|
Voorblad gelezen door Maarten ’t Hart
SCHRIJFBOEK VAN THIJS JANSEN VELTHOEN (1678-1695 en 1704-1718)
VOORBLAD
1723 int Jaer ons Heeren Jisus Christus soo is mijn huijsvrouw in de Heere gerust (gestorven) den 8 october Arijs Jans (op vridagh smorgens ten 3 uren) die Heere geve
haer die euwige rust ende ick hoop dat die Heere haer siel sal g(even)
heeft die eeuwige rust ammen
DIT SCHRIF
BoecK
HOORT TOE
Thijs Jansen velt Hoen
Anno 1678 Ick heb wel gelt van doen
Int Jaer ons heeren 1680 den 29 a 30 maijus (mei) soo is mijn soon
Cornelis tijsen meij(aan mij) geboren snacts ontrent te 12 uren
(tu)sschen woensdaaechs en donderdaeghs godt de heere laet
(h)em op wachsen (opgroeien) In duechden en in voorspoet ende geve hem
gesondheit ende sterkheit
int jaer des heeren 1682 den 1 december soo is mijn dochter
Geerthijs geboren smorgens de klock tusschen 8 a 9 ure
(Godt) geve haer gesondheit en sterckheit en geve haer uwen seegen
SCHRIJFBOEK
1690 Den 22 februarij gearbeit voor Jacop Pietersz wuidts in iverste oft gerslant 3 schoften f 0-17-0
gelevert 25 dubbelde f 0-3-8
den 19 october gearbeit aen beide huijsen Ick en de knegt 13 daagen en niet owel 3 schoften komt te samen f 5-11-0
Somma f 6-11-8
Den 16 november 1690 Bider op ontfangen die somma van 3 gulden rest nog f 3-11-8
1691 op 24 mij hierop ontfangen 4 pont poter het pont 5 stuijvers , 4 pont 1-1-0, met 48 eijeren op 9 voor een dubbeltien komt te samen f 0-10-8
den 18 juny ontfangen 6 talf pont boter het pont 5 stuijvers 12 pont f 1-12-10
den 18 july gearbeit Ick en de knegt te samen een dag en 2 groote schoften bedraegt te samen f 2-2-0
gelevert een dozijn kram met een ( ) f 0-3-0
den 20 augustus gearbeit aen den wagendeur met de knegt 2 schoften 0-14-0
gelevert 50 drielingers 50 lasijzers komt te sam f 0-5-8
hier op ontfangen 2 sleiden witte pooter een van 4 pont en een van 3 pont komt te samen 7 pont het pont 5 stuijvers, bedraegt f 1-15-0
1692 den 22 Juny gerekent met Jacop Pietersz dat mijn komt nog berekent van den bovenstaende rekening de somma f 19-4-8
( ) op 9- 16-0
1692 door mij een doodtkistje gemaekt voor het kint f 1-4-0
1691 den 12 november ontfangen van Jacop den bleeker 2 loopen kooren het loopen 34 stuijvers soo was vergeldinge.
1690 Den 2 Junij gearbeit voor Jacop de bleeker Ick en de knegt 2 dagen f 2-8-0
gelevert 150 dubbelde 150 drielinge 250 lasijzers 50 schotspijkers f 1-9-8
den 22 Julij den verckestaol gelevert f 0-6-0
den 9 september de wiegh bancke gemaeckt en daer toe gaant spijckers en loon gelevert komt saemen f 0-17-0
den 20 october gearbeit ick en de knegt een dagh f 1-13-0
1691 den 11 Julij gearbeit Ick en de knegt een dagh 2 schoft f 1-10-9
den 16 dito gearbeit de knegt en Ick een dagh f 1-0-0
den 17 gearbeit Ick en de knegt een dagh f 1-0-0
den 22 en 23 october gearbeit sonder knegt 2 daegen f 1-16-0
1692 Den 20 september gearbeit voor Jacop Pittersz Wuits op Gerslant Ick en de knegt 2 dagen 2 schoft f 3-18-0
hier op ontvangen 10 lb poter get lb 5 stuijver spom f 2-15-0
den 27 september gearbeit sonder knegt 2 daagen f 2-12-0
den 3 october gearbeit 3 daagen 2 schoft f 4-11-0
de knegt mede 3 daagen en 2 schoft f 0-17-8
hier op ontvangen een loopen kooren f 2-10-0
met nog een pot boter van 9 pont het pont 5 stuijver 8 penning f 2-9-8
met een sleij van 3 pont het pont 5 stuijver 8 penning f 0-16-8
1693 Den 24 Januarij gearbeit Ick en de knegt niet (veel) 3 dagen f 3-14-0
den 6 April ontvangen van Pieter Jacopsz 6 stuijvers eijeren f 0-6-0
den 30 meij ontvangen 3 lb (voor) booter get pont 7 stuijvers f 1-1-0
den 7 Junius ontfangen 3 lb (voor) booter get pont 7 stuijvers f 1-1-0
nog ontfangen een pot met boter wegende met de pot 11 pont en de pot wegende 3 pont en een vierendeel soo datter was aen poter 7 pont en 3 vierendeel get pont 6 stuijvers f 2-6-8
den 25 november gerekent met Jacop Pietersz weidts
soo dat Ick moet hebben van dese bovenstaende rekening de somma van 15 stuijvers Ick segge komt f 0-15-0
ui
1694 Den 19 november gearbeit voor Jacop pietersz wedts opgerslant
Ick 2 daegen en de knegt 2 daegen bedraegt samen f 2-16-0
Gelevert 25 Dubbelde--------f 0-4-0
Den 26 november hier op ontfangen 3 pont boter het pont f
Ende Jacop get 6 stuijvers aen toback daer op meegenomen
Den 23 desember ontfangen 2 pont booter get pont 5 stuijvers 8 penn
Den 19 februarij (den) stoofdecksel gemaekt f 0-3-5
Met boogen aent sooltie gekost f 0-1-0
1695 den 19 maert ontfangen 2 pont witte booter get pont 5 st 8 p
(zin half weggevallen) het pont 5 stuij (-) f 5 st 1 p
VOORBLAD
DIT SCHRYF BOECK HOORT TOE TYS IANSEN VELTHOEN 1704
1706 Den 21 Junius gearbeit voor Jacop Pietersz weis op gerslant
Ick thijs Jansz velthoen en die knegt Jan sijmonsz een grooten dagh f 1-(6)-0
Gelevert 75 dubbelde 100 enckelde f 0-10-(8)
Met 100 lasijzers 100 drielingen f 0-11-0
1707 den 26 en 27 Julius gearbeit sonder knegt 2 Daegen F 2-0-0
gelevert 75 dubbelde 75 enckelde 100 drielingen f (-)-(-)-12
(zin buiten kopie) f 0-9-1
(zin buiten kopie) (1-11-1707 ontfangen 11 pont boter van 5 stuijvers (Van Empel))
1708 Den 24 Junnij gerekent met Jacop pietersz wuis
soo dat Ick teijs Jansz velthoen moet hebben en als boven ontfangen de Somma van 3 gulden 6 stuijvers segge f 3-6-0
1709 den 4 Junij hier op ontfangen een pot booter het pont 4 st 8 p
wegende 11 pont en een half pont bedraegt f 2-11-14
1709 den 4 en 5 september gearbeit aen die boe en aen het huijs Ick thijs Jansz velthoen een dagh en een grot halve dagh f 2-(-)-8
die knegt Jan Sijmonsz mede 1 dagh en 1 groot halve dagh f 0-19-8
gelevert 50 dubbelde met 100 enckelde f 0-14-(0)
met 150 drielingen 150 lasijzers f 0-1(8)-8
1710 den 28 october ontfangen op dese bovenstaande rekening uit handen van Jacop pietersz wuis 8 sestalven (erboven: 6-talve rekenings) bedraegt f 2-4-0
1713 Den 14 maert gerekent met Jacop pietersz weis ende in bresense van sijn soon ende antien Jelles soo dat Ick thijs Jansz velthoen moet hebben aen berekent gelt die somma van 1 gulden 4 stuijvers Ick segge f 1-4-0
1713 den 25 september gearbeit voor Jacop pietersz weidt een dagh f 1-6-0
gelevert 25 dubbelde 50 enckelde 50 drielingen komt te samen f 0-10-0
met 50 lasijzers met 50 groote schotspijkers komt samen f 0-4-0
den 12 desember gearbeit aen die boe een dagh winterloon f 1-0-0
gelevert 13 dubbelde 25 enckelde 50 lasijzers komt te samen f 0-6-0
den 14 desember ontfangen een loopen kooren f 2-2-0
op 8 maert gearbeit aen die boe 5 ure gelevert 25 dubbelde 25 enckelde f 0-17-12
1715 Den 5 en 6 Julius gearbeit voor Jacop pietersz wuidts aent huijs Ick thijs Jansz Velthoen een dagh en 3 schoften F 2-5-8
gelevert 50 dubbelde met 75 Drielingen komt te samen f 0-11-8
1716 den 7 en 8 meij gearbeit aen het kamertien en aen het jodt aen die boe en aen het huijs te saemen 2 daegen bedraegt te saemen f 2-12-09-02
gelevert 25 dubbelde met 50 enckelde met 50 drielingen f 0-10-0
met 75 lasijzers 100 -4 ll duijckers 100 schotsspijckers f 0-10-8
den 21 meij ontfangen uit handen Jacop pietersz wuidts van dese boovenstaende rekeninge die Somma van 19-6talven bedraegt 5-5-0 min 8 p
1717 den 20 meij het ockshoft duergesaeght en daer aen verdient met loopen f 0-4-0
1717 Den 21 en 22 en 23 en 25 Junius gearbeit voor pieter Jacopsz weidts aen die ouwe bleekerij Ick thijs Jansz velthoen 4 daegen en een schoft f 5-10-0
SCHRIJFBOEK VAN THIJS JANSEN VELTHOEN (1678-1695 en 1704-1718)
Met commentaar van Irene Maas in cursief
In het Gemeentearchief van Texel bevinden zich twee oude schrijfboeken van de timmerman Tijs Jansen Velthoen.Hij hield er in bij welk werk hij had gedaan, en welke bedragen nog betaald moesten worden. Als alles afgedaan was streepte hij het door, maar zodanig dat het nog wel leesbaar is. Blijkbaar maakte hij eerst kladjes, en schreef dat over in deze boeken. Er zijn vorderingen uit eerdere jaren die tussen latere opgeschreven staan. Tijs Jansen Velthoen heeft gewerkt voor Jacob Wuijdts, de bleeker van de Oude Bleekerij. Ik heb de schrijfboeken doorgelezen en de aantekeningen die op de Oude Bleekerij en op Jacob Wuijdts betrekking hadden daarna gekopieerd.
Bij het overtypen heb ik mij aan de letterlijke tekst van Velthoen gehouden. Waar “pooter” stond, heb ik dat niet verbeterd, hoewel hij ook wel “boter” schreef. “Lb” betekent “pond”.
Tijs was de zoon van Jan, daarom noemde hij zichzelf Tijs Jansen. In dit geval had de familie een achternaam, wat in die tijd nog lang niet iedereen had. In deze bronnen komen veel mensen voor die alleen een patroniem hebben, zoals Klaertie Crelis. Ook zijn er mensen die bij hun beroep genoemd worden, zoals de verschillende mensen die (de) Bleeker(t) heten, zoals Crillis Gerrits Bleekert.
VOORBLAD
1723 int Jaer ons Heeren Jisus Christus soo is mijn huijsvrouw in de Heere gerust (gestorven) den 8 october Arijs Jans (op vridagh smorgens ten 3 uren) die Heere geve
haer die euwige rust ende ick hoop dat die Heere haer siel sal g(even)
heeft die eeuwige rust ammen
DIT SCHRIF
BoecK
HOORT TOE
Thijs Jansen velt Hoen
Anno 1678 Ick heb wel gelt van doen
Int Jaer ons heeren 1680 den 29 a 30 maijus (mei) soo is mijn soon
Cornelis tijsen meij(aan mij) geboren snacts ontrent te 12 uren
(tu)sschen woensdaaechs en donderdaeghs godt de heere laet
(h)em op wachsen (opgroeien) In duechden en in voorspoet ende geve hem
gesondheit ende sterkheit
int jaer des heeren 1682 den 1 december soo is mijn dochter
Geerthijs geboren smorgens de klock tusschen 8 a 9 ure
(Godt) geve haer gesondheit en sterckheit en geve haer uwen seegen
SCHRIJFBOEK
1690 Den 22 februarij gearbeit voor Jacop Pietersz wuidts in iverste oft gerslant 3 schoften f 0-17-0
Hier weet Velthoen niet zeker of Jacob Pietersz Wuidts in de Everste Koog of in het Gerritsland gevestigd is. Vanuit Den Burg gezien ligt dat vlak bij elkaar. Later heeft hij het steeds over Gerritsland.
gelevert 25 dubbelde f 0-3-8
den 19 october gearbeit aen beide huijsen Ick en de knegt 13 daagen en niet (owel) 3 schoften komt te samen f 5-11-0
Somma f 6-11-8
Den 16 november 1690 Bider op ontfangen die somma van 3 gulden rest nog f 3-11-8
1691 op 24 mij hierop ontfangen 4 pont poter het pont 5 stuijvers , 4 pont 1-1-0, met 48 eijeren op 9 voor een dubbeltien komt te samen f 0-10-8
Wuidts betaalde met boter, ook wel met koren, eieren en tabak, en soms met geld. Als de andere rekeningen ook in natura betaald werden zal Velthoen heel wat potten boter opgehaald hebben op zo’n boereneiland. Ik vraag me af of de familie Velthoen die boter allemaal zelf nuttigde, of dat het verder verkocht of geruild kon worden.
den 18 juny ontfangen 6 talf pont boter het pont 5 stuijvers 12 pont f 1-12-10
den 18 july gearbeit Ick en de knegt te samen een dag en 2 groote schoften bedraegt te samen f 2-2-0
gelevert een dozijn kram met een ( ) f 0-3-0
den 20 augustus gearbeit aen den wagendeur met de knegt 2 schoften 0-14-0
gelevert 50 drielingers 50 lasijzers komt te sam f 0-5-8
hier op ontfangen 2 sleiden witte pooter een van 4 pont en een van 3 pont komt te samen 7 pont het pont 5 stuijvers, bedraegt f 1-15-0
1692 den 22 Juny gerekent met Jacop Pietersz dat mijn komt nog berekent van den bovenstaende rekening de somma f 19-4-8
( ) op 9- 16-0
1692 door mij een doodtkistje gemaekt voor het kint f 1-4-0
1691 den 12 november ontfangen van Jacop den bleeker 2 loopen kooren het loopen 34 stuijvers soo was vergeldinge.
1690 Den 2 Junij gearbeit voor Jacop de bleeker Ick en de knegt 2 dagen f 2-8-0
gelevert 150 dubbelde 150 drielinge 250 lasijzers 50 schotspijkers f 1-9-8
den 22 Julij den verckestaol gelevert f 0-6-0
den 9 september de wiegh bancke gemaeckt en daer toe gaant spijckers en loon gelevert komt saemen f 0-17-0
den 20 october gearbeit ick en de knegt een dagh f 1-13-0
1691 den 11 Julij gearbeit Ick en de knegt een dagh 2 schoft f 1-10-9
den 16 dito gearbeit de knegt en Ick een dagh f 1-0-0
den 17 gearbeit Ick en de knegt een dagh f 1-0-0
den 22 en 23 october gearbeit sonder knegt 2 daegen f 1-16-0
1692 Den 20 september gearbeit voor Jacop Pittersz Wuits op Gerslant Ick en de knegt 2 dagen 2 schoft f 3-18-0
hier op ontvangen 10 lb poter het lb 5 stuijver spom f 2-15-0
den 27 september gearbeit sonder knegt 2 daagen f 2-12-0
den 3 october gearbeit 3 daagen 2 schoft f 4-11-0
de knegt mede 3 daagen en 2 schoft f 0-17-8
hier op ontvangen een loopen kooren f 2-10-0
met nog een pot boter van 9 pont het pont 5 stuijver 8 penning f 2-9-8
met een sleij van 3 pont het pont 5 stuijver 8 penning f 0-16-8
1693 Den 24 Januarij gearbeit Ick en de knegt niet (veel) 3 dagen f 3-14-0
den 6 April ontvangen van Pieter Jacopsz 6 stuijvers eijeren f 0-6-0
den 30 meij ontvangen 3 lb (voor) booter het pont 7 stuijvers f 1-1-0
den 7 Junius ontfangen 3 lb (voor) booter het pont 7 stuijvers f 1-1-0
nog ontfangen een pot met boter wegende met de pot 11 pont en de pot wegende 3 pont en een vierendeel soo datter was aen poter 7 pont en 3 vierendeel het pont 6 stuijvers f 2-6-8
den 25 november gerekent met Jacop Pietersz weidts
soo dat Ick moet hebben van dese bovenstaende rekening de somma van 15 stuijvers Ick segge komt f 0-15-0
1694 Den 19 november gearbeit voor Jacop pietersz wedts opgerslant
Ick 2 daegen en de knegt 2 daegen bedraegt samen f 2-16-0
Gelevert 25 Dubbelde--------f 0-4-0
Den 26 november hier op ontfangen 3 pont boter het pont f
Ende Jacop het 6 stuijvers aen toback daer op meegenomen
Den 23 desember ontfangen 2 pont booter het pont 5 stuijvers 8 penn
Den 19 februarij (den) stoofdecksel gemaekt f 0-3-5
Met boogen aent sooltie gekost f 0-1-0
1695 den 19 maert ontfangen 2 pont witte booter het pont 5 st 8 p
(zin half weggevallen) het pont 5 stuij (-) f 5 st 1 p
Dit kasboek geeft een goed beeld van de moeite die een vakman zoals Tijs Velthoen moest doen om zijn geld te krijgen.
Jacob Wuidts had als kinderen Pieter en Antje, maar zeker één kind meer, dat jong gestorven is.
----------------------------
VOORBLAD
DIT SCHRYF BOECK HOORT TOE TYS IANSEN VELTHOEN 1704
1706 Den 21 Junius gearbeit voor Jacop Pietersz weis op gerslant
Ick thijs Jansz velthoen en die knegt Jan sijmonsz een grooten dagh f 1-(6)-0
Gelevert 75 dubbelde 100 enckelde f 0-10-(8)
Met 100 lasijzers 100 drielingen f 0-11-0
1707 den 26 en 27 Julius gearbeit sonder knegt 2 Daegen F 2-0-0
gelevert 75 dubbelde 75 enckelde 100 drielingen f (-)-(-)-12
(zin buiten kopie) f 0-9-1
(zin buiten kopie) (1-11-1707 ontfangen 11 pont boter van 5 stuijvers (Van Empel))
Dit is de laatste keer dat er “Gersland” staat.
Misschien is Wuidts kort hierna naar “de boerderij onder de Westen” verhuisd, die in 1721 door de erven verkocht werd aan Frans Dirkze. Aangezien in 1728 door IJsbrand Cornelisz Bos een huis met vrijwel dezelfde omschrijving gekocht werd van Frans Dirkze, zou het heel goed om de Worsteltent kunnen gaan.
Maar waarschijnlijk was die boerderij al veel langer verbonden met het bleekbedrijf. In 1696 werd het testament opgemaakt in het woonhuis van Wuijts, toen ‘ woonaghtig aen Gerritslant in de banne van de Westen’. Aen, niet in Gerritsland.
1708 Den 24 Junnij gerekent met Jacop pietersz wuis
soo dat Ick teijs Jansz velthoen moet hebben en als boven ontfangen de Somma van 3 gulden 6 stuijvers segge f 3-6-0
1709 den 4 Junij hier op ontfangen een pot booter het pont 4 st 8 p
wegende 11 pont en een half pont bedraegt f 2-11-14
1709 den 4 en 5 september gearbeit aen die boe en aen het huijs Ick thijs Jansz velthoen een dagh en een grot halve dagh f 2-(-)-8
die knegt Jan Sijmonsz mede 1 dagh en 1 groot halve dagh f 0-19-8
gelevert 50 dubbelde met 100 enckelde f 0-14-(0)
met 150 drielingen 150 lasijzers f 0-1(8)-8
1710 den 28 october ontfangen op dese bovenstaande rekening uit handen van Jacop pietersz wuis 8 sestalven (erboven: 6-talve rekenings) bedraegt f 2-4-0
1713 Den 14 maert gerekent met Jacop pietersz weis ende in bresense van sijn soon ende antien Jelles soo dat Ick thijs Jansz velthoen moet hebben aen berekent gelt die somma van 1 gulden 4 stuijvers Ick segge f 1-4-0
1713 den 25 september gearbeit voor Jacop pietersz weidt een dagh f 1-6-0
gelevert 25 dubbelde 50 enckelde 50 drielingen komt te samen f 0-10-0
met 50 lasijzers met 50 groote schotspijkers komt samen f 0-4-0
den 12 desember gearbeit aen die boe een dagh winterloon f 1-0-0
gelevert 13 dubbelde 25 enckelde 50 lasijzers komt te samen f 0-6-0
den 14 desember ontfangen een loopen kooren f 2-2-0
op 8 maert gearbeit aen die boe 5 ure gelevert 25 dubbelde 25 enckelde f 0-17-12
De zoon is Pieter Jacobs Wuidts.
Antien Jelles was een dochter van Jelle Witsen en Martje Alberts, die in de Everstekoog woonden. Op 8-10-1683 lieten zij hun dochter Anna dopen. In dezelfde Rooms-Katholieke doopregisters is de doop te vinden van Maert (jongen of meisje?) op 3-7- 1717, geboren aan de Westen, kind van Japik Piterse en Anna Jelles “ pro ub est cofessa est enim spurius” ( wat hier onthuld wordt is onwettig). Het lijkt er dus op dat Jacob Pieters Wuis samenwoonde met Anna Jelles, hoewel hij veel ouder geweest moet zijn en ook een ander geloof had. Deze Antje zal niet de moeder van Antje en Pieter Wuis geweest zijn, wie dat wel was is onbekend.
De halfzus van Antien was getrouwd met Jan Cornelis Bos.
“In bretense” zou kunnen zijn “in pretense”, in opdracht van, of vertegenwoordigd door.
1715 Den 5 en 6 Julius gearbeit voor Jacop pietersz wuidts aent huijs Ick thijs Jansz Velthoen een dagh en 3 schoften F 2-5-8
gelevert 50 dubbelde met 75 Drielingen komt te samen f 0-11-8
1716 den 7 en 8 meij gearbeit aen het kamertien en aen het jodt aen die boe en aen het huijs te saemen 2 daegen bedraegt te saemen f 2-12-09-02
gelevert 25 dubbelde met 50 enckelde met 50 drielingen f 0-10-0
met 75 lasijzers 100 -4 ll duijckers 100 schotsspijckers f 0-10-8
den 21 meij ontfangen uit handen Jacop pietersz wuidts van dese boovenstaende rekeninge die Somma van 19-6talven bedraegt 5-5-0 min 8 p
1717 den 20 meij het ockshoft duergesaeght en daer aen verdient met loopen f 0-4-0
Een ockshooft is een grote ton van 250 liter. Doorgezaagd heeft men 2 grote (was)tobbes.
1717 Den 21 en 22 en 23 en 25 Junius gearbeit voor pieter Jacopsz weidts aen die ouwe bleekerij Ick thijs Jansz velthoen 4 daegen en een schoft f 5-10-0
Velthoen schrijft de naam van Jacob Pieters de Bleeker als: Wuidts-Weits-Wuiedts-Weis-Weidt-Weidts.
Een klein deel van al deze “dubbelde, enckelde, lasijzers, duijckers en schotspijckers “hebben wij opgegraven. Welke naam bij welk soort spijkers hoort?
|