Gebruiksaardewerk.


Verslag van een bezoek aan de uitwerking van het onderzoek op 27 maart 2002, door Michiel Bartels, gemeentelijk archeoloog van Deventer.

3.1 Keramiek: de bakselgroepen

In 2001 werden door Michiel Bartels de volgende bakselgroepen binnen de keramiek aangetroffen.

a. Steengoed, met name Frechens materiaal
b. Industrieel steengoed, 1 x scratch blue schoteltje
c. Roodbakkend aardewerk
- Fries, diverse voorwerpen met opdien en tafelfunctie, vlekkengoed
- Nederrijns, met name borden
- West Brabants (Bergen op Zoom / Oosterhout), kookgerei
- Ochtrup (1 bord)
- Gouds/Hollands ontbreekt m.i. (is M.B.)
d. Wit, meeste materiaal was afwezig, wel 1 spaarvarken
Wit Frechens, enkele zalfpotten
e. Majolica, Fries en Hollands, grote vormen
f. Faience, zeer veel materiaal, met name Delfts theegoed
g. Chinees en Japans porselein, theegoed, enkele borden en sierstukken
h. Spaans, 1 bord
i. Industrieel rood: theegoed
j. Industrieel zwart: theegoed

a. Gedraaid steengoed

Een stuk is iets vroeger dan het hoofdcomplex. Dit is een Frechense steengoed kan met pantermotief en blauw/bruine bloemapplique op buik.

De rest van het steengoed valt binnen het vondstcomplex en bestaat uit:
* 2 zeer grote kannen met gebroken wit baksel en radmotief stempeldecor in cirkels op hals
* 2 grote kannen Frechen, met slechte baardmanappliques
* 4 middelgrote kannen Frechen
* 1 zoutpot Westerwald, lichtgrijs met blauwe bies
* 3 of 4 mineraalwaterflessen: 1 x Selters, 1 x Curfustentum Trier, 2 x ongedetermineerd maar late vorm P-kruiken; bruine MWF ontbreken.

N.b.: materiaal uit Stadtlohn-Vreden ontbreekt, alles is Rijnlands.

b. Industrieel steengoed

Een fragment van een scratch-blue theeschoteltje met bloemdecor uit Engeland.

c. Roodbakkende aardewerk
c1 Fries
* Zeer grote lekschalen, goed geglazuurd met grote zeefgaten, 8-10 stuks
* Pispotten met gestileerd tulpmotief, 1 stuk
* Koppen met meander, …stuks
* Bekers, …stuks
* Borden, gekamde vla, …stuks
* Kommen, groot en middelgroot, hoog en halfhoog met 1 of 2 oren, …stuks
* Kan van vlekkengoed, geel/groen, …stuks

c2 Nederrijns
* Kleine borden (20 stuks?): spiraal, afweer/wafelmotief, jaartal bord “Anno 176..”
* Grote borden (3 stuks?): spiraal decor
* Zeer groot bord (1 stuk): bloemdecor

c3 West-Brabants
Het meeste materiaal lag in Den Burg, heeft Michiel niet gezien. De wel aanwezige stukken zijn bakpan op pootjes en conische grape. Verder kinderspeelgoed vormen, bakpan en bord. De gevonden olielampen lagen eveneens in Den Burg.

c4 Ochtrup
Bord, vrij hoge vorm, geometrisch slibdecor, kenmerkende scherpe standring en rode engobe aan onderzijde.

c5 Gouds/Hollands
Vreemd genoeg ontbreekt het Goudse materiaal maar dit kan ook toevallig juist in Den Burg hebben gelegen.

d. Witbakkend aardewerk

* Nederlands: spaarvarken
* Frechen: zalfpot 1 of 2, standaard type

e. Majolica

Zoals het hoort is de majolica in deze tijd van belabberde kwaliteit. Import majolica ontbreekt.
Onder de vormen zijn uitsluitend borden en kommen:
* Borden, floraal decor in paars/geel (Harlingen?)
* Monochroom blauw, kerk
* Sponsdecors met ruiters , polychroom, Fries?
* Kom: middelgroot met oren (?), bloemdecor. Opmerkelijk donkere blauwe verf

f. Faience

Het overgrote deel van de faience bestaat uit theegoed. Dit is over het algemeen van goed tot zeer goede kwaliteit, hoewel het om de meest eenvoudige vormen gaat. Opmerkelijk is de verhouding in de aantallen als wordt gekeken naar de kleurstelling, de verhouding monochroom blauw:polychroom (boerendelfts) = 1:1! Dit is heel uitzonderlijk.

Veel kop en schotels vormen setjes. Bijzonder stukken zijn:
* Met oranjeboom in pot, initialen W. C. H. F nog verder uitzoeken.
* Met 'ajourwerk' in paars
* Met de kleuren geel/paars/groen

Overige vormen:
* Grote borden (12-15 cm), zijn slechts enkele exemplaren, 3 x mimosa, en 1 x afwijkend blauw soort decor
* Tuit van theepot
* Plooischotels - 1x 27 knorren, wit/wit
- 2 x (?) met 6 of 8 knorren, blauw/wit, met chinoiserie
- 1 x met 12 knorren en blauw/wit
* Klapmutsen (3 of meer) met inwendig motief van kraakporselein, uitwendig cirkels en kruisen. Zeer goed geschilderd, zeer wit tinglazuur, mooie stakke penseelvoering. Ongemerkt. Mogelijk zijn nog meer exemplaren aanwezig. Lijken wat vroeger te dateren dan de rest (1660-1700?, samen met de witte plooischotel)
* Medaillon (bijzonder!) ong. 8 cm diameter, wit/wit met lint.
* Kandelaar (1 exemplaar), archeologisch compleet, monochroom blauw, brede schaal onder kaarshouder, uitlopende voet. In kaarshouder twee gaten voor zuinigje.
* Hoge kan, monochroom blauw, zeer incompleet.

LET OP!!! Tafelborden, diameter tussen de 16 en 24 cm ontbreken volledig terwijl deze gewoonlijk 60% van het vondstcomplex uitmaken en hier is (nog) geen enkel exemplaar gevonden? Heel vreemd!
Verder is alle faience redelijk ongebruikt, geen chips van wand, slijtagesporen, reparaties of iets dergelijks; ook dit is merkwaardig.

g. Aziatisch (Chinees en Japans) porselein

Europees porselein ontbreekt volledig. Met uitzondering van één mogelijk Japanse scherf is alles Chinees uit Jingdezhen. Alles is Quianlong porselein, Kangsi ontbreekt. Geen provinciaal Chinees materiaal uit Fujian of iets dergelijks.

Theegoed:
* Capucijnerwaar (ongeveer 8 setjes)
* Blauw - wit, ongeveer 16 setjes, de meest gebruikelijke decors
* 1 schoteltje Famille vert

Overig:
* 1 deksel van kleine pot (van een kaststel?)
* 4 fragmenten van middelgrote en grote borden. Let op: deze hebben veelal oude afgeronde breuken.
* 1 fragment van kom
* 1 scherf mogelijk Japans, met aangebakken zand op standring, niet afgeslepen en dikke donkerblauwe penseelvoering. Wel helderlichtblauwwitte scherf.

h. Spaans

Een rand van een ongeglazuurd bord of een deksel, met zeer rode klei en kleine afgeronde witte steentjes, grind. Geen galzuur. Kan Spaans zijn maar hoeft niet, het baksel goed bekijken op aanwezigheid mica etc.

i. Redware

* Staffordshire redware, uit Engeland, merken ontbreken
* Hoge spoelkom met gele eierlijst
* Twee of drie theepotten, met kleine slibappliques, eenhoorn, bloemwerk
* Één theepotdeksel

j. Blackware

Engeland. Alleen goed geglazuurd blackware, basaltware ontbreekt. Mogelijk kan dit doorgebakken Jackfieldware zijn. Een fragment van oor theepot en 4 losse wandscherven.


Terug naar de vorige bladzij