werd afgekondigd, werden kustplaatsen ingenomen en bommen geworpen. Aanleiding was dat Engeland sinds een dag mijnenvelden legde in Noorse wateren. Denemarken besloot direct, zich over te geven, en vanmiddag was de zender al in Duitse handen. Ik heb geregeld gestudeerd, maar met de radio wijd open. Alle soorten verloven zijn hier ingetrokken.
Duits troepenschip down, 140 doden.

10-4-1940. W. Naar Den Helder, soldaten wier verlof was ingetrokken, reisden weer terug. Oorspronkelijk weinig nieuws, doch om 4 uur stond veel volk bij drukkerij De Boer. 3 Britse en 3 Duitse boten in de grond, proviandschepen in de grond en een Duits munitieschip in de lucht. De hele Noorse kust langs komen Duitse boten, in zeer korte tijd. Geweldig goede organisatie. Noorwegen houdt stand, ondanks bombardementen enz. Noorse slagschepen in de grond in de fjorden. De mensen beginnen Duitse ‘bescherming’ over Nederland te vrezen.

11-4-1940. D. Er komen nu veel tegenstrijdige berichten door, maar Duitsland schijnt erg te verliezen (1/10 van zijn vloot). Ook Engeland krijgt wel klappen. Op verschillende Noorse havenplaatsen wordt blijkbaar hevig gevochten. Als reden tot excuus gaf Duitsland op dat Engeland in Noors terr. water mijnen had gelegd, maar daarvoor was alles al op touw gezet, anders was Narvick en andere plaatsen niet zo vlug bereikt.
Algemene opinie: zeer hoog en riskant spel van Hitler.

12-4-1940. W. Naar Den Helder om 7.45. Daar hoorden we dat de Engelse blokkade was versterkt door het leggen van mijnenvelden langs onze terr. wateren. Alleen voor Zweden is nu nog een uitgang naar buiten tussen de velden door. Opnieuw een Duits ammunitievaartuig in de lucht. Strijd duurt nog voort, maar de Noorse regering gaat steeds verder naar het binnenland. Het is wel vreemd dat je je snel weer aanpast, maar af en toe is het of je droomt. Als je goed op de zaak ingaat, zijn mensen dom en dieren gelijk.
Maar egoïsme viert hoogtij en zal wel eeuwig blijven.

13-4-1940. Z. In Noorwegen is het nu al zover, dat ieder die aan de mobilisatie deelneemt of met een geweer loopt, direct wordt doodgeschoten. Het is nu 1940, maar je zou gaan twijfelen. Gevaarlijke, ongegronde praatjes doen geregeld de ronde, waar vaak voor de radio op wordt gewezen. Gisteren een jaar geleden op 2^e Paasdag werd de voormobilisatie afgekondigd, terwijl we een uitvoering bijwoonden.

15-4-1940. M. Amerika zinspeelt n.b. op een protectoraat over Ned. Indië.

16-4-1940. D. Duitsland krijgt meer klop. Narvick door Engelsen bezet. Schepen in de grond.

17-4-1940. W. Er vloog weer eens een vreemd vliegtuig. Duitsers worden omsingeld op plaatsen in Noorwegen.

18-4-1940. D. Koning Haakon weet van geen overgeven. Nederland verkiest geen protectoraat over Indië. Japan’s houding tegenover Indië is bemoedigend.

20-4-1940. Z. Sinds gisteren is Nederland geheel in staat van beleg. Elke dag worden opnieuw schepen getorpedeerd. Journalist meldt: beroemde Mannerheimlinie is een legende. De natuur zorgt voor dekking en de veldversterkingen waren taai. Van aaneengesloten linie geen sprake. Werk van de pers!

23-4-1940. D. De politieke toestand suddert door.

24-4-1940. W. Politiek lauw. Mijnen ploffen.

25-4-1940. D. Wakker geworden door geronk van het vliegtuig, dat Piet Dogger over huis en de buurt liet denderen.

26-4-1940. V. Italië begint een keel op te zetten. Censuur op beperkte schaal hier in het land.

29-4-1940. M. Een onderzeeër was op het zand naast fort Harssens vastgelopen.

30-4-1940. D. Politiek: suddert voort.

1-5-1940. W. Mooi weer met 1 Mei-viering op veel radiostations.

7-5-1940. D. Ko Hermes zou thuis komen, maar plotseling werden alle mogelijke verloven ingetrokken. Zelfs oude lichtingen moesten direct opkomen. Oorzaak: toenemende onzekerheid in de politiek, dus een voorzorgsmaatregel.

8-5-1940. W. Churchill zei dat 7 tot 8000 Duitsers verdronken waren bij transport en dat duizenden lijken op de Noorse kust spoelden. Wegversperringen l.p. weer aangebracht. Wellicht defensief verbond tussen Roemenië en Joegoslavië (tegen Italië en Duitsland).

9-5-1940. D. Het Lyceum heeft een keurige prikkeldraadomheining gekregen. Chamberlain is minder populair als eerder, vooral wel door de rustige politiek, die niet doortastend is.

10-5-1940. V. Datum in zwarte omlijsting. ’s Morgens om 5 uur wakker geworden door gepraat van vader en moeder, terwijl moeder huilde. Boven Den Helder was een aantal Duitse vliegtuigen, die de stad bombardeerde, waar tussendoor het dreunen van het afweergeschut werd gehoord. Ik probeerde me eerst nog een gevecht tussen Engelsen en Duitsers op zee voor te praten, maar ik wist al gauw beter, Duitsland heeft Nederland de oorlog verklaard.
De schrik sloeg me lelijk om het hart, en ik was erg zenuwachtig, maar toen ik om 7 uur opstond, was het helemaal gezakt. Het vuren ging door tot tegen achten, toen ik op de fiets langs de dijk reed met de verrekijker. Ik ontdekte 11 vuurhaarden in Den Helder, terwijl de schepen op het Marsdiep patrouilleerden. Het was bladstil en heet zomerweer, wat wel een schrijnende tegenstelling vormde met deze omstandigheden. Bij Hermes naar de nieuwsberichten geluisterd. Tante was erg in de war, maar ging al gauw hard aan het werk. Thuis was moeder ook weer wat opgemonterd. Ik ben maar aan het repeteren getogen, net gedaan of er niets gebeurde. De boot vaart nu en dan, terwijl de lessen nu afgebroken zijn. Je kan je niet goed indenken dat alles stil staat.
In de loop van de morgen kwam een paar keer een vliegtuig naar Den Helder, de laatste was een knaap die bommen wierp op het depot van de Kooi, waardoor een geweldige brand ontstond in de benzine. De vlammen sloegen wel 40 m de lucht in. Het vliegtuig werd niet neergehaald. ’s Morgens vroeg werd een Hollands vliegtuig op Vlijt in brand geworpen en een Duitser neergehaald (met 4 doden). De bewoners rond het vliegveld zitten nu in de duinen in tenten.
’s Middags naar Den Burg, waar niets was, bij Fien thee gedronken en daarna samen via de Dennen naar Miek. Het strand bedekt met opstaande palen en omgeploegd. Later met zijn vijven naar Den Burg gereden waarbij voor ’t eerst weer gevuurd werd. Natuurlijk is alles verduisterd. En wanneer de zon er niet is, mag niemand buiten.
Ondanks alles blijf ik opgewekt, en speelde mondorgel. 77 Duitsers neergehaald. De Duitsers zitten (?) al tot de Maas en Ysel en gebruiken Ned. gevangenen voor dekking. Parachutisten geland hier en daar, meest doodgeschoten. Niet alleen Nederland, maar ook België, Luxemburg (helemaal ingepikt) en Zwitserland aangevallen.
Niet leuk: Job in Den Hoorn, Ben is Bergen, Nan in Huisduinen, en zieke Maarten in Wassenaar. Alle gevaarlijke punten. Chamberlain afgetreden, nu Churchill. Nog geen toezegging van steun. Grote bewondering van Amerika. Den helen avond vliegtuiggeronk bij Den Helder. Om half 11 allemaal te bed. We moet alles bezuinigen.

11-5-1940. Z. Zonder onderbreking geslapen tot 7 uur. Overal in het land komen parachutisten, die overmeesterd worden. Ook in Bergen en Wassenaar. ’s Morgens geen vliegtuigen. Na het eten brandbommen bij de Mok zonder succes (1 down) en poging tot landen op Vlijt met snelvuur. Later op de middag naar opa Bremer te dammen en naar Mulder. Hans en Wim [Mulder] bij de wachters-vrijwilligers op de toren enz. Wim was niet thuis. Naar huis en direct na het eten op de fiets, brandbommen bij de Mok (mis) waarna een flinke attaque op Eierland waar veel brandbommen vielen. De rook dreef al gauw weg. De 4 vliegtuigen gingen ook weer. Zo rijdende aangeland bij Hermes waar Fien ook net was. Weer gauw voor sunset thuis, waarna het rustig bleef.
Engelse en Franse troepen in Nederland. Duitsers over de Ysel, en op punten van Rotterdam. Alle NSB ers opgepakt t.p. inclusief alle Duitsers. Duitse bevolking in Den Haag attaqueerde Comm. van Politie, alle tegen de muur gezet. Over de 100 vliegtuigen down vanmorgen.
Commandant van de Kooi doodgeschoten wegens geen bevel tot schieten op het vliegtuig van gisteren door eigen volk (?). In twijfel al of niet vrijwillig hulpverlening.
Luxemburg nog niet geheel bezet.

12-5-1940. Z. Pinksteren. Naar Hermes geweest en op de dijk gekeken naar Engelse schepen die al weg waren. Bij Doolhof veel vliegerij waargenomen zonder resultaat.
Er worden als maar NSB ers opgepakt, terwijl ontzettend veel lichtkogels worden afgeschoten. Vlak bij Hermes o.a. die ze zowat had willen neerschieten. Nu weten we zeker dat het mag, en ik doe het ook.
Het is moeilijk te zeggen hoe Nederland ervoor staat. De radio is wel excellent in deze tijden, dat wetten, luchtmachtberichten enz. worden uitgezonden. Het is nu mogelijk dat briefkaarten kunnen worden verstuurd. Niets nog gehoord van Maarten, die wel even gevaarlijk zit als Ko.
Ben en P.V. hebben het wel beter. Job en Nan hebben het vrij rustig gehad. Quo vadis?

13-5-1940. M. Evenals gistermorgen niets gehoord van de schieterij om 5 uur. Kalm geslapen. Het vliegtuig dook te water achter Oosterend. Naar Oudeschild, waar Hermes een aanval had van de blindedarm, hetgeen nogal erg was. Na een paar maal heen en weer gefietst te hebben, kwam ik weer thuis toen 4 vliegtuigen heen en weer vlogen, en later Engelsen bleken te zijn.
’s Avonds bij de Klavers kort en krachtig de verjaardag van buurman Jan gevierd. Om 11 uur te bed. Juliaantje met kinderen naar Engeland. De Langstraat bereikt. Uitgeweken soldaten uit Groningen en Friesland op Texel aangekomen. Verschrikkelijke taferelen zijn gespeeld. Meer last van boeren enz dan van Duitsers. D. zetten hen maar voor op de tank of joegen ze op de landmijnen. Van Z. naar N. Ko, Maarten, Ben, P.V., Nan en Job.

14-5-1940. D. Den gehelen dag was een ieder druk bezig met het maken van loopgraven, aangezien vannacht en morgen een zware aanval werd verwacht. Den gehelen dag vliegtuigen die weinig deden. Een lelijk bericht is dat de koningin met ministerie naar Engeland gevlucht is. Ontstemming onder de mensen. Het goud ook meegenomen. Thuis zet Nel de radio aan en plotseling komt het bericht dat de opperbevelhebber Winkelman Nederland [heeft overgegeven] met uitzondering van Zeeland waar nog hevig gevochten wordt. Het begon met vrije doortocht door Rotterdam (dat geheel plat gebombardeerd moet zijn en duizenden gedood zijn) en Utrecht (dat hetzelfde lot wachtte). We dachten meest alle aan valse berichten en toen dat ’s avonds in Den Burg rond ging, juichte iedereen wel. Maar het schijnt toch waar te zijn, vooral bleek dit toen 10.15 Winkelman voor de radio sprak.
Ondertussen hadden de matrozen de Mok in de lucht laten vliegen ’s middags, zodat tot ver in de avond voortdurend heel zware ontploffingen werden gehoord. Ondanks de ‘vrede’ ging men ’s avonds over tot een bombardement van Den Helder waarbij we verschillende vuurhaarden ontdekten. Het was wel een mooi schouwspel, die rode vuurgloed telkens bij een ontploffing. Direct na de bekendmaking ging ik naar Den Burg in een onbestemde stemming. Je wist niet wat je er aan had. Ik geloof wel dat ik het niet had verwacht, en liever had zien doorvechten. Door de vele tegenstrijdige berichten ontstaat op den duur een paniekstemming in je gemoed. Tot ’s avonds Winkelman sprak geloofde ik, ondanks een ieder, niet aan algehele overgave. In de radio werd Duitsland telkens bevolen het bombardement van Den Helder te staken.

15-5-1940. W. De dagen die nu gaan aanbreken zijn wel heel erg. ’s Morgens trof ik Fien bij Hermes aan, die erg ontmoedigd waren door het uitblijven van berichten. Evenwel, de boot vaart niet door de magnetische mijnen, die gisteren zijn uitgestrooid, en telefoonverkeer over Rotterdam is uitgesloten. ’s Middags naar Den Burg waar de eerste berichten aankwamen. Een zekere Bennekom uit Eierland en Maarten Vlaming gedood. De laatste vermoedelijk wel gisterenavond in Den Helder in het station dat verbrandde. Ontzettende valse berichten kwamen rond, en het was telkens een pak van je hart als je hoorde dat het gissingen waren. Daarom noem ik nog geen namen.
De militairen trekken wel weg, pakken tenminste in. Nu is de grote vraag: Vechten we nu tegen Engeland in de voorste linies van Duitsland? De meesten zeggen: Nooit schiet ik een Engelsman dood. Ik ben woedend op de Moffen. Het kan nog raar gaan.
In België wordt alles platgemaakt. Duitsers tegen Engelsen, Fransen en Belgen.
Later belde Fien luit. Ebens op, die met onbekende bestemming was vertrokken. Samen naar Hermes, waar het nog hetzelfde was. ’s Avonds thuis hoorden we dat de tijd 100 minuten vooruit is gezet voor leniging der verduisteringsmaatregelen. Rotterdam vraagt om alle soorten middelen tot opruiming en eten.

16-5-1940 D. ’s Morgens gewerkt. Vliegtuigen kwamen naar Vlijt maar vlogen weer weg. De boot vaart nog niet, al is het mijnenvegen al begonnen. Bij Hermes nog geen bericht, hetgeen achteraf vandaag ook niet kan komen, aangezien alle telefoon- en telegraafverkeer is verbroken, en de boot niet vaart. Ik verwacht zolang ook geen berichten. ’s Middags later naar Den Burg waar slechts vage berichten bekend waren. Hebben Amerika en Italië aan Duitsland een ultimatum gesteld om Nederland te verlaten? Bankbiljetten blijven geldig. Verduistering en andere maatregelen gelden, alleen nu tegen Engeland.
’s Avonds nog wat gewerkt. Eerst nog vreemd omdat de tijd anders is. Nu en dan hoop je wakker te worden, terwijl alles een droom is. Ik kan me al het verdriet enz. zo moeilijk voorstellen, dat ik naar mijn zin, te weinig aan de jongens denk. Dat komt wel ‘omdat ze wel o.k. zullen zijn’ op welke gedachte ik me wel betrap. Ik geef nog lang niet de hoop op voor Ko. Hij kan evenals sommige anderen, wel naar de Engelsen zijn overgestapt, of krijgsgevangene zijn. Die smerige NSB-er kooi is gisteravond opengezet en ze liepen grijnzend door Den Burg. Ze hadden ze moeten doodschieten!!
Het is nu wel zeker, dat onder de Duitse militairen jongens van 17 jaar waren, terwijl ze niet konden raden, waarom ze hier heen moesten. Als krijgsgevangene gaan nu hun ogen open.

17-5-1940. V. Nu mag geen druppel benzine meer worden gebruikt, dus alleen hoogst noodzakelijk verkeer. Vandaag is men begonnen met het rondroepen van familieberichten van soldaten enz. De Ned. schepen schijnen in Engeland te zijn aangekomen. Prins Bernhard staat aan het hoofd van de troepen, die in Zeeland vechten. Vermoedelijk is Duitsland met zeer zware verliezen op 1 punt door de Maginotlinie gebroken.
De bezettingstroepen trekken naar het Zuiden waar wel hevig wordt gevochten. Koning Leopold weet van geen wijken. Op Texel ging alles zonder leiding en wapenen. De Engelsen mochten graag binnenkomen.
Ik kan me blijkbaar nog steeds niet de ernst van de tijd voorstellen, aangezien ik me hetzelfde voel als voor de oorlog. Alleen dwalen mijn gedachten hinderlijk af. Heb nu wel een enkele vlaag van woede en timmerlust en verslagenheid. Nog steeds niets bekend van de jongens, net nog soms een droom. Ik smijt alle Duitse berichten af en walg van de Duitse smarten en ‘kindersprookjes’. Ze weten alles en verliezen nooit. Och arme.

18-5-1940. Z. Den gehelen morgen gewerkt. Om 12 uur naar Hermes, waar het een trieste toestand was. Het is zenuwslopend om naar de namen voor de radio te luisteren. Thuis na het eten juist het adres van Ben opgeschreven, toen het voor de radio werd gemeld. 1 pak weg van mijn hart. In Den Burg met Fien boodschappen gedaan en toen samen via Everste koog over het strand (vol palen met een lekke band) naar de Koog naar Miek, waar de band werd gelapt. Uit scheepsbeschuit van de soldaten en het weten dat alle telefoonverkeer weer goed was, naar Den Burg, waar Nel bij Tante Marie het mooiste nieuws bracht dat Ko gezond in de buurt van Den Helder was. Wij vliegend via huis naar 2 overgelukkige mensen, die vertelden dat Maarten op Texel was gekomen, en Ko in Alkmaar had gesproken. Zo werd dit de gelukkigste dag van mijn leven.

19-5-1940. Z. ’s Morgens eerst met de hond naar Oudeschild en terug zat Maarten bij ons. Die heeft wat meegemaakt. Huis doorzeefd, kleren weg, geëvacueerd naar Katwijk, ingenomen door Duitsers, tussen Duitsers die door Hollanders werden beschoten. Een 1000 tal parachutisten. Menselijk behandeld. Hard en veel gewerkt voor de Duitsers. Met vrijgeleidebiljet gisteren naar huis. Dat zal hij nooit meer vergeten.
’s Middags via zijn huis, waar alle 4 kinderen van de overkant bleken o.k. te zijn, naar de Propagatie, waar ook alles o.k. was. Ben zit al tijdens de oorlog bij Wormerveer. Bij Griet Mantje gegeten en rondjes gelopen. Bij het naar huis gaan Job gesproken. Ook Wim Visser is goed. Al met al kan het nog meevallen. Maar alleen in Katwijk schatte Maarten al 1000 doden door elkaar. Samen gekheid gemaakt bij het naar huis gaan. 8 dagen verlof.

20-5-1940. M. Uit wat ik opvang, moet ik opmaken dat Rotterdam bijna plat ligt en de binnenstad is verbrand. Zeeland heeft zich nu wel overgegeven na hevige gevechten, Antwerpen en Brussel zijn bezet, zodat het in België ook afloopt. De Engelsen kiezen min of meer het hazenpad naar het Kanaal. Frankrijk krijgt geducht op zijn nek. De troepen komen weer dichtbij Parijs, als in 1918. Leopold is een kraan.

21-5-1940. D. De bezetting is nu al ver gevorderd, en de Holl. soldaten vertrekken langzamerhand. Het is vreemd dat je je zo spoedig weer aanpast en alle ellende gauw vergeet.

22-5-1940. W. Door de ingeving van gisterenavond om 7.45 naar Den Helder. Aangezien ik mijn stamkaart niet had, gebruikte ik mijn bios-abonnement als identiteitsbewijs. Prachtig!
In Den Helder alles O.K. alleen gebroken ruiten bij het last. Terug stiekum aan boord gestapt en een uur moeten wachten tot de opgekomen mist optrok. Bij Hermes aan. Ko benoemd tot oppercommandant in Utrecht van soldaten die losgeraakt waren. Maarten nog gesproken en via Opa Bremer naar huis. Laat gegeten en daarna nog gewerkt. Gisteren is België geheel bezet. In Frankrijk 15 km (?) van Parijs.
Sinds zondag is Arthur Sys Inquart benoemd tot commissaris van Hitler t.p. Zou Engeland terugtrekken en dan op een geschikt moment de dodende slag toebrengen? Net als Napoleon met zijn tocht naar Rusland?

23-5-1940. D. Briefkaart van Ben uit Knollendam. ’s Avonds even cigaretten gehaald en langs Hermes terug. Wings-cigaretten al enige dagen uitverkocht. North State is er nog. We mogen nu schoenen alleen op de bon, en als je geen draagbare schoenen meer hebt. Ontstemming natuurlijk. Die verr. Lies van Zeylen en het kind van Dob lopen n.b. met een paar Duitsers. Ze moesten die meiden aan de schandpaal zetten, net als die kerels die uit verlaten huizen in Blerick stalen.

24-5-1940. V. Bombarderen de Engelsen de Duitse toegangswegen naar Nederland? Heeft Duitsland werkelijk het Kanaal bereikt? Wacht Engeland het goede moment af om de beslissende slag toe te brengen? Alles vragen, want je gelooft en weet niks meer. Parijs is toch nog niet bereikt.

25-5-1940. Z. Vandaag werd bekend dat de helft van het Nederlandse leger demobiliseerde. Er kwamen vandaag al vrij veel thuis. Het mooiste is dat zelfs jonge soldaten al naar huis komen, terwijl de andere helft ook geleidelijk zal worden gedemobiliseerd. De Engelsen zouden Ned. steden bombarderen. Wel elke nacht veel vliegtuiggeronk.

26-5-1940. Z. Er komen steeds meer Duitsers op Texel.

27-5-1940. M. Lammerenmarkt ging niet door. Van Texel is nu ook Piet Kikkert vermist. Duitsland heeft wapenstilstand verzocht om zijn doden te begraven. Niet gebeurd, voor zover ik weet. De NSB ers kijken niet zo vrolijk meer. Verraders zijn wel door Duitsers gefusilleerd. Landverräter mögen wir nicht!!

28-5-1940. D. Doordat we om half 11 al te bed liggen en geen licht meer branden (mogen) heb ik weinig gelegenheid om aan te tekenen. Kranten lees ik niet. Alleen heeft Leopold zich vanmorgen overgegeven, tegen de wil van het ministerie. Woedend op Duitsland omdat die na dit bericht donderende marsen speelde. Woedend op Frankrijk en Engeland, die nu Leopold afkammen en een verrader noemen. Ik heb zielsmedelijden met hem en bewonder hem. Hij stelde gen enkele eis voor zichzelf en heeft nu een kasteel ter beschikking. Het anders beschuttende België wordt nu een gevaar voor Frankrijk.

29-5-1940 W. Gisteravond broodkaarten gehaald. Vandaag berichten over pamfletten op Den Helder, binnen 18 uur de stad ontruimen, daarna bombardement. Mensen kwamen op Texel bij groepen (totaal 2 gezinnen). Verder niets gebeurd, alleen een bom op de Mok.

30-5-1940. D. ’s Morgens gewerkt, ’s middags naar Den Helder. Nog niet helemaal aangelegd, of hevig mitrailleurvuur op een Engels toestel. De mensen gingen met kussens de Hoofdgracht af. Rustige les van half 4 tot half 8. Het Engelse expeditieleger in Frankrijk komt blijkbaar erg in het nauw. Nog aldoor hevige strijd in Narvick.

31-5-1940. V. Niets bijzonders, alleen ’s avonds mitrailleurvuur boven Den Helder. Nel en ik er uit. Fraai gezicht, die vuurbollen door de lucht. Ook soort weerlicht op de grond, dat van bommen bleek te zijn.

1-6-1940. Z. Een keer mitrailleurvuur gehoord. Den Helder bleek gisterenavond niet gespaard. De Werf en de Kooi schijnen flink getroffen te zijn. In Den Burg gekeken naar het neerhalen der Duitse vlag. Misselijk om naar te kijken. Swama denkt vast dat we hem hebben verraden. Hij negeert je en kijkt vernietigend. Wat en lul. We hebben hem n.b. altijd de hand boven het hoofd gehouden. Later op den avond schieten bij Den Helder. Het schijnt dat Duitsland al een paar dagen hevig wordt gebombardeerd (en ik denk van Engeland ook wel). Als Duitsland het erover heeft, zal het wel heel erg zijn.

2-6-1940. Z. Uit de bios luchtaanval boven den Helder, dat gelogen was.

3-6-1940. M. Eerst gewerkt en om 11 uur naar de eerste lammerenmarkt, die al een paar keer was uitgesteld. 4500 lammeren, gemiddeld f 7.50. Vader had 7.25. Alles was stug, ook de regering nam weinig. De bommen van Vrijdag betekenden niets. Volgens Piet Mijndertsma stond het hele Ruhrgebied in brand. Hij was er geweest. Marseille gebombardeerd, evenals Parijs. De Engelsen bombarderen vermoedelijk all nacht stelselmatig steeds verder. Of Engeland wordt gebombardeerd, weet ik niet.

4-6-1940. D. Het is zeker dat verschillende Hollandse steden worden gebombardeerd. Het Engelse expeditieleger is teruggetrokken over het Kanaal. Volgens Duitsland veel meer dan de helft vernietigd, volgens Engeland slechts 1/5.

5-6-1940. W. Tegen twaalven even naar de dijk, aangezien volgens Jan Hoogerheide Britse schepen bij Friesland, Terschelling en Afsluitdijk liggen, die als sinds gisteren het zware geschut laten horen. Er was niets te zien.
De bevolking wordt verveeld door de uitbreidende beperkingen op de verkoop. In Rotterdam is een onzettende haat tegen de Duitsers. Ik sympatiseer al wat met de Duitsers stuk voor stuk. Die lui moeten en zijn zich wel bewust hiervan. In Duitsland wordt steeds meer geklaagd. Heel veel brandstof wordt nu en werd eerder al naar Duitsland vervoerd, waar alle reservoirs schijnen te zijn gebombardeerd. Ook veel brandweer materiaal heengezonden en vrachtwagens met chauffeurs. Er wordt gezegd dat langs de hele Nederlandse grens Duitsland brandt. Morgen naar Den Helder, de gehele dag, en ik verwacht daar wat, vooral omdat deze week zeer grote slagen worden en zullen worden geleverd, volgens den Führer zelf. In Duitsland moeten n.b. 7 dagen de vlaggen wapperen en 3 dagen de klokken luiden (om de moed erin te blazen!).

6-6-1940. D. Om kwart voor 8 naar Den Helder. We hoorden kanonnen die werden ingeschoten (?) en een enkel Duits vliegtuig. Een gedeelte van het recht wordt nu veranderd voorzover in strijd met de nieuwe wetten. Commissarissen worden benoemd, en alle openbare ambtenaren moeten de eed afleggen in naam van het recht. De Wijn werd kwaad omdat hij zijn ambtseed in naam de Koningin heeft afgelegd. Er is n.b. iemand benoemd voor het bepalen van een openbare mening. Spanje begint te schreeuwen over “Wij willen Gibraltar” en maakt daarom wat lawaai. Italië’s weegschaal gaat wel gauw doorslaan alleen weten we niet zeker nog, naar welke kant.

7-6-1940. V. Gisteren is een groot kaastransport op de Afsluitdijk gebombardeerd. Duitsland krijgt niet te veel binnen uit Nederland. De verbindingswegen zijn wel kapot, terwijl Duitsland zelf steeds verder gebombardeerd wordt. Parijs wordt nu en dan gebombardeerd, ook plaatsen in Engeland. Amerika stuurt al enige tijd honderden vliegtuigen naar de geallieerden, maar kijkt verder de kat uit de boom, net als Japan, die natuurlijk loert op Ned. Indië. Alle brandweer gezonden naar Duitsland. Het lijkt dat een geweldige Duitse tankaanval is afgeslagen ten N. v. Parijs. Het valt erg mee, dat hier en in Den Helder niets wordt gebombardeerd. Als de Duitsers schnell-boote maar weer eens in de haven lagen. De Heldersen zijn wel erg zenuwachtig. In het algemeen is hier de stemming roerig. Wangure meiden kliekten ondanks alles met de Moffrikanen.

8-6-1940. Z. Ko kan jammer genoeg niet thuis komen, omdat het daar in Hekelingen erg druk is. Van Spanje hoor je niets, noch van Noorwegen.

9-6-1940. Z. Naar de Propagatie [in Eierland]. De verbrande vliegtuigen bekeken en de nodige herinneringen meegenomen. Er komen ’s nachts veel vliegtuigen over, maar ik slaap door alles heen.

10-6-1940. M. Om 7.45 naar Den Helder met veel Duitse soldaten die zingend (altijd zingend op bevel) naar het front gingen met ernstige gezichten. In Den Helder hoorde ik al geruchten, die aan boord al sterker werden om 4.10. Bij Hermes hoorde ik dan dat Narvick (Noorwegen) zich heeft overgegeven en dat Italië de geallieerden de oorlog heeft verklaard. Hij wil natuurlijk de Middellandse Zee beheersen, de Balkan heeft geen last.
Hitler: Nu vechten de Italiaanse en de Duitse soldaat schouder aan schouder om de grote mogendheden respect af te dwingen en om een nieuw tijdvak der ‘beschaving’ in te luiden. Een nieuw Europa zal ontstaan door het jonge fascistische Italië en het jonge nat. Soc. Duitsland. Zulke broekjes toch. Hitler de zwijnenhoeder en de koning der dieren, vooral van de hongerige wolven. Hoe zal de wereld er uitzien na deze oorlog? Komt dit jaar nog een eind? Blijft Amerika erbuiten? Ik geloof van wel. Blijft Japan van Indië? Desondanks wel niet, denk ik. Blijft Rusland kalm? Hij pakt de Balkan zeker.

11-6-1940. D. Den helen dag gewerkt en naar de radio geluisterd om nieuws van Italië te horen. En millioen Fransen bevindt zich aan de Italiaanse grens, maar Italië heeft daar nog niets verricht. Engeland heeft nog niets gemerkt. Duitsland: Italië is vannacht om 4 uur weer begonnen en bestookte Malta met vliegtuigen en vloog boven Tunis en andere delen van Noord-Afrika. De houding van Spanje verandert niet. De Duitsers vechten ontzettend in Frankrijk en zitten al bij Rouen. Ze gaan dus om Parijs heen en schijnen verschillende linies van Weygand te doorbreken.

12-6-1940. W. Gisterenmiddag was er zwaar geschut achter Den Hoorn. Z. Afrika, Brits- Indië en Nieuw Zeeland verklaarden zich in staat van oorlog met Italië. Turkeye is wel een goede bondgenoot der geallieerden. Rusland heeft de laatste kwestie met Japan opgelost en wijdt zich nu aan de momentele oorlog. Japan erkende de Ned. en Belgische regering, dus Indië is nog wel veilig. Amerika’s neutraliteitswet geldt ook voor Italië, dat vandaag niets uitgehaald heeft voor zover ik weet. In de 20 Italiaanse handelsschepen ingepikt. Duizenden Italianen gearresteerd in Engeland. 60 km van Parijs zijn de Duitsers (?).

13-6-1940. D. Italië presteert nog weinig, vooral bij de Franse grens. Eerst later komen de grote operaties volgens de Duce. Rouen bezet, en dicht bij le Havre. Parijs wordt ingesloten zo.

14-6-1940. V.’s Avonds kwam Kees Hin zijn avonturen vertellen. Zoo’n 4 keer waren ze nauwelijks ontsnapt. Voor eten even naar Hermes, waar ik hoorde dat Duitsland een millioen man had verloren voor Parijs. Dat nu gecapituleerd heeft. Parijs zou ook niet sterk verdedigd worden. Le Havre schijnt ook na te zijn. Toulouse gebombardeerd.
Spanje bezet Tanger uit medelijden. Laatste beroep van Reynaud op Amerika gedaan. Egypte is in twist met Lybië. Egypte is een vastberaden vijand van Italië.

15-6-1940. Z. Weer groot nieuws van een Engelse zender: Rusland is Duits- Polen binnengevallen en zit bij Krakau voor zover ik het verstaan heb. Nu wordt het toch fraai, maar ik vind het prachtig, want Duitsland wordt zerschmettert, om in de termen te blijven. Nu heeft Duitsland Tromsö bereikt en vlagt 3 dagen voor de val van Parijs. Hij schijnt al 2 maal wapenstilstand te hebben gevraagd om zijn doden te begraven. Nu worden auto’s met chauffeurs opgevorderd. Hollandse werklozen kunnen (nog niet ‘moeten’) werk krijgen in Duitsland.

16-6-1940. Z. Bij het weggaan [na het eten] hoorden we geweervuur te Oudeschild. Met Nan rondjes gelopen, en toen Ben al weg was, nog wat gepolitiekt. Nan denkt aan verliezen, ik aan winnen van de geallieerden, hoewel de Maginotlinie nu wel geheel doorbroken is en ze bij de Zwitserse grens zitten.

17-6-1940. M. Paul Reynaud’s ministerie is afgetreden, nu de 85 jarige Petain. Wat zal dat geven? Frankrijk zegt steeds van geen afzonderlijke vrede. ’s Middags naar Den Helder met Wim. Terug hoort Wim dat Frankrijk zich heft overgegeven. We geloven het niet. Wat zou er dan weer gebeuren? Engeland alleen kan hem wel niet aan. Volgens Wim heeft Engeland altijd gebluft over zijn macht. We blijven dan wel heel lang Duits. Brrr. Thuisgekomen blijkt het toch waar te zijn, althans, Petain heeft naar de vredesvoorwaarden gevraagd. Ze vechten nog. Rusland heeft Estland Letland en Lithauen bezet, uit vrees voor aanranding van zijn grenzen. Ze hadden nl een verbond gesloten. Aardig van Rusland. Italië blaft wat. Rede van Churchill (5 zinnen). Ze gaan door met vechten. Een pak van Amerika’s hart.

18-6-1940. D. Ik had anders gisteren in dienst gegaan, en deze week examen gedaan. Job is overgeplaatst naar Breezand vorige week.’s Avonds kwam plotseling Ko, een paar dagen verlof. Niet veel meer gedaan. De Duitsers zitten nu in Le Creusot en Dyon. Het brok dat ze inslikken wordt steeds groter. Engeland daagt Italië ook uit. Nog een millioen gaat onder de wapenen. Hij wordt een trouweloze genoemd, omdat hij iedere staat voor zichzelf opoffert. Het is blijkbaar nog steeds een trek terug- politiek. Hitler en Mussolini te München beraadslaagd over de vredesvoorwaarden. Gisteren is ook het brood op de bon gegaan. Vannacht vliegtuigen met een ontploffing. Je gemoed walst van links naar rechts. Ik hoop toch op Engeland. Misschien is het een afspraak met Frankrijk.

19-6-1940. W. Hitler en Mussolini bar toegejuicht, over de voorwaarden niets bekend. Het vechten gaat steeds door. De Maginotlinie is nu geheel doorbroken. Italië’s steden worden gebombardeerd, zoals Milaan en Turijn. Lybië wordt door de geallieerden flink aangevallen.

20-6-1940. D. Om kwart voor 8 naar Den Helder. Nu en dan vliegtuigen, af en toe flink schieten, maar het waren wel oefeningen. Franse gevolmachtigden naar Italië en Duitsland om over een vrede te praten. Blijkens de ontzettende drukte ’s nachts in de lucht moeten Duitsland (en Engeland) wel heel zwaar worden gebombardeerd. Veel Frans schijnt over de zee naar Afrika te gaan. Spanje wil weer Gibraltar bevrijden.

21-6-1940. V. Bedrijvigheid in de lucht. ’s Middags zwaar geluid boven de wolken. Duikvlucht van 9 Engelsen, bommen zag ik vallen, en 2 hevige branden op de Werf (en Harssens (?) in Den Helder. Ook wellicht het ziekenhuis v/d Marine. Daarna luchtgevecht boven de Kerkeplaats. Een viel neer (Messerschmidt?), een viel in de duinen. Daarna nog meer bommen, en zwaar geschut. Weinig resultaat. De boot bleef stug doorvaren. Later aldoor vliegtuigen in de lucht (patrouille meest wel).

22-6-1940. Z. Den helen dag rustig, alleen veel vliegtuigen, en een enkele keer schieten. Job zal wel naar Amsterdam geplaatst worden. Alleen het hospitaal is uitgebrand, en op de Werf vernielingen aangebracht. De ‘Hertog Hendrik’ gezonken. Vredesonderhandelingen gaan nog door, evenals het vechten.

23-6-1940. Z. Elke nacht nu krioelen vliegtuigen in de lucht. Er wordt bepaald gebombardeerd.

24-6-1940. M. Den helen dag rustig geweest in Den Helder. Binnen 4 dagen wordt weer een aanval op de Werf gedaan, volgens Parmentier, die vanuit Engeland s nachts spreekt.
Ook de Koningin sprak van zware dagen voor N. en Z. Holland. Op het ogenblik zwaar gedreun van Den Helder. Bommen?

25-6-1940. D. Het waren bommen, die van 11.30 tot 4 uur werden gegooid. Af en toe uit bed, zware brand, nevel, lichtende kogels die de omtrek verlichtten. Overdag vrij rustig, eerst tegen de avond de eerste berichten. 300 doden? Speciaal de binnenstad getroffen. De Werf niet erg. Naderhand kwam Jane die vertelde over praatjes dat Duitsers zelf hadden gebombardeerd, omdat het geschut zweeg, en de Duitsers in de kelders zaten. Veel mensen op Texel gekomen. Jane met man en dochter komen bij ons slapen. Oudeschild is niet gerust.
’s Avonds even naar Tante Marie, waar Bert Karelsen vertelde dat de Prins Hendriklaan voor het station in puin lag.

26-6-1940. W. Een keer wakker door bommen. Alles wel in Den Helder. Hat aantal doden zweeft tussen de 36 en 600 personen. Ik geloof nooit dat de Duitsers het hebben gedaan. Dan liep het teveel in ’t oog.

27-6-1940. D. Even angstig ’s nachts, maar ’s morgens met een onrustig gemoed naar Den Helder. Alles bekeken, het viel me mee, maar ik zag nog de helft niet. ’s Middags alles gesloten, de stad haast uitgestorven. Men. en mevr. van Nes hebben de angst nog erg. N.b. een been in de tuin en een stuk romp voor uit de gracht, en de Singel hevig getroffen.
’s Nachts van de 31000 geen 300 in de stad. Met Job naar huis, die in Den Haag zit. Ik alleen moest me identificeren van de boot.

28-6-1940. V. Rusland een ultimatum aan Roemenië dat werd geaccepteerd. Grote stukken (Bessarabië, Boekowine, Donaumond) afgestaan. Roemenië riep hulp van D en I. Telegram terug: Wij interesseren ons er niet voor. Wat een rotwereld. De mensen lopen met de bijbel om voorspellingen te doen. Beest 66- Hitler- 4 jaar leven. 24 Juli zal het zijn afgelopen volgens Enkhuizer Almanak van 1903, die ook de val van Parijs voorspelde. Frankrijk ondertussen moet heel wat slikken.

29-6-1940. Z. Elke nacht wel een bom. Ook op Texel zomaar in het graan in Eierland en in Spang. ’s Avonds met Nan gewandeld en diens avonturen aangehoord. Bernhard jarig, speciale Engelse uitzending. Voor zijn leven ongelukkig?

1-7-1940. M. Voor elven binnen tot 5 uur. Wim mag niet meer naar Den Helder. Dan maar alleen. Stad in geweest. Vrij druk. Zag de toekomst donker, was het bombardement nog niet vergeten. Men. en mevr. van Nes weer beter. Vergissing. Canadezen dachten boven Hamburg te zijn (koningin zei het ook speciaal nog vanmiddag).
Ko uit dienst sinds een week en nu aan boord naar huis.

2-7-1940 D. In zijn geheel een rustige dag, alleen veel vliegend tuig. Ik kweek mezelf haat tegen de Duitsers, negeer ze volkomen en laat mijn tanden zien. Veel domme meisjes praten en vrijen met de moffen.

3-7-1940. W. Verschillende tijdbommen in Spang laten vallen vannacht in het land. Verder geen bijzonders. ’s Avonds naar Den Burg. Het komt me voor dat de oorlog verslapt. Als Engeland 1 bom op de Mok gooit hoor je het voor de radio, en dat is toch van weinig belang. In 12 dagen 41 vliegtuigen in Engeland neergeschoten. Ook niet veel zaaks. In Nederland waren er de eerste dag veel meer neergeschoten. Italië moddert ook nog maar wat.

4-7-1940. D. Naar Den Helder. ’s Middags alleen les, toen ontzettend weer geschoten op 2 Engelse toestellen. Ik was toen op het Kantongerecht. In Tuindorp 4 mensen dood ’s nachts, terwijl alles was afgezet wegens tijdbommen. Burgerwacht opgeheven. Ze hoorden en zagen blijkbaar te veel. Duitsers hier doodgeschoten omdat ze niet naar het Front wilden? Bij de bom bij de Mok 16 Duitsers gedood? Onze krant hebben we opgezegd, evenals bijna iedereen.

5-7-1940. V. Het went blijkbaar zo, dat ik ’s nachts geen bommen meer hoor. Een vliegtuig heeft me nog helemaal niet kunnen wakker maken. Zeldzaam. Bommen in Waal en Burg en bij de Rogsloot. Het moet niet erger worden. Geen bijzonders verder. Mensen uit Den Helder keerden terug uit Rotterdam omdat het daar veel erger was. Engeland in gevecht met een deel der Franse vloot. Veel schepen liepen nu over naar Engeland. Treurige boel.

6-7-1940. Z.’s Middags reuze reportage van de intocht van Hitler in Berlijn. Ik luisterde om Engelse bommen te horen vallen, maar dat gebeurde niet. Duitse krant Kölnische Zeitung gekocht voor souvenir aan de Duitse overheersing. Misschien ben ik er wel even te vroeg bij, maar 24 Juli loopt het toch af. 29 Juni betogingen gehouden voor Oranje. Meer last in Amsterdam van NSB dan van Duitsers.

8-7-1940. M. Naar Den Helder waar ’s nachts niemand mag blijven. ’s Nachts bom in Ooievaarsstraat en op Erfprins. Streng verboden naar Engeland te luisteren. Ok.

9-7-1940. D. Vliegend tuig boven je hoofd. De Nederlanders staan teveel in contact met de Engelsen, waarschuwt Duitsland. In de avond wat schieten te Den Helder en schrijverij in de lucht. Vannacht heeft niemand iets gehoord. Gisternacht werd ik wakker door de bom en hoorde ik schieten.

11-7-1940. D. Naar Den Helder. Er waren weer bommen gevallen. Saaie dag. Even de stad in geweest. Nog steeds verhuist men. Ook Ymuiden en andere kustplaatsen ontruimen zich. Schiphol wordt zo vaak gebombardeerd dat de Duitsers het opgegeven hebben. Rotterdam wordt ook aldoor gebombardeerd.

12-7-1940. V. Later op de dag merkten we dat de Cocksdorp ’s nachts werd begooid. In het Molenbos ligt n.l. benzine. Geen slachtoffers. Nu blijkt wel dat een Engelse zender op het eiland is. ’s Avonds om half 12 hevig geschut en bommen op den Helder. Het was ook de hele dag zo rustig geweest. Een granaat viel bij Swama en ontplofte. Het gevaar schijnt nader te komen. Duitse schepen liggen in den Heldersen haven. Een uitweg naar zee wordt gemaakt door mijnenvegers. Gaat de massale aanval op Engeland beginnen? Heeft Duitsland een zwaar verlies geleden en mogen we daarom niet luisteren?

13-7-1940. Z.’s Avonds schoenen gekocht. Job is uit de dienst, Nan heeft zich opgegeven voor de opbouw in Nederland omdat het hier toch niks werd. Ik heb hevig geprotesteerd. Dienst blijft dienst, dit hier kan veranderen. Verder het nutteloze leven wat hij leidt, en wat hij al geleid heeft in dienst.

17-7-1940. W. Leider van de NSB is Woudenberg geworden. De Vara omroep is dus ook NSB. Relletjes. Joodse zaak ruiten ingegooid.

20-7-1940. Z. Vannacht mitrailleurvuur uit vliegtuig(en?) op Den Burg en schieten in Den Helder. Hitler sprak gisteren en bood soort voorwaarden aan, die niet werden geaccepteerd. Het zal wel gauw toppunt worden. Nog meer soldaten op Texel.

22-7-1940. M. Naar Den Helder. Nog steeds uitgestorven. Laatste keer om les. Aan Boord alleen. Mof vroeg waar hij kon ‘urinieren’. In Den Helder zocht er een ‘Kapper’. Alles geschlossen was het antwoord. Niet alleen de NVV is nu NSB maar ook de SDAP en verwante partijen. Ze streefden al lang tegen, vond de weermacht.
Italië en Engeland spelen nog maar wat. De Baltische staten verklaren zich deel van Rusland.

23-7-1940. Vannacht bommen en brandbommen achter Zeewijk in de duinen. Een paar uur blussingswerk. Al met al nu 21 schepen op de rede en in Den Helder. ’s Middags en tegen de avond zeegevecht op de Noordzee. Met tussenpozen zwaar geschut. Bommen bij het Horntje.

24-7-1940. Zouden ze evengoed vliegen? Wegens karnverbod heeft moeder vandaag de eerste kaas gemaakt. Luister weer naar de Engelse radio, meer naar de muziek als naar de berichten. Toch oppassen! Hekelverhalen van Duitsland over Engeland. Vanmiddag werd het Holl. programma plotseling afgebroken door een Duits bericht: zoveel ton tot zinken gebracht, geweldig, extra bericht, gevolgd door … een triomphmars. Bah. Rang 11 de radio af. En dat gebeurt meer dan eens als ze met die marsmuziek en soldatenkoren beginnen. Mentaliteit lijkt bevroren.

25-7-1940. D. De NSB vergadering van Dinsdag avond oogstte maar 80 bezoekers (volgens de krant) en daar waren wel 30 Duitsers bij. Goed zo. Gewerkt. ’s Avonds naar Moerbeek om en nieuw pak, wat niet lukte. Vannacht zijn massa’s vliegtuigen overgetrokken.

26-7-1940. V. Hongarije wil Roemenië in de verdrukking brengen. Roemeense gedelegeerden met Hitler gesproken en toen naar graaf Ciano in Italië. Hitler moet de Balkan zoethouden. Het schijnt dat een vlot met een grote troep Duitsers op weg naar Engeland is gebombardeerd.
Italië vecht ook rustig wat in de Middell. zee, veel merk je er niet van. Gibraltar schijnt te worden gebombardeerd. Er spoelden hier 4 lijken van verschillende nationaliteiten aan.

27-7-1940. Z. De jacht bestaat dit jaar niet, terwijl er juist zoveel wild is. Job heeft van uit dienst al een meisje in Den Haag. Wanneer valt nu de beslissende slag? Het wordt tijd.

28-7-1940. Z. ’s Middags naar Ben [Eierland], en samen door de duinen over het fietspad naar het reddingboothuisje, waar we schuilden. Daarna op het strand gelopen, waar we veel dingen vonden die getuigden van zeegevechten enz. Ik vond een zakboekje van een Fransman. De zee was prachtig wild, er komen vrij veel lijken aan (Marokkanen).

29-7-1940. M. Bij Vlijt een Engels vliegtuig gedaald. Cigaretten worden schaars. We hebben al een hele week elke dag 2 kazen gemaakt. Duitse aanvallen op Engeland tot nog toe slechts speldeprikken, volgens Duitsland. Tot 12-8 worden geen manufacturen verkocht. Nu vrij rustig overal.

30-7-1940. D. Vliegveld Bergen opgegeven, omdat het absoluut verwoest was door een truc?!

31-7-1940. W. De Koningin spreekt voortaan af en toe over de Engelse zender, die ik aldoor beluister. Engeland moet geweldig goed verdedigd zijn, overal staat geschut. Dat moet ook wel. Japan en Engeland op licht gespannen voet. Engels correspondent zou betrokken zijn in een spionagecomplot in Japan. Na oppakking zelfmoord gepleegd. Duitsland Italië en Japan tegen de democratie? Ko kwam vanmiddag, we krijgen toch dit jaar een jachtacte met geweer. Ik verwacht weer een aanval, het is lang rustig geweest. Vlijt is nu ook helemaal op stel.

1-8-1940. D. Het is erg kalm hier zonder vliegtuigen. Willen Engeland en Duitsland elkaar doodhongeren? De eerste Ned. krant in Engeland verschenen. Door de Nederlanders wordt daar hard gewerkt. Duitsers zijn ontzaggelijke snoepers.

2-8-1940. V. Overdag af en toe zwaar geschut, ’s nachts niets. Af en toe zou je medelijden met de Duitsers krijgen, en wil ik wel eens met ze praten, maar ik verzet me er absoluut tegen. Het blijven indringers en zij veroorzaakten hier de ellende.

3-8-1940. Z. Over de hele dag af en toe zwaar geschut. ’s Avonds vertelde Piet en Annie, familie van Hermes uit Den Helder, dat een mijnenveger op een mijn was gelopen. 33 aan boord, waarvan 1 over. 15 trawlers voeren vanochtend uit, werden bij Petten gebombardeerd. Elke dag wel Engelsen boven de stad, zodat het went. Er keren wel mensen terug naar Den Helder. Er komen deze tijd zeer veel lijken aan. Ik wil morgen naar het strand, om er misschien te zien aankomen. Het is gek en treurig, maar ik zou het toch wel willen. We mogen nu weer tot 12 uur op straat. Elke week schijnen duizenden tonnen scheepsruimte te worden gebombardeerd. Wat wil Japan?

4-8-1940. Z. Vannacht weer bommen bij paal 9.

5-8-1940. M. Als Duitsland verliest is het de schuld van Nederland. Iemand moet toch de schuld hebben! Geregelde uitzendingen van de koningin enz. voor de Engelse omroep.

6-8-1940. D. Het schijnt dat veel Duitse soldaten zelfmoord plegen. Iemand vond 5 ingekwartierde officieren ’s morgens opgehangen. Het is zo erg met het verzet dat ze niet doodgeschoten, maar naar Duitsland worden getransporteerd, naar de mijnen en voor andere dienstbaantjes. Fien is als verpleegster bij het Texelse noodziekenhuis.

7-8-1940. W. Door de cigarettenschaarste vanmorgen shag gekocht. Het rollen gaat al aardig. ’s Avonds gedamd. De Gestapo in Amsterdam: Iemand plotseling tussen pratende mensen en hen een voor een vragen wat ze bespreken. Klopt het niet, dan opgebracht. Vanavond vloog hier een reusachtig grote Duitse vliegboot. Vinnen van voren en achteren. Engeland heeft het al enige tijd over zijn vliegende forten met 12 man bezetting. Ik zou ze wel willen zien.

8-8-1940. D. Japan en Engeland blijkbaar weer op betere voet. Van Italië merk je niet veel. Men zegt, en de soldaten zeggen, voor de 15^e de grote slag. Zoveel duizenden Stuka’s staan klaar om Engeland plat te gooien, en zoveel duizend vliegtuigen staan er achter om zoveel duizenden parachutisten uit te gooien. Dat kan nooit lukken zonder steun van leger en vloot.

9-8-1940. V. In mijn wetgevingsbijlage ontdekte ik dat alleen mag worden geluisterd naar Hollandse, Duitse en Poolse zenders, en de daaraan verbonden zenders, dus blijkbaar ook niet eens naar Denemarken. Lieve help, dan ben ik bijna doorlopend in overtreding.

10-8-1940. Z. A(lgemeen) N(ederlands) P(ersbureau) wordt nu ‘Adolf’s nieuwste papagaai’ genoemd. Hitler bij de echoput: Wan hab ich England unter dem Knie? Nie.
De boottocht naar Engeland komt blijkbaar, want alle kotters worden (zonder veel vergoeding) in beslag genomen. Zou je ze niet. Af en toe heb je medelijden, maar als je in de goede stemming bent, zou je ze koeltjes kunnen vermoorden. Als ik ze tegenkom, zet ik me altijd schrap. Kijk ze eerst streng aan, en dan zonder groet langs ze heen, liefst wat minachting erbij om het te volmaken.

11-8-1940. Z. Job en Nan wilden naar ’t Zand, naar een balavond, waar Nel en Dia ’s morgens ook waren heengegaan. Met pracht weer en verduisterde lamp naar huis. ’s Morgens bommen op Den Helder.

12-8-1940. M. Lieve deugd, ik ben vandaag weer woest op de Duitsers. ’s Avonds werd de Ned. regering door de Vara gehekeld met valse gramophoonplaten van de Engelse zender enz. Nu is langzamerhand alles op de bon. Puntenstelsel ingevoerd voor textielgoederen. Er is wat loos. Hevige gevechten tussen konvooien en slagschepen der Engelsen tegen de Stuka’s. Volgens Duits bericht 60 Engelsen kapot, 12 Duitse vliegtuigen. Engeland: krek andersom.
Engeland zelf wordt op belangrijke havens ook zwaar aangevallen.
Vlessing opgepakt wat veel verhalen deed ontstaan. Of hij weer vrij is, ik weet er niets van.

13-8-1940. D. Vannacht om half 12 hevig vuren bij Den Helder, serie bommen gegooid. Pracht vuurwerk. De gevechten bij Engeland duren voort. Er tuimelen veel vliegtuigen, misschien wel 100 Duitsers. Zeker alle kotters der bezette gebieden zijn gerequireerd. Tientallen branden. Schiphol, Waalhaven e.a. weer geraakt.

14-8-1940. W. Series Duitse vliegtuigen vanmiddag met onbekende opdracht naar Engeland. Volgens Duitsland kraakt het letterlijk en figuurlijk in Engeland. Vanmiddag hevig snel gedreun op de Noordzee. Ik hamster nu shag, want anders zitten we later nog zonder rokertjes ook. Vannacht hevige drukte, waar ik niets van hoorde. Bommen ergens bij Vlijt en paal 9. Duitse gewonden gingen naar Den Helder. Het Texelse Noodziekenhuis telt al meer dan 10 patienten. Wat zal de nacht weer geven? Er moet wel haast hongersnood komen in de steden, Duitsland slokt de voorraden op. Leuk. En dan moet je nog vriendelijk kijken.

16-8-1940. V. Schitterend weer weet ik nog, want ’s avonds half 12 liep ik in de lichte maan, toen ik vliegtuigen hoorde. Even later het gierend geluid van bommen. Bij Driehuizen vielen er 3. Geen slachtoffers. Bij paal 9 en op Den Helder natuurlijk ook. Dat eiste wel weer slachtoffers.

17-8-1940. Z. Nan naar de opbouwdienst in Overveen. Nog voordat ik sliep donderden bommen bij Plassendaal. Liep weer goed af. Is dat nu geen werk van de Duitsers zelf? De grote aanvallen hebben voorrang. In Berlijn ook al nu en dan luchtalarm. Volgens Engeland nu al over de 1000 vliegtuigen neergeschoten tegen 200 Engelsen. Vannacht ook wel ergens bommen gevallen.

18-8-1940. Z. De Duitsers zingen in Rotterdam: Wir gehen nach England fahren. De jeugd zingt me: plomp, plomp. Plomp. Examen onverschillig.

20-8-1940. D.’s Avonds bommen bij Cocksdorp, 12 schapen dood, door een Duitser. Reuvers zag het zelf, hogere stond naast hem, nu grif de schapen vergoed. Vroeg te bed. Nog steeds ’s nachts onder de bommen doorgeslapen. Oude Duitse kist met Engelsen schoot hevig bij Den Hoorn.

23-8-1940, V. Vanmorgen vroeg bommen op het Horntje. De vrouw van Henk Beumkes verloor haar voet. 2^e slachtoffer van de Texelaars. Het huis was puin, als door een wonder nog in leven.

24-8-1940. Z. Al een paar dagen geruchten over nationale ramp in Duitsland. Is Mr. Jansen doodgemaakt? Paal 9 krijgt er voortdurend van langs, en anders de Kooi wel, die gecamoufleerd is tot duinlandschap. Meesterlijk maar nutteloos.

25-8-1940. Z. ’s Morgens een paar maal harde bommen bij de Kooi en een stelletje op Vlijt. Het werkvolk kreeg gelegenheid om weg te gaan, maar alles was omheind. Fraai. Mijn barstte bij de Oostoever in Den Helder.

26-8-1940. M. Vandaag geen bommen, alleen bij Den Helder om 12 uur.

27-8-1940. D. Weer iets bijzonders onder de zon. Alle vreemdelingen moeten direct Texel verlaten evenals alle Heldenaren. Een fraaie geschiedenis. En waarom? Het meest uitgesproken woord van de laatste tijd. Ben weer woedend.

28-8-1940. W. Veel mijnen op het strand. Weer een Duits soldaat aangespoeld. Vreemd dat er maar zo weinig aankomen toch. Ik denk dat de meesten wel zomaar in de duinen wegspoelen. Vannacht weer druk verkeer in de lucht.

29-8-1940. D. De godganse dag slecht weer en elk ogenblik actie boven Den Helder. Daarbij nog schepen op de ree die in onze richting schoten. Verscheidene granaten ontploften in de buurt. Vanaf heden weer geen benzine meer. Misschien omdat het hommeles is met Roemenië? Die leverde anders nog veel.

30-8-1940. V. Verjaardag van vader, ’s morgens vroeg al gewekt door het vuren van Den Helder. Wat altijd een mooi gezicht. Af en toe wat lawaai. Denemarken is bar rumoerig.

31-8-1940. Z. Verjaardag van de Koningin. Wat een feestvreugde. Straf bedreiging voor betogingen, het dragen van insignes, bloemen enz. Om woest te worden. Het zal in de steden wel niet zuiver zijn. Vanmiddag geweldige klap op Texel. Granaat uit zee?
Met moeder een mooi, nog goed pak gekocht f 37.- Nog lang niet de duurste. ’s Avonds naar Job, waar ik nog hielp een graanklamp te zetten. Thuis vrij rumoerig. Vreemd geschut zonder licht. Het is weer een van die mooie nachten die geschikt zijn voor bomaanvallen. Die ernstige gebeurtenis in Duitsland heb ik nooit vernomen. Wel werd gezegd dat een fabriek voor mosterdgas in de lucht gevlogen was, waardoor vele doden o.a. voorname personen.
Maar Hitler is zeker als onkruid. Nu weer angst voor Rusland. Engeland en Duitsland nog eens tegen hem? Of Am. Eng. Rusl. tegen Duitsl. Jap. en Italië? Zo klopt het wel.

1-9-1940. Z. ’s Morgens met Job naar het strand. ’s Middags samen naar Ben, en naar Cocksdorp gefietst. Een pracht vliegboot gezien. Wat schieten in Den Helder.

2-9-1940. M. Rustig nogal, alleen gisteren Engelsman die de haven kiekte.

4-9-1940. W. De opbouwdienst van de kust af, want de slag gaat beginnen.

8-9-1940. Z. Woest want vanaf morgen om 10 uur binnen. Dagen achtereen schieten op zee. Hier lagen vrachtschepen op de ree. Een ieder moet nu gauw volledig identiteitsbewijs bezitten.

9-9-1940. M. Het daast alleen maar. De slag is nu vast wel begonnen. Meer schrijf ik niet.

11-9-1940. W. Het vorstenhuis wordt nu wel in ere gehouden. De NSB wordt groter. Ook katholieken zwaaien wel om. Dat zijn anders mensen die ik vrij goed vertrouw. Je spuwt van die vuile lui NSB en goddank niet alleen. Voor de radio nog niets over een grote slag. Hij is dus vast nog niet begonnen. Over en weer worden Berlijn en Londen steeds gebombardeerd. Bommen van 1000 kg, dat is je wat. 1 _ mans hoogte. Kraters van 30 m! middellijn. Wat is Nederland eigenlijk een soep met zijn verdeeldheid. Je zou er uit lopen als de NSB de macht krijgt. Bij een eventuele verkiezing slechts de keus tussen Duitsland en NSB? Ik groet niemand, al heb ik tegen geen enkel Duits soldaat maar iets.

13-9-1940. V. Amsterdam door de Duitsers gebombardeerd (straf?). Ze worden ook ijs koud in trams enz. de rug letterlijk toegedraaid. Goed zo! Ze hoeven niet te denken dat we ze wel mogen. De grootste helft der bommen op Texel waren Duitse, absoluut. Noem enkel de plaatsen waar ze vielen. Weiland, de mensen bang maken. Het zal ze niet glad zitten. Hollanders hebben verstand en weten het te gebruiken.

14-9-1940. Z. Later Job even gesproken, die ik moet afhouden van zijn ideeën voor Duitsland. Met mijn nieuwe verduisteringskap naar huis.

15-9-1940. Z. Tien uur binnen. Wat is dat toch een ellende. Je stikt op het ogenblik zowat in de bonnen. Alle textielpunten hebben we al besteed tot November. Ik hoop nog eens op een Engelse luchtballon. Daar kunnen prima jassen enz. van worden gemaakt.

16-9-1940. M. Met schapen naar de markt en aan Den Burg wat rondgehangen. Vliegtuigen hoor je steeds weinig. Engeland bombardeert de Duitse ‘Armada’ nog voor ze zee heeft gekozen. Het spookt al lang in het Kanaal, ze wachten op een rustige mistige dag, geloof ik. Die luiwammessen van NSB werken nu wel, voor de Duitsers.

17-9-1940. D. Storm uit Z.W. Wat zullen de Moffrikanen zeeziek zijn als ze varen. Jan Kikkert en de hele familie NSB kliek. Arie ging met een Duitser leden werven. Jasses wat een kaffer. En anders Jan Kikkert zelf die in de oorlog op de Duitsers vloekte. Wat een slap volkje. Je wordt furieus. Zo weinig vroeger, zo dubbel veel bemoei ik me nu met de politiek. Van Ham blijkbaar ook NSB. We komen er warm in. Maar de Engelse zender is bij ons de baas als het licht is. Daarna Luxemburg, die heeft nog jazz. De rest is blijkbaar rut. De Hollandse zenders sluiten nu al om 9 uur. Waar is het goed voor? Daar balkt de mof door de hele aether heen.

20-9-1940. V. Vandaag heeft vader de Kapberg gekocht. We zullen dus op 20 Maart wel verhuizen. De plaats is lang niet gek. Dicht bij de Dennen en Den Burg. Zo is je geld ook goed belegd, dat is nu wel hard nodig. De oorlog gaat gewoon zijn gang. Er is welhaast niets meer zonder bonnen te krijgen. Dank je wel, Moffrika.

21-9-1940. Z. Bijna gebarsten. Lui van 17-25 jaar kunnen zich opgeven voor de SS met in de toekomst een boerderij met vruchtbare grond. Ik zou graag willen weten, welke Ariër er in zal lopen. ’s Avonds druk de toestanden besproken met Piet Roeper, Kees Keyser e.a.
2000 Duitse schepen naar de diepte? Daar heb ik toch iets moois vergeten. Gisterennacht is eindelijk een van de tankboten voor Den Helder gebombardeerd, zodat ik ’s morgens wakker werd van de oliestank. Kranig werk. Ook ergens bij de Cocksdorp zijn bommen gevallen.

22-9-1940. Z. Een paar luchtgevechten waar ik niets van merkte. Verscheidene ballons over Texel gedreven deze week. Geen noemenswaardige schade.

23-9-1940. M. ’s Middags over het strand met Fien naar Miek, waar de NSB voor de zoveelste maal werd geroskamd. Het helpt alleen weinig. Fien sloeg nog even bij Janie een Duitser botweg de deur voor zijn neus dicht. Er is vorige week veel drank en thee aangekomen, maar ik vind nooit iets.

25-9-1940. W. Het is in de stad nu erg slecht. Ko Hermes is 29 pond afgevallen wegens onvoldoende voedsel. Op het platteland gaat het nog wel. Mijn tomaten geven rijk, dat scheelt veel. 1 1/2 pond boter per week is erg weinig, 3/4 ons thee in 6 weken, of 1/2 ons koffie. Weinig brandstof, dus hout stoken of denappels. We mogen goddank een varken slachten. En de hazenjacht begint gauw. Vandaag identiteitsbewijs gehaald.

26-9-1940. D. Er spoelden soldaten aan, elk ogenblik een begrafenis. Wanneer vaart de Armada?

27-9-1940. V. Net een dag was de bezetting op de Krim (paal 28) of en paar bommen. Volgens de krant in zee, maar echt alles kapot. Een wagen vol lijken. Dat zie je niet. Ze ruimen alles maar weer op. Wel zo best. De Engelsen zijn vies bij.

28-9-1940. Z. Schip met paarden en soldaten net uit Ymuiden of een voltreffer midscheeps. Even later spoelden de paarden en soldaten al op het strand. Voila la guerre! Londen wordt natuurlijk aldoor gebombardeerd. Nooit gaan er veel vliegtuigen verloren. Niet de moeite om over te praten. Maar Engeland is zijn vliegtuigen al 2 a 3 maal kwijt. Zo hetzelfde met Italië. Japan tastte Indo-China aan.

29-9-1940. Z. ’s Morgens hevig geschut ver op zee en ’s middags weer. Om 7.30 moet alles verduisterd zijn. ’s Middags met Ben en Nel gezien hoe een Duitser met eer begraven werd terwijl een Engelsman haastje repje werd neergelaten en er een krans op werd gelegd.
Burg. Kamp zag wit van woede toen hij er nog een krans bij legde.

30-9-1940. M.. Prachtig zonsondergang. Schrille contrasten in de wereld. Met zoeklichten en vliegtuigen naar huis.

1-10-1940. D. Hazenjacht! Maar ik mocht niet mee. Alle kotters uitgevaren om lijken te vissen, want de Ruyter (?) had een troepenschip getroffen bij Ameland. Ik hoorde ook vanmorgen voor de 3^e keer zwaar geschut en gisteren zag ik 2 kruitdampbanken. Duitsland wacht wel lang met zijn aanval. Nu heeft Japan met Duitsland en Italië een (off.) en defensief verbond gesloten. Wat een drukte in de aether. Of er spionnen op Texel zitten. Een dag bezetting op de Krim- of bommen. Opruimen maar weer lijken en geschut.

2-10-1940. W. Al een paar dagen landingsoefeningen hier en daar op de kust.

3-10-1940. D. Vannacht wakker door gepraat en hoorde een gierende, bar grote gevulde bommenwerper. Joden mogen geen ambtenaar meer zijn. Haarlem hevig gebombardeerd, ook andere plaatsen. Grote ophef over niet-militaire doelen. Weer Duits werk? Tuindorp werd Zondag weer geraakt.

4-10-1940. V. Amsterdam ook weer geraakt. Weer Duits werk. ’s Avonds bij opa Bremer de verduistering geprobeerd.

5-10-1940. Z. Het is om te razen als je hoort wat naar Duitsland wordt vervoerd. Vandaag was in Den Burg geen vlees te krijgen, maar voor de soldaten hangen wel geslachte koeien. Ik stel mij persoonlijke gevoelens netjes op zij, het gaat nu om belangrijke algemene dingen.

6-10-1940. Z. ’s Middags Nan bij Job ontmoet. Wat een vuur en vervloeking! De arbeidsdienst (alias opbouwdienst) broeit. Onmenselijke behandeling door Duitsers en NSB. Na afloop komt het ergste, de burgeroorlog met bloedbad. Ik kan er best doden, je verandert veel door zulke dingen. Je dwingt jezelf beest te zijn.

7-10-1940. M. Amerika- Japan gaat spannen. Ook de Balkan rommelt. Duitsland’s buik ook trouwens. Italië presteert weinig. Af en toe berichten over 1000-den dode Duitsers door bommen op troepenschepen. Nu de hele Ned. kust bombarderen. Gistermiddag in de haven de Dr. Wagenmaker geraakt. Thijs Boon gedood. Woest was ik en veel met me. Ik zou vandaag varen maar het ging niet door.

8-10-1940. D.’s Middags werden weer bommen gegooid door een brutaal Engels vliegtuig, dat laag vloog.

9-10-1940. W. De NSB groeit. Daar tegenover staat bepaald de Ned. Unie, waar ik nog weinig van begrijp. Vrouw Boon had de deur voor Dirk de Ruyter’s neus dichtgesmeten. Goed zo, iedereen moest het doen. Aan de overkant is meer vuur dan hier.

10-10-1940. D. Na betrekkelijk rustige nachten nu eens een ouderwetse. De hele avond tot in de nacht bommen op Den Helder. De wind was hierheen zodat het daverde van het geschut. Soms ploften de granaten aan alle kanten van huis omdat hierheen geschoten werd. N en Z Holland zullen het de komende weken niet rustig hebben. Een lichtbol dreef vlak over huis.

11-10-1940. V. Gezocht naar de parachute, maar niets gevonden. De Franse kust is bepaald helemaal verwoest. Londen zal er ook wel aangaan op de duur. De laatste dagen geen kabelballons neergeschoten. De berichtgeving van Goebbels is belachelijk. Hij wringt zich in 100 bochten. Wij houder de Engelse zender maar in ere. Het is vanavond buiten verwachting stil.

12-10-1940. Z. Donderdagavond werd een scheepje tot zinken gebracht en anderen geraakt. Vanmorgen vroeg bommen, waardoor de Werf brandde.

13-10-1940. Z.’s Avonds veel gevlieg toen we bij de Klavers zaten. Duitsland organiseert maar of hij hier nooit meer weg gaat. Bij verlies eerst NSB naar Duitsland, dan pas de soldaten.

14-10-1940. M. Om 7 uur al verduisteren. Rustige avond. Duitsland met troepen naar Roemenië om oliebronnen te beschermen. Beroering in de Balkan. Amerika bewapent alsmaar. Rusland aan de kant van Engeland. Weg door Birma geopend waardoor Japan woedend. Begrijp het nog niet recht.
De laatste week volgens de krant bar veel bommen op Nederland, vooral Amsterdam. Duits werk en leugen. Altijd treffers op ziekenhuizen, vrouwen, kinderen, ouden v. dagen. Nooit militaire doelen, die alleen in Engeland. Zeegevechten nu en dan hoorbaar.

15-10-1940. De Hembrug zou kapot zijn. Verwondert me niets. Het verkeer wil Engeland toch stremmen. Wat zullen beide hoofdsteden een puinhopen vertonen. 40000 a 50000 dode en gewonde Duitsers bij aanval van 16 Sept, volgens Engeland. Dat is een volledige stad. Naast dat alles bestaat toch aldoor de Kerk. Les extremes se touchent.

16-10-1940. W. Er vallen niet veel bommen dezer dagen. Op andere kusten nu weer hevig. Dat bonnenstelsel maakt je wild als je beseft hoeveel er was. Ik kan ze nu en dan wel doodslaan. Ja bent mens en dier tegelijk. De mens is een ingewikkeld iets.

17-10-1940. D. Geweldig roffelvuur boven Den Helder. In de steden is het slecht. In België en Frankrijk nog veel erger. Is het niet erg dat hier en daar droog brood wordt gegeten, de boter f 1.20 gaat kosten? Eieren zijn ook al 7 a 8 cent. Vlees telkens uitverkocht. Lekkers (vr)eten de Duitsers op. Winterkleren kunnen worden geruild voor een bon voor nieuw goed. Zal ook wel naar Duitsland gaan. Brandstoffenschaarste. enz.

18-10-1940. V. Vast overtuigd dat Engeland wint. Duitsland moet worden uitgeroeid. Martha Dros en daarna Jannes Broekman naar Moffrika. De NSB 1 groot brok vergift, zonder verstand en gevoel en gelijkstaande met beesten.

19-10-1940. Z. Gebrek in de stad wordt groter. Wij hebben naast de broodbonnen flink meel gesmokkeld, veel boter en nog 15 kazen. 2 ons kaas per week, 1/2 pond boter per week of vet. Vleesbonnen waar je weinig op krijgt. Het wordt bar. De kachel brandt al want het is aanhoudende Oostenwind. Zo komen we de winter niet door. Dan maar bij elkaar wonen. Om half 11 al te bed en om 8.15 is pas geen verduistering meer nodig ’s morgens. ’s Avonds half 7 verduisteren.

20-10-1940. Z. Nan uit de Arbeids (Opbouw) dienst ontslagen. Was flink heftig.

21-10-1940. M. Dorsen. Geholpen met korenrijden. De Schoorls dorsten. Goede oogst die bij anderen meest tegenvalt. We drukten wat achterover. Naar de Groeneplaats waar ik evenals Zaterdag voor Hotel Texel werd weggejaagd. Roemenië natuurlijk geheel bezet voor de oliebronnen. Zouden de Italianen het bezettingsleger gaan vervangen?

22-10-1940. Vlessing zal weer worden vrijgelaten. Gelukkig. De Engelsen raken alleen gedenktekens, ziekenhuizen, crematoria, begraafplaatsen, en privéhuizen (Berlijnse w.c.?). De Duitsers hebben Londen al 2 x verbrand. Toch is het beroerd dat alle belangrijke factoren in Londen samenkomen. Dat is met Berlijn niet zo.

23-10-1940. W. De boot zwart geverfd. Bar koud. 1 1/2 uur op de haven verkleumd met schapen gewacht. Naar Nan die overliep van moord- en doodslag. Hij wil bij de politie om een revolver te kunnen dragen. Ik werd er beroerd van en kon op geen Duitser meer kwaad wezen. Dit ging me te ver. Ik besefte wat voor een wereld het is. Ik blijf desondanks toch mens.

24-10-1940. D. Gewerkt. ’s Morgens vroeg zagen we een lange rijd brandbommen laaien achter Klaas Kikkert. Brief van Maarten. Zondag op Texel. Vannacht is het zeker druk geweest, evenals gisternacht.

25-10-1940. V. Staatslieden van veroverde gebieden worden nu en dan opgepakt. Ook Oud- Indische mensen worden gepakt als represaille tegen de Indische maatregelen tegen Duitse inwoners. Duitsland probeert door Spanje de blokkade tegen Engeland effectiever te maken. Dus nieuwe poging. Nog een ander middel, door in de Middellandse Zee steunpunten van Engeland weg te pikken.

28-10-1940. M. Gisteravond werd er flink geschoten. ’s Nachts ook blijkbaar druk. Wat ik nooit dacht, Italië valt Griekenland aan, dat wordt gesteund door Engeland. Wat gaat Turkeye en Rusland doen? Spanje wil Duitsland toch maar niet, al is telkens een afgezant naar Franco. Hitler en Mussolini smoezen wel nogal met elkaar. Maar die vormen met Japan ook de Asmogendheden.

29-10-1940. D. Zonder het te hebben gehoord is boven Den Helder de hele nacht actie geweest. Ook hier trouwens, het begon al om 8 uur toen ik van Den Burg kwam. Italië opereert nog hoegenaamd niet in Griekenland. Alleen Rusland, Finland, Zweden, Boelgarijë, Zwitserland, Joego-Slavië, Hongarijë en Spanje nog geen oorlog.

30-10-1940. W. Dansverbod over heel Nederland. Vanaf 31-10 over het hele land van 12-4 uur binnen. Gelukkig weer iets meer vrijheid. Vannacht vroor het een gulden dik. Maar nu gaat toch de wind draaien. Vannacht tot half 4 bommen op Den Helder, ± 20 doden, 5 branden, 7 of meer huizen in puin.

31-10-1940. D. Wat Maarten [Mantje] wist: Hoog gezelschap met Duitse militairen die de dames weigerden voor de dans in Den Haag, want tussen den Haag en Berlijn ligt Rotterdam. Meisje in de tram ging niet zitten op een plaats v/e Duitser, maar later wel van een heer. Enige dagen op het bureau een uur staan. Jongens zeggen: ik praat niet met moordenaars van Rotterdam. Felle gedichten in omloop enz. Vandaag tot 12 uur buiten.

2-11-1940. Z. Het weer was bar slecht, van vliegtuigen geen last.

3-11-1940. Gisteren bommen bij N. Schild.

4-11-1940. M. Gisteren boerderijbrand achter de Westen. Italië doet kalm aan met Griekenland.

5-11-1940. D. Om 8 uur schrikten we van bommen ergens naar de kant van Oudeschild. Ik kneep me wel wat, maar alles was thuis goed. Ze hadden het maar net gehoord. In Amerika al enige tijd hevige verkiezingsstrijd tussen Willky en Roosevelt, Duitsland beveelt Willky aan omdat die geen oorlog wil.

6-11-1940. W. Om half 7 brand dat later de boerderij Goethe bleek van Maarten Koorn. Ergens bij het Horntje vielen om 12 uur bommen. Die van gisteravond vielen achter de Veen. Ze waren wel bedoeld voor de kaasfabriek omdat nu gauw alle melk voor 1 % ontroomd wordt, hetgeen dan naar Duitsland gaat. Duitsland zou al 3000 piloten hebben verloren. In geval van sabotage sterke maatregelen voor onschuldigen.

7-11-1940. D. Verjaardag van Bets, die NSB neigingen schijnt te hebben. Zondag onder verhoor. Rooseveldt is gekozen. Weinig nieuws uit Griekenland. De troepen zijn nog niet ver. De laatste maanden drukke bezigheden n.l. aaneenkoppelen van gemeenten, zoals in de kop van N. Holland. Zwitserland gaat verduisteren, die kon wel door Italië worden aangevallen. Het Jodenvraagstuk eist opgave van Joden. Italië gebrek aan vetten (en petroleum?). Wederopbouw is niets. Scherpe maatregelen tegen verspreiding van valse geruchten, zoals over Haarlem. Maandag een foto van de princes met de kinderen gezien in Canada. De zogenaamde brandplaatjes waren immers negatieven. Griekenland doet tegenaanvallen.

8-11-1940. V. Griekenland schijnt succesvol te zijn in zijn tegenaanvallen. De Italianen werden in een nauwe pas gelokt en zullen zich wel moeten overgeven. De Italianen zitten stevig in Egypte. Vanmorgen vroeg vloog een vliegtuig over, voor en achter ons brandbommen latend vallen en lichtkogels. Alle koek en andere zoets op de bon.

9-11-1940. Z. Rooseveldt zegt dat Amerika niet gauw in oorlog zal raken, zich even wel niet alles zal welgevallen laten, en de democratische staten zoveel mogelijk materiaal zal verschaffen.

10-11-1940. Z. Tot 9 uur verduisteren. Aldoor nog cigaretten te krijgen. Ik krijg tenminste. Chamberlain overleden. Lang de vrede hebben willen handhaven, nu de eeuwige vrede.

11-11-1940. M. 2 kruizen. Wat kinderen niet in hun hoofd halen, deed Rem Bremer. Hij nam een projectiel mee van het strand en demonteerde hem in de kamer. Ontploffing was het te verwachten gevolg. Edje Dros heeft nog geleefd, Rem was wel stuk geslagen. Het huisje in elkaar. Half Texel kon de knal horen. Verslagenheid onder de familie. Fien bracht ons het bericht. Ik heb bij opa Bremer geslapen, die erg ontdaan was.

13-11-1940. W. Begrafenis van Ed en Remmert. Etje heeft nog een paar uur vreselijke pijnen geleden. Het is buiten gebeurd, vermoedelijk is de vliegtuigbom van zijn fiets gevallen.
Griekenland schijnt Albanië binnen te dringen. De Italianen krijgen klop. Sinds enige dagen gekonkel tussen Rusland en Duitsland. Molotof op weg naar Hitler die de Armada nog wil gebruiken.

14-11-1940. D. Griekenland in Durazzo? Drie van de 6 Italiaanse kruisers gekelderd door luchttorpedo’s. Dat is een slag voor Italië. Wakker geschrokken om half 6 door een mijn achter de TESO, Duitser aan zijn hoofd geraakt. Veel ruiten stuk. De boot licht beschadigd.

15-11-1940. V. Nog steeds grote boten voor Den Helder. Schip met kolen aangekomen, wat wel nodig was. Engelse stad hevig getroffen. Engeland tegen Ierland, die U-boten ligplaats gaf. Wat de Winterhulp inhoudt weet ik nog niet. Centrale keukens worden ingesteld o.a. Den Helder. Nieuw bomwerptoestel uitgevonden met 95 % trefkans in Amerika?

16-11-1940. Z. Nog steeds ploffen er mijnen. Coventry was bar gebombardeerd.

17-11-1940. Z.’s Avonds vuur- en lichtverschijnselen toen we naar Den Burg reden. Een kwartier bommen op den Helder en hevig afweervuur. Geen nacht nog zonder lawaai.

18-11-1940. M. Vader en ik allebei een dure regenjas van f 34.- en 44.50. Alle punten aangekocht omdat de kwaliteit nu nog goed is. Dat wordt al anders.
Gisteren als wraak Hamburg platgegooid. Toch alleen maar ziekenhuizen enz. geraakt. Anders staat er zeker in Duitsland niet behalve dan oude mensen en kleine kinderen. In Den Helder was Tuindorp weer getroffen.

19-11-1940. D. Vannacht gierde een vliegtuig voorbij, daarna afweer. Verder rustig. ’s Middags met Nel naar Miek, die gisteravond hevig debatteerde met fanatiek Duitser. Het was wel erg wat die zei en geloofde. Bonnen naar Den Haag gestuurd.
Wij aten haas met appelmoes. Vorstenmaal.

20-11-1940. W. Bij het schieten van Zondagavond zou een parachute met kist op Texel zijn neergekomen en spoorloos verdwenen. Zoiets is in Amsterdam ook gebeurd. Ook zou een parachutist zijn neergekomen. Er is een zwarte parachute gevonden.
Hongarijë heeft zich nu bij het 3-mogendhedenpact aangesloten. Niemand trekt zich het aan. De Grieken trekken nog aldoor op.

21-11-1940. D. Er zou ook en Engels vliegtuig zijn neergeschoten Zondagavond. De afweer is wel enorm zwaar geworden. Mensen in de stad zouden al 3 maanden droog brood hebben gegeten. Elke avond hoor je vliegtuigen, ’s nachts word ik soms wakker.

22-11-1940. V. Hevig roffelvuur om 11 uur ’s morgens. Nogal wat schieterij.
Maandag zou die ellendige Schilpzand uit de Dennen in het postkantoor met revolver gedreigd hebben omdat de telefoon niet werd aangelegd tot hij zijn oude schuld betaalde,
Ook Roemenië bij het Pact. Nu dus al 5. Turkeye houdt uitgebreide oefeningen.

23-11-1940. Z. Om half 6 nog eens een flinke vurige roffel. Het was prachtig weer. Nieuwe onderwijsmaatregelen. Kanselafkondiging over het Jodenprobleem. Verzoek tot intrekking der maatregelen niet toegestaan.

24-11-1940 Z. Tijdens de bioscoopfilm hevig geschut boven Den Helder.

25-11-1940. M. Er waren massa’s pamfletten rondgestrooid waarop stond dat binnen 3 weken de Ned. havens zouden worden bezet en de Duitsers weg vlogen met de nu al onder stoom staande voer- en vaartuigen. Later op de dag blek het slechts een opmontering voor het volk te zijn zonder enige voorspelling. Meer dan 1 Duitser zelfmoord gepleegd? ’s Avonds een half uur fel afweer. Ik liep op de weg en vluchtte naar de Wezenplaats. Een massa brandbommen neergegooid aan de Noordkant van Texel. Gedurende 20 minuten zag ik het licht der steekvlammen. Ook van Vlieland werd hevig gevuurd. Vannacht niets.

26-11-1940. D. Rustige nacht weer. Ook overdag niets. Dat het gisteravond gevaarlijk was bleek uit scherven om Den Burg. Gisteravond Duitse wacht geplaagd. Iemand vroeg of we lid wilden worden van de Ned. Unie. Het zou wel goed zijn. Tegenhanger der NSB.
Vannacht ruw weer en geen vliegtuigen. Nieuwe mop: Engels vliegtuig bij Den Helder: Churchill (bis) Daar komen we aan (bis) zoek dekking (bis) pas op (bis) pak ‘em pak ‘em.

27-11-1940. W. De brandbommen van Maandag zouden Duitse zijn geweest. De Ned. Unie breidt zich uit en heeft de kans om te steunen op een deel der Duitse weermacht. Daar staat n.l. de WA recht tegenover de andere soldaten. Bij en ongeluk in Berlijn (vliegtuig op arbeiders) zou Jannes Broekman ook tot de gedode Nederlanders behoren. Een niknut is niks weg. Italië wordt nog aldoor terug gedreven.

28-11-1940. D. Een moordpartij (executie) in Roemenië. Hoogw. heids bekleders gedood door legionaires. Zal Hitler dit als middel nemen om de onmachtige regering over te nemen en zelf de boel in te pikken? ’s Middags nog eens kon. Emma uitgetekend ter verkoop. Ik heb soms erg veel medelijden met Duitsers, maar daarna is het me weer onverschillig. Ik maak geen bezwaar als ze veilig in Duitsland aankomen. Thuis ter campagne over toestellen waarmee de golflengte kan worden geconstateerd.

29-11-1940. V.’s Avonds zag ik afweer, zoeklichten (en ontploffingen?) boven Amsterdam. Prachtig 13 zoeklichten boven Den Helder. Voedselschaarste wordt groter. Er wordt blijkbaar al beslag op het vee gelegd? Ik geloof dat er hier nog eens een massa soldaten bij particulieren zullen worden ingekwartierd. Zou wel leuk zijn enerzijds.

1-12-1940. Z. Nog meer Duitsers op Texel. Met Job naar de bios. Het eerste deel was NSB en de zaal joelde. Rustige nacht op een paar vliegtuigen na.

2-12-1940. M. Paarden worden door de Duitsers gevorderd aan de overkant. ’s Middags voor St. Nic. gewinkeld, maar er ontbreekt sfeer. Minder boter. Doode melk, terwijl de room in vaten weggevoerd wordt. De Winterhulpcollecte wordt een mislukking. De mensen zijn niet gek. Weer geen vliegtuigen.

3-12-1940. D. In de stad is het erg. Weinig boter, vlees en eieren. Slechte melk. Spannende toestand. Utrechtse studenten in rouw omdat Leidse en Delftse zijn gesloten. Joodse profs waren ontslagen. Veel Joden ontslagen. De mensen verwachten over 2 weken wegtrekken van Duitsers uit Nederland tijdens 5-urig luchtalarm. De stad is er vol van. Engeland zou binnenvallen (of de schaarste neemt te veel toe). Een linie is in aanbouw in Brabant. De Duitsers mogen wel zo wegtrekken, maar de NSB wordt vermoord. Die bommen op het Wilh. gasthuis, diner voor Duitse hogeren met publieke vrouwen in barak naast het ziekenhuis. Bom er op. Goed werk geweest.

4-12-1940. W. Stroo geladen, flink moe. Toen Sinterklaasinkopen dat eerst natuurlijk mislukte, maar ’s avonds beter ging. Nog aldoor geruchten. Vlijt is ontruimd. Aan Den Hoorn 100 nieuwen.

5-12-1940. D. Uitpakkerij. Ik had voorlopig een sjaal. ’s Avonds met Fien bij Hermes voor Sint gespeeld. Ruw weer. Gisteren overdag een bom die schaap en koe trof.

6-12-1940. V. Verschillende mijnen. ’s Avonds dichtbij. Politiek toestand slap. Wat is er toch op til?

7-12-1940. Z. Eindelijk morgen bal bij wijze van proef. Verbod ingetrokken. Zal mij benieuwen. Kaarten voor het bal op naam. Nogal gewichtig.

8-12-1940. Z. En toen ‘s avonds naar het bal. Eerst was er niks en leek het fout te lopen, maar toen de muziek speelde was het o.k. Absoluut geen rommel(er geldt een tapverbod ’s avonds) en geen spanning. Dus volgende week weer. Nel maakte het uit met het demonteurtje.

9-12-1940. M. Vliegtuigen hoor je niet. Zullen ze nu werkelijk een stuk van Nederland laten glippen? Ik geloof het niet. Er zitten veel nieuwe Duitsers op Texel. Griekenland valt aldoor aan in Albanië. Hier is boterschaarste omdat de mensen geen margarine eten. Ja, ja. Vleesschaarste omdat de boeren geen koeien loslaten. Ze hebben geen vee, kan je beter zeggen.

10-12-1940. D. Rede van Hitler. Nog niet naar Engeland. Kunnen we ons permitteren, want we hadden al zoveel succes. Hij schijnt toch met hart en ziel voor zijn volk te vechten, uit zijn manier van spreken op te maken. Nu en dan heel zacht dof gedreun in de verte evenals Zondagavond. A.s. Zaterdag en Zondag bal. Dat is tenminste joviaal.

11-12-1940. W. Het strijdperk is nu zo langzamerhand om de Midd. Zee gekomen. De strijd tegen Engeland wordt daar in Lybië feller.

12-12-1940. D. De vleesprijzen stijgen aldoor. Wij hebben een paard van Swama om aan de vordering te ontkomen. Vriesachtig prachtig weer. Tot over half 10 verduistering.

13-12-1940. V. Het wintert en de kolen zijn hier schaars. 60 jonge Duitsers (tot 20 j.) in het Eigen Gebouw moeten een voorraad kolen hebben. Vanavond weer eens een beetje schieten. Italië krijgt klappen van Gr. en E. Vleeslozen dagen in de stad nemen toe.

14-12-1940. Z. Vorst en weer beter. ’s Avonds in een ruime zaal heerlijk gedanst. Met A. Kalis naar huis gefietst. De zaal liep over van de Duitsers, maar er waren geen 20 meisjes en ook weinig jongens. Morgen weer.
Italie in Lybië meer op zijn kop. De Engelse zender werd hevig gestoord, ik hoorde niets.

15-12-1940. Z. Eerst kaarten gehaald enz. ’s Avonds met Job uit. Volle zaal, erg gezellig, en veel lawaai, geen rommel. Weer met A. Kalis terug gereden. Volgende week weer?

16-12-1940. M. 1 vliegtuig gehoord. Nel sliep bij Dia, danst elke avond met 1 Duitser. Hermes noemt het een schande, ook de toestemming voor bal. Je moet maar jong wezen. In de zaal is je stemming ook heel anders.

17-12-1940. D. In Utrecht is al 10 dagen geen vlees, en dan 1 1/2 ons biefstuk p.p. Konijnen 2.50. Hier 1.50 Hazen 5.25 en duurder. Kalkoenen 12.50 en meer.

18-12-1940. W. Vlessing is weer terug. Het gaat Italië lang niet voor de wind, anders stoorde de Engelse zender niet zo.

20-12-1940. V. Winterkou. Amerika zegt Engeland steeds meer hulp toe. Er zullen meen ik 35000 paarden worden gevorderd. Op Texel een voorkeuring voor 90 paarden die dan naar Schagen voor de vordering moeten. Slag en risico tot de verkoop voor den eigenaar. En zo worden we netjes uitgekleed. Veel vliegtuigen gehoord.

23-12-1940. M. ’s Avonds waren de kaarten voor Donderdag uitverkocht. De Duitsers worden steeds meer geweigerd, want de dames zeggen dat ze afgesproken hebben. Dan sla je ze niet zo in het gezicht. NSB-ers worden opgehangen, slagerijenruiten ingegooid, Duitsers uitgescholden enz. In April lichting 1941 voor de Arbeidsdienst.

24-12-1940. D. De Engelse zender wordt zo gestoord dat ik nu niets meer weet. De Koningin zal spreken.

26-12-1940. D.’s Avonds vroeg naar Den Burg, om een kaart wat natuurlijk niet ging. Woedend op Job die hoge Duitsers om kaarten vroeg. Hij en Leen Bakker kropen van de ene naar de andere urinoir over een muurtje in de balzaal. Nel zei dat het keurig was.

27-12-1940. V. De hele dag in de Duinen gejaagd. Na afloop bommen en geschut op zee. Wel een convooi, want de vuurtoren brandde.

28-12-1940. Z. Weer gezellig dansen vanavond, maar we gingen niet heen. Paardenvordering voor de Noordkant. 70 stuks. Ben’s vader moest met de keuring helpen. Overmorgen hier.

29-12-1940. Z.’s Avonds in het Casino gedanst waar Job en Nan ook waren. Keurig verloop, weinig keus.

30-12-1940. M. Nog regen en wind. Paardenkeuring met Nel bezocht. Wij hadden een paard van Swama dat werd afgekeurd. Prachtig (maar niet echt!). Zaterdag op verschillende plaatsen huiszoekingen gedaan. Nauta opgepakt (omdat hij gedichten had?).

31-12-1940. D. Duitsland speelde maar marsmuziek. Verschillende gingen op Hollandse tijd van oud in nieuw.